Jaka fizjoterapia po porodzie?

Nieprzespane noce? Kolki niemowlęce? Ulewanie? „Wiszenie” całą noc na piersi? Tak, o tych problemach po narodzinach dziecka mówi się dużo. Są one bardzo istotne z punktu widzenia świeżo upieczonych rodziców. Są to jednak problemy dziecka, a nie mamy. A przecież młoda mama właśnie przechodzi ogromną rewolucję w swoim ciele i życiu. 

Z jakimi problemami po porodzenie zmagają się mamy? Jaka rehabilitacja w połogu jest potrzeba i dlaczego? 

• Rozstępy na skórze – teoretycznie, to „tylko” skóra. Praktycznie – to AŻ skóra, nasze ciało, w którym mieszkamy. Rozstępy na skórze to nie tylko problem estetyczny, ale często przyczyna ogromnych trudności z akceptacją swojego ciała.
• Bóle w miejscach nacięć krocza oraz blizny po cesarce. Ponadto zaburzenia czucia mogą utrzymywać się nawet przez wiele lat w miejscu blizn. 
• Nietrzymanie moczu – temat tabu, choć dotyczy wielu kobiet po porodzie. Co ważne, nietrzymanie moczu to możliwy skutek nie tylko porodu naturalnego, ale samej ciąży. Problem może więc pojawiać się także po cesarskim cięciu. Wynika to ze zmian napięć mięśni w obrębie miednicy w trakcie ciąży. 
• Nietrzymanie kału – może dotyczyć kobiet po silnych pęknięciach krocza.
• Hemoroidy, które mogą dokuczać w trakcie ciąży i po ciąży. 
• Suchość pochwy, a w efekcie poczucie dyskomfortu, zwiększona podatność na infekcje intymne, bóle podczas stosunków płciowych.
• Bóle brzucha i podbrzusza – bezpośrednio po porodzie to efekt obkurczania macicy. Jeśli dolegliwość przedłuża się, warto skonsultować tę sytuację z lekarzem. Może być to skutek rozejścia mięśni brzucha i kresy białej lub efekt powikłań, zakażeń, niedrożności jelit. 
• Waga wyższa niż przed ciążą i zmiana sylwetki, które mogą utrudniać poruszanie się, powrót do aktywności, powodować dyskomfort fizyczny i emocjonalny, związany z postrzeganiem swojego ciała. 
• Bóle i tkliwość piersi, stany zapalne.
• Obrzęki, zatrzymanie wody w organizmie – mogą świadczyć o nieprawidłowościach metabolicznych, kardiologicznych. 

Obniżenie nastroju i stany depresyjne. Mogą objawiać się m.in. jako poczucie bycia niewystarczająco dobrą mamą, poczucie winy, unikanie obecności dziecka, lęki, ataki paniki, wahania nastroju, bezsenność, myśli samobójcze. Stan psychiczny młodej mamy może ulegać zmianom w ciągu dni, a nawet godzin. Dlatego ważne jest stałe wsparcie, obecność, dowiadywanie, jak się czuje mama. Bliscy często o tym zapominają, całą uwagę i zaangażowanie koncentrując wokół nowo narodzonego dziecka.

Z pierwszą wizytą w gabinecie fizjoterapii uroginekologicznej warto odczekać 3-6 tygodni.

Fizjoterapeutka zbada mięśnie dna miednicy, zweryfikuje zachodzące w nich zmiany, do których doszło wskutek ucisku macicy i różnicy ciśnień w jamie brzusznej. Sprawdzi też, czy nie nastąpiło rozejście mięśni prostych brzucha, które z czasem może powodować m.in. wysiłkowe nietrzymanie moczu oraz bóle kręgosłupa. Fizjoterapeuta uroginekologiczny pomoże także zadbać o blizny po cięciu cesarskim lub porodzie naturalnym.

Fizjoterapia poporodowa pomaga uporać się z konsekwencjami ciąży. Dobrze dobrana rehabilitacja w połogu pozwala szybciej wrócić do pełni sił. Po narodzinach dziecka ciało mamy wciąż jest narażone na wysiłek i przeciążenia, związane m.in. z noszeniem noworodka. 

Fizjoterapeuta uroginekologiczny po cesarskim cięciu, jak i po porodzie naturalnym, wykona masaż blizn, a także nauczy automasażu. Dzięki temu blizna będzie ładniejsza i mniej uciążliwa. Unikniesz bólu, uczucia ciągnięcia czy ograniczenia ruchów. 

Jeśli chcesz wrócić do sportu i aktywności, pamiętaj, że rana po cc wskutek źle dobrych ćwiczeń może ulec rozejściu. Dlatego też warto dowiedzieć się, jakie ćwiczenia są skuteczne i bezpieczne. W tym także pomoże fizjoterapia. 

Pod okiem fizjoterapeutki nauczysz się prawidłowego napinania mięśni dna miednicy. Unikniesz dzięki temu dolegliwości bólowych, dyskomfortu podczas współżycia czy krępującego nietrzymania moczu. Jeśli planujesz kolejne dzieci, fizjoterapia poporodowa pomoże zminimalizować skutki ciąży i porodu, przygotuje organizm do kolejnych ciąż.

Dobra fizjoterapia po porodzie naturalnym obejmuje nie tylko okolice krocza, chociaż może się zdawać, że ta część ciała wymaga szczególnej rehabilitacji. Jednak w rzeczywistości całe ciało przez 9 miesięcy przechodziło zmiany i było narażone na przeciążenia. Dlatego fizjoterapia po porodzie naturalnym powinna obejmować, oprócz fizjoterapii uroginekologicznej, także mięśnie posturalne, aby niwelować napięcia w obrębie klatki piersiowej, ramion, miednicy. Po ciąży nieodzowna jest również terapia trzewna, ponieważ narządy wewnętrzne doświadczały obciążeń związanych z obecnością płodu w jamie brzusznej. 

Fizjoterapeuta uroginekologiczny po cc zadba o bliznę po cięciu, jak również nauczy jej samodzielnej mobilizacji. Przywróci neutralne ustawienie kręgosłupa, prawidłowe napięcie mięśni brzucha i zadba o ich stabilizację. 

W każdym przypadku fizjoterapia poporodowa powinna poprzedzać powrót do aktywności fizycznej. Jeśli nie zniwelujemy napięć dna miednicy, okolicy krzyżowej i lędźwiowej kręgosłupa czy innych nieprawidłowości, z biegiem czasu będą się pogłębiać, powodując bóle i inne dolegliwości.

Podejmując aktywność fizyczną po porodzie, pamiętaj o podstawowych zasadach:

• Pierwsze ćwiczenia – oddechowe i delikatne napinanie mięśni kończyn, możesz podejmować tuż po porodzie, pozostając w pozycji leżącej. Można rozluźniać mięśnie dna miednicy, lekko „podwijać” kość ogonową. Te ćwiczenia możesz praktykować przez cały czas połogu. 
• Pamiętaj, że hormony wpływają na elastyczność mięśni, a więc nie oczekuj pełni możliwości swojego ciała zbyt szybko. Pochopne, za mocne ćwiczenia mogą spowodować dysfunkcje mięśni dna miednicy. Zmiany wprowadzane powoli będą bardziej skuteczne i trwałe. 
• Oprócz ćwiczeń, opanuj przede wszystkim prawidłową postawę w czasie wykonywania codziennych obowiązków. Przy noszeniu dziecka nie należy też wypychać bioder do przodu lub na boki. Prowadząc wózek zachowaj wyprostowaną sylwetkę. 

– Wygodna pozycja do karmienia to w niezbyt miękkim fotelu, z ułożeniem wałka pod lędźwiami i szyją, by nasz kręgosłup był ustawiony neutralnie. Dodatkowo podłóż stołeczek pod stopy. Wstawaj i kładź się zawsze przez bok, noś dziecko nie odchylając tułowia w tył, bo przeciąża to kręgosłup oraz rozciąga powłoki brzucha – podpowiada dr nauk medycznych fizjoterapeutka Joanna Kmieć-Nowakowska, prowadząca Circa Feminae terapię dla kobiet.  

Lekkie ćwiczenia to m.in. rozciąganie barków w oparciu o futrynę, „koci grzbiet”, klęk z unoszeniem nóg i rąk naprzemiennie. Unikaj stanowczo pajacyków czy brzuszków, które mogą pogorszyć stan młodej mamy, sprzyjając m.in. nietrzymaniu moczu.