Kolory wód płodowych. Co warto o nich wiedzieć

Wody płodowe są najczęściej przejrzyste. Mogą mieć również ocień lekko żółtawy. Są cieczą, która wypełnia worek owodniowy i otacza rozwijający się w jamie macicy płód. Wody płodowe w około 98 proc. składają się z wody, stąd wynika też ich prawidłowe zabarwienie. Pozostałą część płynu stanowią związki organiczne oraz sole mineralne. 

Do składu wód płodowych zalicza się także: białka układu odpornościowego, np. laktoferrynę, i składniki układu dopełniacza. Przez większą część ciąży płyn owodniowy to tak naprawdę mocz płodu, który dziecko pije, a następnie wydala do worka owodniowego.

Jeśli minął przewidywany termin porodu i ciąża robi się coraz „starsza”, może dojść do zmiany zabarwienia wód płodowych. Układ pokarmowy dziecka jest wtedy w pełni dojrzały, a stężenie motyliny, czyli hormonu pobudzającego ruchy perystaltyczne jelit, wysokie. To może doprowadzić do wydalenia smółki, które spowoduje, że kolory wód płodowych zmienią się na zielone.

Za delikatne zmętnienie wód płodowych, które może być widoczne w trakcie badania ultrasonograficznego szczególnie pod koniec ciąży, odpowiadają najczęściej maź płodowa oraz tzw. lanugo, czyli meszek płodowy, który przez część ciąży pokrywa ciało dziecka. Najczęściej nie stanowi to powodu do niepokoju.

Zielone wody płodowe zawsze budzą niepokój wśród przyszłych mam. Za ich zabarwienie odpowiada smółka, wypełniająca w czasie ciąży jelita płodu. Poza płynem owodniowym znajdują się w niej żółć oraz śluz. Im ciąża jest dojrzalsza, tym ryzyko wystąpienia zielonych wód płodowych większe. Wśród przyczyn przedwczesnego wydalenia smółki do płynu owodniowego wymienia się:

• niedotlenienie dziecka,
• niewydolne łożysko,
• zstępowanie główki podczas porodu,
• małowodzie i ucisk na pępowinę,
• zapalenie błon płodowych,
• wypadnięcie pępowiny,
• przedwczesne oddzielanie się łożyska,
• picie alkoholu i palenie papierosów w trakcie ciąży.

Jeśli dojdzie do odpłynięcia zielonych wód płodowych, należy udać się do szpitala. W takiej sytuacji kobieta wymaga podczas porodu stałego zapisu KTG. W większości przypadków obecność zielonych wód płodowych nie wywołuje żadnych powikłań, ale należy mieć na uwadze ryzyko ich wystąpienia. 

Do najpoważniejszych konsekwencji zielonych wód płodowych zalicza się zespół aspiracji smółki (ang. MAS – meconiumasspirationsyndrome), w wyniku którego dojść może do zatkania oskrzelików i zaburzeń oddychania lub rozwoju infekcji bakteryjnej u noworodka. Zielone wody płodowe nie stanowią jednak wskazania do zakończenia porodu metodą cięcia cesarskiego, jeśli nie towarzyszą im objawy niedotlenienia płodu obecne w zapisie KTG.

Zdrowe wody płodowe mają kolor przezroczysty lub lekko żółtawy. Uznaje się, że odpływanie prawidłowego płynu owodniowego to wypływanie przezroczystej cieczy z dróg rodnych. Z tego powodu, gdy odpływanie płynu nie jest intensywne (płyn się sączy), kobiety zastanawiają się, jak nie pomylić wód płodowych z nietrzymaniem moczu czy wydzieliną pochwową. Należy jednak pamiętać, że płyn owodniowy będzie przezroczysty lub lekko opalizujący, bezzapachowy, ewentualnie może mieć słodkawy zapach. 

Jeśli pojawią się wątpliwości, szczególnie gdy wody płodowe zaczną się sączyć w ciąży niedonoszonej, możliwe jest kupienie i wykonanie komercyjnego testu sprawdzającego ewentualny wyciek płynu owodniowego. Jeśli wody płodowe, które odeszły, mają inny kolor niż przezroczysty, tzn. są krwiste lub zielone, zawsze należy niezwłocznie udać się do szpitala.