Ile powinno się przytyć w I trymestrze?

Pierwszy trymestr, czyli trzy pierwsze miesiące ciąży (1-13 tydzień), to intensywny rozwój płodu, ale i czas nasilenia się niektórych dolegliwości ciążowych. Za początek ciąży uznaje się pierwszy dzień ostatniej miesiączki. Wraz z rozwojem ciąży każdy tydzień przynosi zmiany w organizmie kobiety zachodzące w wyniku poczęcia dziecka. 

Pierwsze trzy tygodnie ciąży to zmiany hormonalne, w wyniku których dochodzi do pogrubienia błony śluzowej macicy, uwolnienia komórki jajowej i zapłodnienia jej przez plemnik. Od razu po zapłodnieniu zachodzi proces namnażania się komórek, zwany bruzdkowaniem. Następnie po kilku dniach embrion zagnieżdża się w ścianie macicy. Czwarty i piąty tydzień ciąży to pojawienie się różnych dolegliwości, takich jak nudności i wymioty, większa wrażliwość na smaki i zapachy, bóle piersi i częstsze oddawanie moczu. Tymczasem zarodek rośnie, wykształca się serce i naczynia krwionośne, powstaje także łożysko. 

W szóstym tygodniu ciąży powstają zawiązki układu pokarmowego, oddechowego, moczowego, płciowego, wydalniczego mięśniowego i szkieletowego zarodka. To także czas, kiedy zaczyna bić serce zarodka. Wypustki, będące w przyszłości rękami i nogami pojawiają się w siódmym tygodniu. W ósmym tygodniu ciąży kobieta zazwyczaj odczuwa zmęczenie i senność. W dziewiątym tygodniu zarodek ma około dwa centymetry długości, a w dziesiątym – trzy centymetry. W tym tygodniu ciąży zanika błona między palcami kończyn zarodka. 

W jedenastym tygodniu ciąży zarodek jest już płodem i waży około 10 gramów. Ma dobrze rozwinięte serce, a łożysko stale się powiększa. W tym momencie ciąży mdłości stopniowo ustępują. Na dwunasty tydzień ciąży przypada pojawienie się zawiązków zębów mlecznych. Płód jest bardziej ruchliwy, ale ruchy te nie są jeszcze wyczuwalne przez kobietę. Ostatni tydzień pierwszego trymestru to pojawienie się u płodu odruchów ssania, oddychania i przełykania. Kobieta obserwuje u siebie zaokrąglenie brzucha. 

Ile powinno się przytyć w pierwszym trymestrze?

Prawidłowy przyrost masy ciała u kobiety w ciąży jest ważny dla zdrowia noworodka. Przyrost masy ciała zależy od wskaźnika masy ciała kobiety przed zajściem w ciążę. Zarówno przybranie na wadze jak i zbyt mały wzrost masy ciała wpływają na rozwijający się płód niekorzystnie. 

Nadmierne tycie w czasie ciąży, a także nadwaga i otyłość obecne przed ciążą mogą zwiększać ryzyko pojawienia się powikłań u matki i jej dziecka. Z kolei zbyt małe przytycie w tym okresie może powodować niską masę urodzeniową noworodka, a to predysponuje do problemów rozwojowych wieku dziecięcego i wyższego ryzyka wystąpienia w wieku dorosłym cukrzycy typu drugiego, nadciśnienia tętniczego oraz chorób układu krążenia. 

Optymalny całkowity przyrost wagi w czasie ciąży pojedynczej powinien wynosić 12,5-18 kg u kobiety z niedowagą, 11,5-16 kg u kobiety z prawidłową masą ciała, 7-11,5 kg u kobiety z nadwagą oraz 5-9 kg u kobiety otyłej. A ile powinno się przytyć w pierwszym trymestrze? Uznaje się, iż w tym okresie kobieta powinna przytyć pół do dwóch kilogramów. Paradoksalnie, niektóre kobiety w pierwszych miesiącach ciąży chudną, co jest to związane z nasilonymi mdłościami i wymiotami. Ważne jest, aby w pierwszym trymestrze nie doszło do utraty masy ciała powyżej dwóch kilogramów. 

Skąd się biorą dodatkowe kilogramy w ciąży?

Już w dziesiątym tygodniu ciąży wzrasta zapotrzebowanie energetyczne kobiety. Głód pojawia się częściej, ma też większe nasilenie. Jest to związane szybkim rozwojem płodu i powiększaniem się rozmiarów macicy. Ale to nie wszystkie zmiany, na które należy się przygotować w ciąży. W organizmie kobiety dochodzi do przyspieszenia przemiany materii, wzrostu objętości krążącej krwi, pojawienia się wód płodowych i łożyska.  

Oprócz płodu, który waży przeciętnie 3,5 kg, dodatkowe kilogramy w ciąży pochodzą z: 

• powiększenia macicy, która może ważyć do około kilograma więcej, 
• pojawienia się łożyska o wadze około 0,7 kilograma,
• powstania płynu owodniowego – to dodatkowy kilogram, 
• większej objętości krwi krążącej o masie 1,5 kilograma,
• wzrostu masy piersi o 0,5 do 1,5 kilograma,
• dodatkowej tkanki tłuszczowej – to 2-4 kilogramy więcej. 

Jedz dla dwojga, nie za dwoje

Ciąża to czas, w którym z naturalnych przyczyn przyszła mama musi jeść więcej, ale powinna przyświecać jej zasada “jedz dla dwojga, nie za dwoje”. Dieta kobiety w ciąży powinna być pełnowartościowa, czyli taka, która dostarcza optymalną ilość energii, białka, tłuszczów, węglowodanów oraz witamin i składników mineralnych. Jest to kluczowe, ponieważ kobieta jest jedynym źródłem pokarmu dla rozwijającego się płodu.  

W czasie ciąży należy tak komponować posiłki, aby były zdrowe i dostarczały odpowiednią dawkę energii. Nie oznacza to jednak, by jeść bez umiaru każdą rzecz, na którą mamy ochotę, bo “i tak trzeba przytyć”. Zwrócenie szczególnej uwagi na dietę w czasie ciąży jest korzystne nie tylko dla kobiety, ale i dziecka, dlatego motywacja do zmiany nawyków żywieniowych jest podwójna.