Czy możliwa jest cesarka na życzenie?

Historia cięcia cesarskiego była początkowo historią nieszczęścia. Zabieg ten był bowiem ostatecznością, do której dochodziło jedynie wtedy, kiedy kobieta umierała w trakcie porodu.

Cesarskie cięcie to poważna operacja, którą wykonuje się z wyraźnych powodów medycznych. Zgodnie ze standardem opieki okołoporodowej, określonym w rozporządzeniu ministra zdrowia z 16 sierpnia 2018 roku, cięcie cesarskie powinno być wykonywane tylko wtedy, gdy jest niezbędne.

Wiele Polek jednak woli cięcie od naturalnego porodu, bo poród fizjologiczny to jedna wielka niewiadoma, począwszy od jego terminu, na przebiegu skończywszy. Poród naturalny kojarzy się z bólem, z odarciem z godności, upodleniem. Historie porodowe powtarzane ściszonymi głosami przez kobiety przerażają. Wizja zaplanowanej cesarki, na którą przyjeżdża się jak na umówioną wizytę u fryzjera, jest kusząca. Ma być szybko i bezboleśnie.

Oddzielną grupę stanowią porody po cesarskim cięciu. Choć taki stan nie jest wskazaniem do kolejnej cesarki, większość kobiet, u których wykonano cięcie, kolejne dzieci rodzi właśnie w ten sposób. Dodajmy, że przy aprobacie lekarzy. – Każda woli to, co już przeżyła – wyznała mi kiedyś ginekolożka.

Kiedy już na etapie ciąży wiadomo, że dany poród nie będzie mógł odbyć się naturalnie, mówimy o cesarce planowej. Nie ma przy tym bezpośredniego zagrożenia życia matki czy płodu. Wskazaniami do planowanego cesarskiego cięcia są:

• łożysko przodujące ułożone tuż przy ujściu szyjki macicy,
• makrosomia, czyli zbyt duża wielkość dziecka w stosunku do miednicy mamy,
• nieprawidłowe położenie dziecka, np. pośladkowe czy boczne,
• cesarki w poprzednich ciążach,
• ciąża bliźniacza (ze względu na położenie dzieci) lub ciąża wielopłodowa, kiedy rodzi się więcej niż dwójka dzieci.

Cesarskie cięcie wykonuje się też w przypadku, gdy ciężarna kobieta cierpi na niektóre schorzenia. Zaliczamy do nich:

• znaczną niewydolność krążenia,
• retinopatię i problemy z siatkówką,
• problemy pulmonologiczne,
• choroby neurologiczne,
• zaburzenia psychiatryczne, na przykład trudne do przezwyciężenia stany lękowe.

Wskazaniami do cesarskiego cięcia są też zaburzenia w przebiegu ciąży, szczególnie te, które pojawiają się pod jej koniec, w trzecim trymestrze. Niejednokrotnie są one dużym zagrożeniem zarówno dla matki, jak i dziecka. Należą do nich:

• nadciśnienie tętnicze, trudne do opanowania lekami,
• stan przedrzucawkowy, który charakteryzuje się następującymi objawami: wysokie ciśnienie, białko w moczu, obrzęki, zaburzenia widzenia, ból głowy i ból nadbrzusza,
• brak postępu porodu z zagrożeniem dla zdrowia i życia dziecka,
• krwawienie z dróg rodnych, które wskazuje na odklejenie się łożyska.

Jeśli zapis KTG wykonywany przed lub w czasie porodu pokazuje zaburzenia tętna dziecka, lekarze podejmują decyzję o natychmiastowym cesarskim cięciu.

Tyle teoria. W praktyce ciąże bliźniacze najczęściej rozwiązuje się operacyjnie i to wcale nie tylko z powodu położenia dzieci, porody pośladkowe jeszcze niedawno były traktowane tak samo, jak główkowe. Rosnąca medykalizacja porodów połączona z coraz mniejszą świadomością kobiet wywołuje paraliżujący strach, który z kolei skutecznie może wyhamować akcję porodową. Tak napędza się błędne koło i wzrasta liczba cesarskich cięć.

Oficjalnie cięcie cesarskie bez wskazań medycznych nie powinno być wykonywane. Wszystko jest jednak kwestią interpretacji. Sama dwukrotnie znalazłam się w sytuacji, że gdyby nie moje ogromne przekonanie do porodu fizjologicznego, zrobiono by mi cesarskie cięcie, do tego bez wyraźnych wskazań medycznych.

A cięcie cesarskie to przecież nie zabieg, ale poważna operacja, podczas której dochodzi do przecięcia wielu struktur. Każda kobieta, która świadomie chce poddać się cesarce na życzenie, powinna o tym wiedzieć. 

Teoretycznie w Polsce nie ma cesarskich cięć bez wskazań medycznych. Zupełnie inaczej sprawa wygląda w szpitalach prywatnych, gdzie kobieta sama wybiera sposób, w jaki chce urodzić dziecko. Niemniej jednak decyzja o cesarskim cięciu na życzenie powinna być zawsze dokładnie przemyślana i rozważona z lekarzem prowadzącym ciążę. Każda ingerencja chirurgiczna wiąże się przecież z pewnym ryzykiem komplikacji.

Czy można wykonać cesarkę na życzenie? Korzystając z publicznej ochrony zdrowia – oficjalnie nie. Korzystając z możliwości, jakie daje prywatna klinika – tak. Wszystko jest jednak rzeczą względną i nie ukrywajmy – cięcia cesarskie na życzenie istnieją. Najważniejsze jednak – bez względu na to, w jaki sposób dziecko się urodzi – jest to, żeby przyszło na świat całe i zdrowe.