Dieta dwulatka – wszystko, co musisz wiedzieć

Niezależność dwulatka przejawia się nie tylko w dużej ruchliwości. Na tym etapie życia dziecko podejmuje także próby kontroli nad tym, co je. Dlatego maluch może mieć bardzo zmienny apetyt i upodobania. Nie zdziw się zatem, jeśli z dziecka, które jadło wszystko, twoja pociecha zamieni się w wybrzydzającego niejadka. Jako dietetyk z doświadczeniem śmiało mogę stwierdzić, że w tym czasie żywieniowe funkcjonowanie dziecka jest zmienne niczym pogoda w górach, a rodzicom w tym czasie najbardziej przydaje się luz.

Nie zmienia to faktu, że najbliższe kilka lat to czas, w którym nawyki żywieniowe i preferencje dziecka będą się intensywnie kształtować. Jednocześnie w drugim roku życia tempo wzrostu maleje, ale nie oznacza to, że spada zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Czego w tym czasie potrzebuje dwulatek?

• Dobrej jakości tłuszcz roślinny jest niezbędny do rozwoju układu nerwowego i prawidłowego widzenia.
• Pełnowartościowe białko wspomaga odporność i wzrost dziecka (buduje mięśnie).
• Węglowodany złożone dodają energii i zapewniają błonnik oraz witaminy z grupy B.
• Dieta dwulatka powinna obfitować w wapń, żelazo i witaminę D (należy ją uzupełniać z suplementami – ustal z lekarzem odpowiednią dawkę), by wspomagać rozwój kości i zapobiegać niedokrwistości.

Składniki odżywcze to nie wszystko. Małe dzieci są świetnymi obserwatorami i nie będą chciały jeść tego, czego ty sama nie zjesz. Dla dwulatka jesteś „pępkiem świata”, na tym etapie dziecko często chce robić dokładnie to, co ty. Wykorzystaj to i dawaj dobry przykład. W obecności dziecka nie jedz niczego, czego nie chciałabyś, żeby ono zjadło. Być może wykorzystasz ten wyjątkowy czas, by uporządkować także swoje nawyki żywieniowe.

Kilkumiesięczne dziecko sadzałaś w foteliku do karmienia i cierpliwie karmiłaś zupkami dla niemowląt. Z dwulatkiem nie będzie już tak prosto. Warto zastanowić się, jak można uatrakcyjnić posiłki dla maluchów w tym wieku, szczególnie jeśli masz do czynienia z niejadkiem. Dzięki temu łatwiej potoczy się wprowadzanie nowych pokarmów. Postaw na kolorową zastawę stołową z ulubionymi bohaterami, pobaw się kształtami (kanapka – motyl, jajko w kształcie piłki nożnej) i zawsze zapraszaj dziecko do stołu. Nie pozwól, by karmienie odbywało się w biegu. Znajdź kompromis między głośnym „Nie!”, a potrzebami żywieniowymi dziecka. Spróbuj dawać maluchowi mocno ograniczony wybór, np. na przekąskę proponuj dwa różne rodzaje owoców.

Pamiętaj, że zdrowa dieta dwulatka nie jest taka sama jak dieta dorosłego. Jakie są różnice?

• Dziecku nie należy ograniczać podaży tłuszczu. Stawiaj przede wszystkim na oleje roślinne (np. oliwę z oliwek i olej rzepakowy), ale nie bój się niewielkiego dodatku masła.
• Nie wszystkie produkty zbożowe w diecie dwulatka muszą być pełnoziarniste. Błonnik ogranicza wchłanianie wapnia i żelaza, dlatego podawaj dziecku naprzemiennie produkty z mąki oczyszczonej i pełnoziarnistej.
• Głównym źródłem płynów w ciągu dnia powinna być woda i mleko modyfikowane typu junior. Unikaj podawania dziecku soków, które, choć reklamowane jako zdrowe, zawierają sporą dawkę cukrów i przyzwyczajają do smaku słodkiego.
• Ogranicz do minimum dania ciężkostrawne i smażone. Żołądek dziecka ma małą objętość i tego typu posiłki mogą wywołać bóle brzucha.
• Nie musisz dosalać posiłków dwulatka. Twoje kubki smakowe są mniej wrażliwe na smak słony niż kubki smakowe dziecka. To, co tobie wydaje się bez smaku, maluchowi może dostarczać intensywnych wrażeń smakowych.

Dieta dwulatka zaczyna bazować na posiłkach, które jada cała rodzina. W tym wieku dąży się do unormowania pór i liczby posiłków. Najczęściej zaleca się 3 główne posiłki i 2 przekąski, ale nie są to sztywne wytyczne. Dopasuj je do waszego stylu życia i apetytu dziecka.  Ze względu na ruchliwość malucha może korcić cię, by drobne przegryzki podawać częściej i „w biegu”. Nie rób tego. 

Postaraj się, by każdy, nawet mały posiłek wiązał się z chwilą zatrzymania, spokojną atmosferą, siedzeniem przy stole (lub np. na ławce w parku) i skupieniem tylko na jedzeniu. Dzięki temu ułatwisz dziecku rozpoznawanie sygnałów głodu i sytości. To jedna z najważniejszych umiejętności żywieniowych, w jaką możesz „wyposażyć” swoją pociechę.

Być może zauważyłaś, że w drugim roku życia twoje dziecko zaczęło mniej jeść. To zupełnie naturalne, bo zwalnia tempo wzrostu malucha. Prawidłowe są także okresy, kiedy dziecko je niewiele lub ma bardzo ograniczony repertuar akceptowalnych dań (tylko pomidorowa!). Te przejściowe trudności mogą sprawić, że pomyślisz o maluchu „niejadek”. Jednak pamiętaj, że najważniejszą zasadą w diecie dla dwulatka jest „rodzic decyduje co i kiedy, dziecko decyduje czy i ile zje”. Im silniej będziesz ingerować w ilość zjadanego przez dziecko pokarmu, tym bardziej zaburzysz odczuwanie głodu i sytości przez malucha. Dlaczego weź dwa głębokie oddechy. Jeśli twoja pociecha nie zjadła obiadu, to poczekaj aż zgłodnieje i zgłosi się po posiłek.

Najważniejszym kryterium, które informuje rodzica o tym, czy dziecko zjada odpowiednie ilości, są prawidłowe przyrosty masy ciała ocenianie przez pediatrę. Nie da się ustalić jednego wzorca, który wyznaczy, ile dziecko ma jeść, bo dwulatek, jak każdy człowiek, ma swoje indywidualne potrzeby.

Zobacz, jak powinien wyglądać rozkład posiłków i przepisy w diecie dwulatka.

I śniadanie – spory posiłek, wysokoenergetyczny, pełnowartościowy:

• zupa mleczna (z makaronem/kaszą), napój na mleku (kakao, koktajl) lub jogurt/kefir,
• pieczywo mieszane lub graham z masłem,
• wędlina dobrej jakości, ser, jajko lub pasty do kanapek,
• warzywo lub owoc.

II śniadanie i podwieczorek – łagodzi głód, ale nie syci nadmiernie (do wyboru spośród poniższych):

• owoc i mała kromka pieczywa,
• kanapka z masłem orzechowym
• koktajl mleczno-owocowy,
• budyń z owocami,
• mus owocowy z jogurtem,
• mała kromka pieczywa z twarożkiem pełnotłustym i warzywami.

obiad – największy posiłek w ciągu dnia, wysokoenergetyczny, pełnowartościowy:

• produkt białkowy: mięso, ryba, ser, jaja, drób, tofu,
• produkt węglowodanowy: ziemniaki, kasza, makaron, ryż,
• surówka lub warzywa gotowane (różnorodne, kolorowe).

kolacja – niewielka objętościowo, lekkostrawna (do wyboru spośród poniższych):

• kanapki z serem, jajkiem, dobrej jakości wędliną, hummusem z masłem i warzywami,
• omlet/jajecznica z warzywami,
• kaszka bez dodatku cukru na mleku modyfikowanym typu junior z dodatkiem świeżych owoców,
• zupa warzywna z dodatkiem białkowym np. z jajkiem, serem mozzarella.

Gdy tylko poczujesz, że twoje dziecko jest gotowe, zaproś je do przygotowywania posiłków i przydziel najprostsze możliwe zadania. Włączanie najmłodszych w gotowanie zwiększa szansę, że posiłek zostanie ze smakiem zjedzony.