Niestrawność w ciąży – jak sobie pomóc?

Niestrawność, nazywana również dyspepsją lub rozstrojem żołądka, nie jest uznawana za chorobę, a raczej zespół przewlekłych dolegliwości ze strony układu pokarmowego, które pojawiają się po spożyciu posiłku. Do objawów niestrawności zalicza się: uczucie pełności, ból i pieczenie w górnym odcinku układu pokarmowego, dyskomfort w nadbrzuszu, zgagę, odbijanie, nudności, szybkie uczucie sytości, kwaśny posmak w ustach. Permanentny stres, niepokój czy lęk mogą te objawy zaostrzać. Samo słowo „dyspepsja” pochodzi z języka greckiego i oznacza „złe trawienie”.

Wbrew pozorom postawienie diagnozy nie jest wcale łatwym zadaniem i wymaga od lekarza zebrania szczegółowego wywiadu – tym bardziej że sama niestrawność może być objawem choroby lub poważniejszego schorzenia i wskazywać, że w organizmie coś się dzieje.

Wiele kobiet, nawet jeżeli wcześniej nie dolegały im problemy trawienne, w ciąży odczuwa dyskomfort po jedzeniu. Powodem jest podwyższający się poziom hormonów – szczególnie progesteronu, który rozluźnia mięśnie i osłabia zastawkę przy wejściu do żołądka. Warto podkreślić, że gospodarka hormonalna organizmu zmienia się od pierwszych dni po zapłodnieniu, jednak nieprzyjemne uczucie może pojawić się dopiero na późniejszych etapach ciąży. Drugim powodem niestrawności w ciąży jest bowiem rosnąca i przesuwająca się ku górze macica, która zaczyna uciskać narządy wewnętrzne – w szczególności żołądek. Dolegliwości te są najbardziej uciążliwe po 27. tygodniu ciąży i najczęściej mijają po porodzie, gdy organizm zaczyna się stabilizować.

Chociaż problemy żołądkowe są mało przyjemne, to można doszukać się w nich małego pocieszenia – wolniejsze trawienie ułatwia wchłanianie składników przez płód.

Na dwa główne powody pojawiania się niestrawności w ciąży, czyli hormony i ucisk macicy, niestety nie mamy większego wpływu, nie oznacza to jednak, że nie da się złagodzić nieprzyjemnych dolegliwości. Na pierwszy ogień powinna iść dieta – wszak układ trawienny potrzebuje wsparcia, a nie dodatkowego obciążania, dlatego lepiej odmówić sobie ciężkich i tłustych potraw na rzecz tych lekkostrawnych. Nie można zapominać o owocach, warzywach i odpowiednim nawodnieniu – wybierajmy wodę niegazowaną (najlepiej ciepłą) i pijmy ją małymi łyczkami (szybkie wypicie szklanki wody na raz może pogorszyć sprawę). Możemy też sięgnąć po soki warzywne i owocowe, a także napary (z mięty, imbiru czy siemienia lnianego). Warto w tym okresie unikać produktów wzdymających (np. strączków) i ostrych przypraw, a także kawy i czekolady.

Na trawienie duży wpływ ma również aktywność fizyczna, dlatego, nawet jeżeli nie czujemy się w ciąży kwitnąco, warto wybrać się na krótki spacer. Znaczenie ma także tempo (lepiej jeść wolno, małymi kęsami) i pozycja spożywania posiłków – jeść należy w pozycji prostej, na siedząco i nie kłaść się zaraz po skończeniu.

Niestrawności nie uznaje się za zagrożenie dla ciężarnej ani płodu, jednak jeżeli objawy są nasilone, wyjątkowo dokuczliwe i trwają niemal cały czas, to warto skonsultować się z lekarzem. Może również okazać się, że dyskomfort odczuwany w brzuchu, na przykład silny ból żołądka, jest objawem choroby – dlatego warto przyglądać się reakcjom ciała i interweniować, jeżeli pojawią się dodatkowe symptomy (wymioty, biegunka, gorączka czy krwawienie z dróg rodnych). W czasie ciąży lepiej mimo wszystko poświęcać sobie więcej uwagi i wsłuchiwać się w ciało, które wykonuje naprawdę trudną pracę.

W pierwszej kolejności kobieta w ciąży powinna poobserwować swoje ciało i zanotować, kiedy, po jakim jedzeniu, w jakich okolicznościach czuje ból – może jego powodem jest regularnie spożywany składnik i wystarczy go wyeliminować. Bardzo często powodem niestrawności jest szybkie jedzenie i dania, które obciążają brzuch. Dlatego, gdy boli żołądek, to odstawiamy gazowane napoje, słodycze, słone i tłuste potrawy i przygotowujemy sobie szklankę wody lub napar – najlepiej działa siemię lniane. 

Pomóc może również… ciepła kąpiel lub drzemka. Warto natomiast uważać na zioła (nie wszystkie są wskazane w ciąży) i nie przyjmować żadnych leków bez konsultacji z lekarzem – chociaż reklamy często sugerują, że produkt jest całkowicie bezpieczny, to jednak lepiej nie ryzykować i jeżeli niestrawność wyjątkowo nam dokucza, udać się do specjalisty.