Kiedy zaczyna się tyć w ciąży?

Przybieranie na wadze w czasie ciąży jest nieuniknione. Od momentu zapłodnienia komórki jajowej i powstania zarodka, w organizmie kobiety zachodzi szereg zmian umożliwiających rozwój płodu. W pierwszych trzech miesiącach ciąży przyrost masy ciała może być niezauważalny. Zgodnie z wytycznymi, w pierwszym trymestrze kobieta powinna przytyć od 0,5 do 2 kilogramów. Często jednak tak się nie staje z powodu pojawienia się nudności i wymiotów – charakterystycznych objawów wczesnej ciąży. Nasilone wymioty mogą doprowadzić wręcz do spadku masy ciała. 

Kiedy zaczyna się tyć w ciąży? Okresem widocznego przyrostu masy ciała jest drugi i trzeci trymestr ciąży. Kobiety często chcą się dowiedzieć, w którym tygodniu ciąży się tyje, jednak tak precyzyjne określenie wzrostu masy ciała nie jest możliwe, ponieważ proces przyrostu masy ciała jest bardzo indywidualny. Jedne kobiety potrafią przytyć nawet 10 kg do 25 tygodnia ciąży, dla innych jest to wartość uzyskiwana pod koniec ciąży.  

Odpowiadając na pytanie, w którym miesiącu ciąży zaczyna się tyć, można uznać, że jest to czwarty miesiąc ciąży. Z każdym tygodniem ciąży płód staje się coraz większy, rośnie też zapotrzebowanie kaloryczne kobiety. W drugim trymestrze ciąży kobieta powinna zwiększyć kaloryczność diety o 360 kcal/dobę, natomiast w trzecim trymestrze o 475 kcal/dobę. Wzrost dobowego zapotrzebowania kalorycznego skutkuje tyciem aż do dziewiątego miesiąca ciąży.  

Przyrost masy ciała na poszczególnych etapach ciąży jest ściśle określony. Śledzenie swojej masy ciała w każdym trymestrze jest ważne, ponieważ zarówno zbyt niski jak i zbyt wysoki przyrost masy ciała wpływa na płód niekorzystnie. Kobiety z niedowagą muszą przytyć najwięcej, bo aż do 18 kilogramów w czasie całej ciąży. Najmniejszy wzrost masy ciała dotyczy kobiet z otyłością. Zaleca się, aby nie był większy niż dziewięć kilogramów. 

Niestety w ciągu ostatnich dekad przyrost masy ciała u kobiet w ciąży wzrósł gwałtownie z 10 do 15 kg. Jakie są tego konsekwencje? Zakończenie ciąży z wyższym BMI niż zalecane może wiązać się z większymi trudnościami w schudnięciu po ciąży. Jeśli masa ciała nie będzie zredukowana do prawidłowej, w kolejną ciążę kobieta może zajść mając nadwagę lub otyłość, co zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń okołoporodowych. 

Warto wiedzieć, iż zbyt szybkie tycie w pierwszym trymestrze ciąży jest prognostycznym wskaźnikiem nadmiernego przybierania na wadze przez cały okres ciąży. Wynika to z upośledzonej tolerancji glukozy, a to może skutkować większą masą urodzeniową noworodka.  

Przyrost masy ciała w poszczególnych trymestrach ciąży przedstawia poniższa tabelka. 

Dodatkowe kilogramy zyskiwane w czasie ciąży mają swój cel, a jest nim prawidłowy rozwój noworodka. Zarodek zagnieżdża się w macicy i z każdym miesiącem rośnie, więc macica także musi się powiększać. Powstające łożysko dostarcza płodowi tlen i składniki odżywcze oraz wytwarza hormony. Gromadzona w organizmie tkanka tłuszczowa potrzebna jest przyszłej mamie podczas laktacji. Wszystkie te składowe masy ciała mogą ważyć około 10-15 kilogramów, z czego: 

• płód waży około 3,5 kg, 
• łożysko – 1-1,5 kg,
• gruczoły piersiowe – 1-1,5 kg, 
• tkanka tłuszczowa – 2-4 kg, 
• macica – 1-2,5 kg, 
• przyrost objętości krwi wynosi średnio 2 kg. 

Wiele mówi się o prawidłowym żywieniu w ciąży jako jednym z najważniejszych elementów służących zachowaniu zdrowia zarówno kobiety w ciąży jak i rozwijającego się dziecka. W tym wyjątkowym czasie ważne jest to, co jeść, ale też czego unikać. Przyszła mama powinna zrezygnować lub ograniczyć poniższe produkty spożywcze i napoje: 

• alkohol – w czasie ciąży nie wolno go spożywać, ponieważ nawet niewielkie ilości mogą wywołać u dziecka tzw. płodowy zespół alkoholowy (FAS) powodujący szereg fizycznych i umysłowych zaburzeń o charakterze wrodzonym, 
• surowe jaja, mięso, ryby i sery pleśniowe – ich spożycie niesie ryzyko chorób takich jak salmonelloza, toksoplazmoza i listerioza, 
• wątróbka – zawiera dużą ilość witaminy A (nawet 22000 mcg w 100 g produktu); przedawkowanie witaminy A może powodować poważne wady rozwojowe płodu i utratę ciąży, 
• produkty zawierające izomery trans kwasów tłuszczowych – twarde margaryny, ciastka, wyroby czekoladowe, chipsy i inne; zwiększają poziom “złego” cholesterolu LDL, obniżają stężenie “dobrego” cholesterolu HDL, zwiększają oporność na insulinę, zaburzają rozwój płodu, 
• kawa i mocna herbata – należy ograniczyć ich spożycie; spożycie dużej ilości kofeiny podczas ciąży może sprzyjać poronieniu i małej masie urodzeniowej dziecka.