Nadmiar testosteronu u kobiet a zajście w ciążę

Testosteron to steroidowy hormon płciowy zaliczany do grupy androgenów, który odgrywa główną rolę w regulacji dojrzewania i kształtowania cech płciowych u mężczyzn. Nie oznacza to jednak, że nie występuje w organizmie kobiety. 

Testosteron produkowany jest głównie w korze nadnerczy oraz jajnikach, a w czasie ciąży również przez łożysko. Razem z innymi androgenami odpowiada m.in. za rozwój tkanki mięśniowej u kobiet oraz wykształcenie się w okresie dojrzewania owłosienia łonowego. 

Testosteron służy również jako substrat, czyli składnik, z którego w organizmie kobiety wytwarzane są estrogeny, żeńskie hormony płciowe. To one odpowiadają za wykształcenie się cech płciowych u kobiet, wpływają na popęd seksualny, a także odpowiadają za regulację cyklu menstruacyjnego.

Podwyższony poziom testosteronu u kobiet może doprowadzić do szeregu zmian, które nie tylko wpływają bezpośrednio na funkcjonowanie organizmu, ale także mogą mieć negatywny wpływ na sferę psychiczną kobiety. Z tego też powodu nadmiaru testosteronu nigdy nie należy lekceważyć, a leczenie przeprowadzić przez wykwalifikowanych lekarzy.

Hirsutyzm

Jednym z objawów świadczących o podwyższonym poziomie testosteronu jest hirsutyzm. Jest to sytuacja, w której na ciele kobiety pojawia się owłosienie typu męskiego. Jest ono zlokalizowane w tzw. obszarach androgenowrażliwych, czyli takich, w których obecność owłosienia regulowana jest m.in. przez testosteron. Do miejsc takich zaliczamy m.in. górną wargę, plecy, brzuch, klatkę piersiową czy też wewnętrzną powierzchnię ud. Warto podkreślić, że nadmierne owłosienie na przedramieniu nie jest objawem nadmiaru testosteronu u kobiety. 

Maskulinizacja

Maskulinizacja jest objawem charakterystycznym dla podwyższonego poziomu testosteronu, polegającym na rozwoju u kobiet cech fizycznych typowo męskich.  Może objawiać się m.in. przerostem łechtaczki, obniżeniem głosu, nadmiernym rozwojem masy mięśniowej i „atletyczną” budową ciała, a także zanikiem gruczołów piersiowych. 

Trądzik hormonalny

Zmiany trądzikowe bardzo często pojawiają się w przebiegu podwyższonego stężenia testosteronu we krwi. Jest to spowodowane przede wszystkim zwiększonym wydzielaniem łoju, który zatyka aparat  włosowo-łojowy, co skutkuje zakażeniem przez bakterie. Trądzik hormonalny niełatwo poddaje się typowemu leczeniu dermatologicznemu. W takiej sytuacji należy przede wszystkim skupić się na unormowaniu zaburzeń hormonalnych.

Nadmiar testosteronu u kobiet może być przyczyną niepłodności. Oznaczanie poziomu androgenów takich jak wolny testosteron, DHEA czy androstendion jest rutynową procedurą w trakcie diagnostyki przyczyn niepłodności. Ich nadmiar najczęściej związany jest z zespołem policystycznych jajników (PCOS), który opisywany jest jako zespół charakterystycznych objawów prowadzących do braku owulacji. Skuteczne leczenie oraz szybkie postawienie diagnozy pozwala jednak zminimalizować objawy związane z tą jednostką chorobową. Co więcej, kobiety chorujące na PCOS nie są niepłodne, jedynie trudniej w ich przypadku trafić na cykl, w którym uwolniona zostanie komórka jajowa.

Podwyższony poziom androgenów i problemy z zajściem w ciążę mogą być również związane z niektórymi nowotworami czynnymi hormonalnie kory nadnerczy oraz jajnika. W odróżnieniu od PCOS w tym przypadku objawy związane z nadmiernym owłosieniem i maskulinizacją są z reguły bardziej wyraziste. Stwierdzenie nowotworów wydzielających hormony płciowe wymaga pilnej diagnostyki onkologicznej i wdrożenia specjalistycznego leczenia.  

Pamiętaj, że oznaczanie poziomu testosteronu i innych androgenów powinno być zlecone przez lekarza w związku z wystąpieniem konkretnych objawów. Nie powinnaś wykonywać tego badania na własną rękę, gdyż leczona powinna być choroba, nie zaś nieprawidłowy wynik badania.

Nadmiar testosteronu w ciąży może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem poronienia. Wieloośrodkowe badania wykazały, że niektóre kobiety cierpiące na nawykowe poronienia miały istotnie większe stężenie tego hormonu we krwi.  Nie zostało jednak potwierdzone, w jaki sposób może on przyczyniać się do poronienia. Jedna z hipotez mówi, że nadmiar testosteronu podczas owulacji może niekorzystnie wpływać na dojrzałość komórki jajowej, co później skutkuje utratą ciąży. Inną przyczyną może być również niedobór hormonów żeńskich będący skutkiem zbyt dużej ilości testosteronu we krwi.