Probiotyki dla dzieci – jakie wybrać?

Probiotyki nazywamy „dobrymi bakteriami”, ponieważ wspierają odbudowę mikrobioty jelit i układu odpornościowego. Jest to szczególnie ważne u dzieci, których mikrobiom intensywnie rozwija się w pierwszych latach życia. Dowiedziono, że osłabiona i mało zróżnicowana mikrobiota jelitowa sprzyja rozwojowi różnych dolegliwości, osłabieniu i rosnącej skłonności do infekcji. Nieprzypadkowo nazwa probiotyk pochodzi od greckiego „pro bios”, czyli „dla zdrowia”.

W skład preparatów probiotycznych wchodzą zazwyczaj bakterie kwasu mlekowego: Bifidobacterium i Lactobacillus. Prozdrowotne właściwości posiadają również drożdże Saccharomyces cerevisiae ssp boulardi oraz niektóre gatunki bakterii Bacillus i Escherichia.

By szczepy bakterii mogły spełniać swoją probiotyczną rolę, powinny mieć zdolność adherencji (przyczepiania się) do komórek w jelitach i łatwego kolonizowania  przewodu pokarmowego, być oporne na pH soków trawiennych i nie wytwarzać szkodliwych dla zdrowia toksyn. Preparaty probiotyczne mogą być jedno- i wieloskładnikowe.

Mikrobiom jelitowy to zbiór miliardów bakterii w jelitach, który odgrywa ważną rolę w fizjologii całego organizmu. Dziecko rodzi się z niemal jałowym przewodem pokarmowym. Pierwszy kontakt noworodka z bakteriami to drogi rodne matki. Niestety, już ponad połowa dzieci rodzi się drogą cesarskiego cięcia, a to znacznie upośledza naturalną kolonizację bakteriami u dziecka.

W rozwoju mikrobiomu dziecka niezwykle istotne są pierwsze trzy lata życia. Na różnorodność mikrobioty bateryjnej wpływa wówczas wiele czynników – od sposobu porodu, przez karmienie (najlepiej naturalne) po czynniki środowiskowe, a szczególnie przyjmowanie antybiotyków. Jednym ze sposobów przywrócenia równowagi w mikrobiomie jelitowym może być suplementacja probiotykami.

Probiotyki wykazują zróżnicowane mechanizmy działania, które w dużej mierze zależą od gatunku i szczepu.

Podanie dobrych bakterii może wpływać na:

– ochronę przed kolonizacją bakterii chorobotwórczych,

– poprawę pracy przewodu pokarmowego, m.in. zmniejszenie ilości stolców przy biegunce,

– stabilizację składu mikrobiomu,

– niektóre szczepy bakterii biorą również udział w procesie wytwarzania witamin oraz pozytywnie wpływają na układ odpornościowy.

Probiotyki mogą być użyteczne m.in. w ostrej biegunce wirusowej, a także w leczeniu i zapobieganiu biegunce związanej z antybiotykoterapią. Mogą także spełnić pokładane w nich nadzieje w przypadku zespołu jelita drażliwego a nawet w chorobach zapalnych jelit.

Co ważne, probiotyki działają nie tylko w przewodzie pokarmowym. Mogą wspierać organizm dziecka w czasie infekcji układu moczowego a nawet w zapaleniu dziąseł.

Przy wyborze odpowiedniego probiotyku dla dziecka, rodzic powinien kierować się kilkoma zasadniczymi kryteriami. Po pierwsze – właściwości probiotyków są szczepozależne, a to znaczy, że określone działanie preparatu jest związane ze ściśle określonym szczepem bakterii, np. Lactobacillus rhamnosus GG pełni pożyteczną rolę w przewodzie pokarmowym, z kolei Lactobacillus rhamnosus GR-1 lepiej sprawdzi się w układzie moczowo-płciowym.

Warto również zwrócić uwagę, czy preparat zawiera dodatek prebiotyku, który przyspiesza namnażanie się dobroczynnych bakterii, a także czy zastosowana została technologia zwiększająca przeżywalność probiotyku w trudnych warunkach panujących w żołądku.

Ważnym aspektem, o którym warto pamiętać przy wyborze probiotyku dla dziecka, jest jego forma. Na rynku wybór produktów i form jest naprawdę szeroki – mamy preparaty w kapsułkach, saszetkach czy kroplach. Najwygodniejszą formą dla dzieci może okazać się probiotyk w kroplach, który można podać bezpośrednio do ust bądź w ulubionym napoju.

Zasiedleniu przewodu pokarmowego dziecka naturalnymi probiotykami sprzyja karmienie piersią, poród naturalny, unikanie antybiotykoterapii w pierwszych latach życia, stosowanie mieszanek mlecznych z pro- i prebiotykami, które dostępne są w aptekach oraz drogeriach.

Fizjologicznej mikrobiocie sprzyjają także produkty fermentowane. Do produktów fermentowanych zaliczamy m.in. wszelkiego rodzaju kiszonki. W przypadku mniejszych dzieci naturalne źródło probiotyków mogą stanowić wszelkiego rodzaju fermentowane produkty mleczne – jogurty i kefiry. Szczególnie wartościowy jest ten drugi produkt, ponieważ proces jego fermentacji przebiega z udziałem bakterii i drożdży, a to sprzyja namnażaniu bakterii probiotycznych.