Duszności w ciąży – co oznaczają i jak z nimi walczyć?

Duszność, bez względu na to, czy występuje u kobiety w ciąży, czy też u osoby w ciąży niebędącej, jest subiektywnym uczuciem braku dostatecznej ilości powietrza. Dzieje się tak w sytuacji, kiedy organizm, mimo wdrożenia mechanizmów kompensacyjnych, takich jak: zwiększenie częstości oddechów czy też zaangażowania dodatkowych mięśni oddechowych, nie jest w stanie dostarczyć odpowiedniej ilości powietrza do organizmu. Uczucie duszności bardzo często powiązane jest z narastającym niepokojem i pobudzeniem układu współczulnego objawiającego się przyspieszeniem akcji serca, nadmierną potliwością czy zwiększeniem ciśnienia tętniczego krwi.

Duszność może towarzyszyć wielu stanom niepowiązanym bezpośrednio z ciążą. Jest to związane z faktem, że kobieta ciężarna może skarżyć na uczucie braku powietrza również niezależnie od faktu bycia w ciąży. Do najpopularniejszych przyczyn duszności należą:

• astma oskrzelowa,
• zatorowość płucna,
• infekcje układu oddechowego, np. zapalenie płuc,
• napad lękowy,
• niewydolność serca,
• płyn w jamie opłucnej.

Objawy duszności w ciąży nie różnią się w znaczący sposób od tych, jakie mogą wystąpić u innych ludzi. Warto podkreślić fakt, że duszność sama w sobie nie jest chorobą, a właśnie objawem, do tego subiektywnym. W przypadku jednak, kiedy kobieta ciężarna zaczyna skarżyć się na uciążliwą duszność, lekarz powinien wykluczyć jak najszybciej stany stanowiące bezpośrednie zagrożenie dla życia kobiety. 

Duszności na początku ciąży

Warto zwrócić uwagę na fakt, że już na samym początku ciąży miejsce mają zmiany, które mogą wpłynąć na odczuwanie duszności u kobiety. Duszność na początku ciąży związana jest przede wszystkim z faktem, że kopuła przepony unosi się o ok. 4 cm w stosunku do stanu sprzed ciąży. Co więcej, nie bez znaczenia pozostaje wpływ progesteronu na ośrodek oddechowy w układzie nerwowym, zwiększona objętość krwi krążącej u matki, a także fizjologiczna niedokrwistość z rozcieńczenia. Zwykle duszność pojawia się u kobiet w okolicach 20. tygodnia ciąży, a więc w połowie jej trwania.

Duszności podczas leżenia w ciąży

W czasie leżenia duszność może być bardziej nasilona, niż ma to miejsce w pozycji stojącej czy siedzącej. Jest to związane ze zmianami anatomicznymi wynikającymi ze zwiększającego swoje rozmiary brzuszka ciążowego. Duszność podczas leżenia w ciąży stanowi też powód, dla którego kobietom w ciąży tak ciężko znaleźć wygodną pozycję do snu.

Aby zwalczyć duszność, przede wszystkim należy ustalić, co jest jej przyczyną. Z uwagi na fakt, że kobiety w ciąży mają zwiększone ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, przy duszności należy przede wszystkim wykluczyć zatorowość płucną, objawiająca się m.in. dusznością, kaszlem i bólem w klatce piersiowej. Zatorowość płucna stanowi potencjalny stan zagrożenia życia dla kobiety ciężarnej, dlatego też wymaga natychmiastowej pomocy lekarza. 

Sposoby na duszność w ciąży, które mają za zadanie pomóc kobiecie, powinny być dopasowane do przyczyny jej wystąpienia. W przypadku astmy będzie to podanie leków rozszerzających oskrzela, przy zapaleniu płuc najczęściej konieczna będzie antybiotykoterapia, natomiast przy zatorowości płucnej główne leczenie stanowi podanie leków rozrzedzających krew, np. heparyny. W każdym przypadku duszności może być również konieczne zastosowanie tlenoterapii.