Badanie glukozy w ciąży – jak się przygotować i co musisz wiedzieć?

Badanie obciążenia glukozą, czyli doustny test obciążenia glukozą, określany był kiedyś jako krzywa cukrowa. Jest on testem służącym do diagnostyki cukrzycy ciążowej (GDM). Jest to obowiązkowe badanie w trakcie ciąży, wykonywane najczęściej między 24. a 26. tygodniem. Jeśli u ciężarnej występują czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy ciążowej, badanie wykonywane jest już na początku ciąży i ewentualnie powtarzane w II. trymestrze. 

Badanie obciążenia glukozą polega na wypiciu na czczo roztworu zawierającego 75 g glukozy. Przed spożyciem płynu badane jest stężenie cukru we krwi, następnie jest ono sprawdzane po 60. i 120. minutach od wypicia glukozy. Między pobraniami przyszła mama siedzi w poczekalni i nie powinna opuszczać przychodni. Nie może też nic pić ani jeść w tym czasie.

Test obciążenia glukozą w ciąży ma na celu wykrycie cukrzycy ciążowej, mogącej być przyczyną powikłań zarówno dla przebiegu ciąży, jak i rozwijającego się dziecka. Ma także znaczenie w przypadku porodu, który – jeśli kobieta ciężarna zmaga się z cukrzycą – wymaga wcześniejszej indukcji. 

Niewykryta lub nieleczona cukrzyca ciążowa może mieć powikłania dla dziecka takie, jak:

• nadmierny wzrost tkanki tłuszczowej,
• makrosomia,
• dystocja barkowa,
• hipoglikemia po porodzie, 
• obumarcie wewnątrzmaciczne,
• wystąpienie zespołu metabolicznego w przyszłości.

Dzięki wykonaniu badania krzywej cukrowej w ciąży możliwe jest wykrycie cukrzycy i wdrożenie odpowiedniego postępowania. Najczęściej leczenie rozpoczyna się od zmiany diety przyszłej mamy. Jeśli mimo modyfikacji codziennych nawyków nie udaje się utrzymać prawidłowych wartości glikemii, konieczne jest włączenie leczenia insuliną.

Przyszła mama powinna umówić się na badanie krzywej cukrowej w ciąży w swojej przychodni. Tam może zapytać też, czy placówka oferuje roztwór glukozy, czy należy go samodzielnie zakupić w aptece. Warto też dopytać, czy dozwolone jest spożycie glukozy smakowej, która dla wielu przyszłych mam jest łatwiejsza do wypicia niż klasyczny roztwór. Na doustny test obciążenia glukozą w ciąży należy zgłosić się rano, na czczo. Ostatni posiłek przyszła mama powinna zjeść około 8 godzin przed badaniem. Nadmierne głodzenie może prowadzić do zafałszowania wyników testu. Nie można pić wody przed pobraniem krwi.

Zgodnie z obowiązującym standardem organizacyjnym opieki okołoporodowej, każda kobieta ciężarna powinna mieć wykonane badanie obciążenia glukozą w czasie ciąży między 24. a 26. tygodniem, chyba że obecne są czynniki ryzyka skłaniające do wykonania tego badania wcześniej. Wśród czynników zwiększających ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej wymienia się m.in.:

• wiek powyżej 35 lat,
• BMI>25kg/m2, 
• cukrzyca ciążowa w poprzedniej ciąży,
• urodzenie dziecka o masie powyżej 4 kg.

W takiej sytuacji test obciążenia glukozą przeprowadzany jest już na początku ciąży. Podobnie jest w przypadku, gdy stężenie glukozy na czczo w pierwszych tygodniach ciąży wyniesie między 92 a 125 mg/dl. Wtedy także niezwłocznie wykonywana jest krzywa cukrowa.

Warto wiedzieć też, że normy testu obciążenia glukozą różnią się od siebie w czasie ciąży i poza nią. Cukrzycę ciążową rozpoznaje się, gdy w OGTT na czczo stężenie glukozy wynosi między 92 a 125 mg/dl, a także, gdy po 1 godzinie wynosi co najmniej 180 mg/dl lub po 120 minutach – między 153 a 199 mg/dl. Wynik testu zawsze powinien być oceniony przez lekarza ginekologa.