Kwas DHA w ciąży / istock Kwas DHA w ciąży / istock

Kwas DHA w ciąży – dlaczego jest ważny?

Kwas tłuszczowy omega-3 DHA – dokozaheksaenowy – ma wpływ na prawidłową budowę i funkcjonowanie mózgu dziecka. Każda przyszła mama powinna włączyć do swojej diety wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Dlaczego kwas DHA jest tak niezwykły? W jakich produktach można go znaleźć i jakie dawki są zalecane?

Spis treści:

Co to jest kwas DHA?

Kwas DHA jest pozyskiwany z wysoko oczyszczonego oleju tłustych ryb morskich. Zawiera olej w postaci trójglicerydów. Kwas DHA należy do rodziny NNKT – omega-3 wraz z kwasem alfa-linolenowym (ALA) i eikozapentaenowym (EPA). Nienasycone kwasy tłuszczowe są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. DHA pełni wiele istotnych zadań: 

  • reguluje pracę układu nerwowego i wspomaga ukrwienie mózgu,
  • wspiera przekazywanie serotoniny i dopaminy, 
  • poprawia odporność,
  • wpływa na prawidłową pracę układu sercowo-naczyniowego,
  • przywraca równowagę hormonalną, 
  • przyspiesza oczyszczanie organizmu z toksyn,
  • wspomaga leczenie chorób reumatycznych. 

Właściwości DHA są niezastąpione – wspiera organizm w obronie przed miażdżycą, chorobą wieńcową czy zawałem serca. Odpowiednia dawka może uchronić przed chorobą Alzheimera, depresją czy zwyrodnieniem plamki żółtej (AMD). 

Znajdziemy także badania naukowe, które dowodzą, że nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 mają właściwości przeciwzapalne i są istotne w profilaktyce raka piersi, prostaty, płuc czy nowotworów układu pokarmowego. Trzeba jednak zwracać uwagę na odpowiednie dawkowanie kwasu, ponieważ za duża jego ilość może odnieść odwrotny skutek.  

W czasie ciąży trzeba szczególnie zadbać o właściwe dawkowanie nienasyconych kwasów tłuszczowych obok równie ważnego kwasu foliowego, jodu, żelaza czy witaminy D. 

Dlaczego kwas DHA w ciąży jest tak istotny?

Najważniejszym zadaniem kwasu DHA w czasie ciąży jest wspieranie prawidłowego rozwoju układu nerwowego dziecka, dlatego jego suplementacja jest szczególnie ważna w czasie intensywnego rozwoju mózgu, czyli w drugim i trzecim trymestrze ciąży. Kwas DHA:  

  • wpływa na rozwój umysłowy, 
  • zwiększa masę urodzeniową,
  • poprawia funkcje motoryczne i poznawcze, 
  • pomaga w ostrym widzeniu, 
  • zmniejsza ryzyko rozwoju alergii u dziecka

Jego niedobór może przyczynić się do późniejszych problemów z koncentracją i uczeniem się. W ciąży wcześniaczej niedobór kwasu DHA może być przyczyną retinopatii – choroby prowadzącej niekiedy do całkowitej utraty wzroku.

Kwas DHA w czasie ciąży jest ważny nie tylko dla dziecka, ale i dla matki:

  • stabilizuje nastrój, 
  • pomaga w utrzymaniu ciąży,
  • zapobiega przedwczesnemu porodowi,
  • ogranicza częstość występowania stanu przedrzucawkowego.

Optymalna ilość kwasu DHA w organizmie przyszłej matki zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia depresji poporodowej.

W jakich produktach można znaleźć kwas DHA?

Kwas DHA znajdziemy w tłustych rybach morskich: makreli, łososiu, sardynkach, czy pstrągu. Dobrym źródłem są także oleje roślinne, szczególnie rzepakowy i lniany.  Ten ostatni w 100 g zawiera 60 g kwasu omega-3. To o wiele więcej niż w najbardziej tłustych rybach. Bogate w kwasy NNKT są także algi, nasiona chia, jajka, siemię lniane czy tofu. 

Zaleca się, by ryby pojawiały się w menu kobiet ciężarnych przynajmniej 2–3 razy w tygodniu. Należy jednak unikać ryb dużych, które długo rosną, ponieważ ich mięso w dużo większym stopniu zagrożone jest skażeniem metalami ciężkimi. Do takich ryb należy przede wszystkim tuńczyk czy makrela.

Suplementacja kwasu DHA

Organizm człowieka nie potrafi samodzielnie wytwarzać niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Trzeba mu je dostarczać wraz z pożywieniem i suplementacją. To szczególnie ważne u kobiet w ciąży, matek karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci. Także osoby dorosłe powinny zadbać o odpowiednią podaż omega-3, gdyż niedobory mogą skutkować demencją i wahaniami nastrojów. 

Ponieważ nie mamy żadnej gwarancji, że ryby, które kupujemy w sklepach, nie są skażone metalami ciężkimi, dioksynami czy bifenylami (PCB), lepiej i o wiele bezpieczniej jest stosować suplementację kwasu DHA preparatami  aptecznymi zawierającymi odpowiednio izolowane tłuszcze z ryb pochodzących z kontrolowanych łowisk. 

Na rynku dostępnych jest wiele różnych suplementów dostarczających kwas DHA omega-3. Skład tych preparatów jest wzbogacony różnymi witaminami i minerałami, np. kwasem foliowym, jodem, magnezem, witaminą D. Niektóre z nich są przeznaczone dla kobiet w pierwszym trymestrze ciąży (głównym składnikiem jest wówczas kwas foliowy) oraz dla ciężarnych w drugim i trzecim  trymestrze (z przewagą kwasu DHA). Większość tych preparatów zawiera w jednej kapsułce 200–300 mg kwasu DHA, którego źródłem jest olej rybi lub algi morskie.

Wybór odpowiedniego preparatu należy skonsultować z lekarzem i farmaceutą.

Dawkowanie kwasu DHA w ciąży

Polskie i międzynarodowe towarzystwa naukowe zalecają przyjmowanie suplementów z kwasem DHA przez wszystkie kobiety będące w ciąży. Dawka jest uzależniona od diety ciężarnej i ewentualnego występowania ryzyka przedwczesnego porodu. 

  • 200 mg DHA dziennie powinny przyjmować przyszłe mamy, kiedy ich dieta jest bogata w ryby i owoce morza,  
  • 600 mg DHA dziennie, jeżeli dieta przyszłej mamy nie zawiera ryb i owoców morza,  
  • 1000 mg DHA dziennie, gdy występuje ryzyko porodu przedwczesnego. 

Od kiedy należy przyjmować kwas DHA?

Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego suplementację kwasem DHA należy rozpocząć przynajmniej od 20. tygodnia ciąży, nie ma jednak przeciwwskazań do przyjmowania kwasu DHA przez całą ciążę, również w pierwszym trymestrze. Szczególnie wskazane jest zażywanie optymalnie dobranych dawek preparatu zawierającego kwas DHA w przypadku zagrożenia przedwczesnym porodem.

Czy wiesz, jak zdrowo odżywiać się w ciąży?

Dieta w ciąży - jak zdrowo odżywiać się w ciąży?

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź