Przodujące łożysko – przyczyny, objawy, skutki

Jednoznaczne wskazanie przyczyn tego powikłania jest trudne. Specjaliści wyróżniają jednak kilka czynników, które wpływają na zwiększone ryzyko nieprawidłowego położenia łożyska, np.:

• wielorództwo,
• zaawansowany wiek pacjentki,
• palenie papierosów,
• rozpoznane wady płodu,
• cięcie cesarskie w wywiadzie.

Związek pomiędzy przebytymi ciążami a łożyskiem przodującym tłumaczy się zmianami w obrębie łożyska, które powstają w trakcie trwania ciąży. W efekcie zmieniona błona śluzowa macicy nie stanowi dobrego miejsca do zagnieżdżenia się zarodka, więc dochodzi do niego w innym miejscu macicy. W przypadku cięć cesarskich ocenia się, że przebycie jednego porodu rozwiązanego w ten właśnie sposób zwiększa ryzyko wystąpienia przodującego łożyska o 0,65 proc., natomiast dwa wcześniejsze porody zakończone cięciem – o 1,5 proc.

Przodujące łożysko na początku ciąży

Ostateczną diagnozę dotyczącą łożyska przodującego lekarz może postawić dopiero w drugiej połowie ciąży. Jest to związane z faktem, że właśnie w tym momencie staje się ono w pełni rozwinięte. Do tego czasu może ono zmieniać swoje położenie, a w trakcie pierwszego trymestru schodzić bardzo nisko w macicy. Dlatego też podejrzenie przodującego łożyska na początku trwania ciąży nie musi wcale oznaczać, że rzeczywiście się ono wykształci.

Podstawowym objawem związanym z przodującym łożyskiem jest krwawienie z dróg rodnych. Może się ono pojawić w trakcie trwania ciąży lub w okresie okołoporodowym. W przypadku tego powikłania możemy zauważyć tzw. krwawienia anonsujące, czyli pojawiające się po 30. tygodniu ciąży, związane z niewyczuwalnymi skurczami przepowiadającymi. Liczba i rodzaj powikłań oraz objawów związane są również z tym, z jakiego rodzaju łożyskiem przodującym mamy do czynienia.

Łożysko brzeżnie przodujące

Łożysko brzeżnie przodujące to sytuacja kliniczna, w której łożysko pokrywa jedynie część ujścia kanału szyjki macicy. Jest to związane z mniejszą liczbą powikłań.

Łożysko centralnie przodujące

Łożysko centralnie przodujące, w przeciwieństwie do łożyska brzeżnie przodującego, pokrywa całkowicie ujście wewnętrzne kanału szyjki macicy. Wiąże się to z największą liczbą powikłań.

Przodujące łożysko to potencjalnie bardzo groźne powikłanie zarówno dla ciężarnej, jak i płodu. Z tego powodu zalecenia przy przodującym łożysku mówią, iż postawienie tego rozpoznania jest wskazaniem do hospitalizacji kobiety oraz wdrożenia intensywnego monitorowania zarówno jej stanu, jak i stanu dziecka (za pomocą KTG). Wymagane jest również regularne wykonywanie badania USG. Konieczne może być także uzupełnianie płynów, a nawet przetaczanie krwi w przypadku intensywnego krwawienia z dróg rodnych. Ciężarna musi w tym czasie głównie leżeć, aby zwiększyć szanse dziecka na osiągnięcie odpowiedniej dojrzałości przed porodem. Co więcej, w przypadku pacjentek z łożyskiem przodującym lekarze rezygnują z badania wewnętrznego z uwagi na możliwość spowodowania krwawienia podczas jego wykonywania.

Przodujące łożysko – zagrożenia

Najgroźniejszym powikłaniem przodującego łożyska jest dramatyczny w skutkach krwotok z dróg rodnych, który może prowadzić do poronienia, a w niektórych sytuacjach nawet do śmierci kobiety. Może dojść też do oddzielenia się lub uszkodzenia kosmków przodujących łożyska, co powoduje niedotlenienie płodu. Tym samym może zakończyć się wstrząs krwotoczny u matki i niedostateczny przepływ krwi przez łożysko.

Z klinicznego punktu widzenia najważniejsze jest ustalenie terminu porodu. Jeżeli stan kobiety jest stabilny, lekarze mogą przyjąć postawę wyczekującą, aby w momencie porodu płód był jak najbardziej dojrzały i – co za tym idzie – miał możliwie największe szanse na przeżycie. Postępowaniem z wyboru jest zawsze cięcie cesarskie. Przy ocenie, kiedy najlepiej wykonać cesarkę, lekarze biorą pod uwagę m.in. nasilenie krwawienia, wiek ciążowy, dojrzałość płodu oraz jego dobrostan.