Bakterie w moczu dziecka – czy są groźne?

Obecność bakterii w moczu dziecka jest wykrywana podczas laboratoryjnego badania moczu, którego wynik zazwyczaj otrzymujemy na następny dzień po oddaniu próbki. Świadczy ona o infekcji układu moczowego i w większości przypadków jest to w ten sposób interpretowane przez lekarzy. 

Bakterie dostają się do układu moczowego dziecka z zewnątrz (bardzo rzadko spotyka się zakażenie z krwi), np. na skutek niewłaściwej higieny okolic intymnych. Jest to szczególnie częste u dziewczynek, gdyż cewka moczowa znajduje się w niewielkiej odległości od odbytu. Przyczyną występowania bakterii w moczu dziecka może być również zbyt rzadkie zmienianie pieluchy maluchowi czy też niewłaściwa technika podcierania się po oddaniu moczu i stolca u starszych pociech. 

Warto pamiętać, że nieliczne bakterie w moczu dziecka bez towarzyszących objawów nie muszą świadczyć o zakażeniu układu moczowego. Ich wykrycie może być spowodowane np. niesterylnym pojemnikiem, w którym przechowywana była próbka moczu dziecka. Z kolei liczne bakterie w moczu dziecka są przesłanką do konsultacji z lekarzem, ponieważ w większości przypadków świadczą one o występowaniu stanu zapalnego w obrębie układu moczowego dziecka.

Najpowszechniejszą bakterią występującą w moczu dziecka jest Escherichia coli, znana bardziej pod nazwą pałeczka okrężnicy. Wchodzi ona w skład naturalnej flory bakteryjnej jelit i jest potencjalnie niegroźna. Niemniej jednak niektóre warianty tej bakterii są chorobotwórcze i wówczas, gdy przedostaną się z układu pokarmowego do moczowego (np. wskutek niewłaściwej higieny okolic intymnych), mogą wywołać zakażenie. Obecność pałeczki okrężnicy w moczu dziecka objawia się zazwyczaj: 

• częstomoczem, 
• poczuciem nieustannego parcia na mocz, 
• bólem i pieczeniem przy oddawaniu moczu, 
• podwyższoną temperaturą ciała. 

Inną bakterią, która może znajdować się w moczu dziecka jest paciorkowiec kałowy, który nazywany jest niekiedy bakterią brudnych rąk. Można się nim zarazić w miejscach publicznych (np. na basenie, placu zabaw czy nawet w przedszkolu) i przy nieprzestrzeganiu podstawowych zasad higieny osobistej. Paciorkowiec kałowy, podobnie jak pałeczka okrężnicy, po przedostaniu się do układu moczowego, wywołuje stan zapalny, który również objawia się częstomoczem, nieustannym parciem na mocz i bólem przy jego oddawaniu.  

Za obecność bakterii w moczu dziecka może odpowiadać również Staphyloccocus saprophiticus – gronkowiec, Klebsiella czy Proteus Mirabilis. Warto jednak podkreślić, że większość występujących zakażeń tymi bakteriami to zakażenia szpitalne, występujące u dzieci z upośledzoną odpornością i chorobami towarzyszącymi.

Występowanie bakterii w moczu u dziecka zwykle świadczy o zakażeniu układu moczowego, czego z całą pewnością nie należy bagatelizować. Zazwyczaj nie jest ono groźne, ale może być przyczyną dużego dyskomfortu u dziecka, związanego z uporczywością objawów towarzyszących. 

Zbagatelizowanie bakteriomoczu u dziecka wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia poważnych powikłań. Nieleczone infekcje układu moczowego mogą przerodzić się m.in. w odmiedniczkowe zapalenie nerek, które objawia się silnym bólem w okolicach nerek, bólem i pieczeniem przy oddawaniu moczu, krwiomoczem oraz nieustannym parciem na mocz. Niekiedy stanowi zapalnemu towarzyszy również podwyższona temperatura ciała. W skrajnych przypadkach odmiedniczkowe zapalenie nerek może skutkować nawet ich przewlekłą niewydolnością. 

Objawy alarmujące u dziecka, które powinny wzbudzić w nas niepokój, a zarazem skłonić do natychmiastowej konsultacji lekarskiej, to: podwyższona temperatura ciała, nudności i wymioty, brak apetytu, zmiana zapachu, barwy i konsystencji oddawanego moczu, nadmierna drażliwość, senność oraz silne bóle w okolicy lędźwiowej.

Jeśli podczas rutynowego badania moczu u dziecka zostaną wykryte liczne bakterie w moczu, zachodzi konieczność konsultacji z lekarzem pediatrią. W przypadku gdy lekarz stwierdzi bakteryjne zakażenie układu moczowego u naszej pociechy, konieczna jest antybiotykoterapia. Antybiotyki, które stosowane są w takim przypadkuu dzieci to zwykle: penicylina, cefalosporyny, trimetoprim/sulfametoksazol i furazydyna. W przypadku zakażenia dolnych dróg moczowych antybiotykoterapia trwa od 3 do 5 dni, natomiast w przypadku górnych dróg moczowych – od 7 do 10 dni. Przy ciężkich zakażeniach dzieci mogą wymagać hospitalizacji i zastosowania antybiotykoterapii dożylnej. 

Zakażenia dróg moczowych u dziecka mają tendencję do nawracania, dlatego też bardzo ważne jest to, by dbać o higienę okolic intymnych dziecka, a także właściwe nawodnienie organizmu malucha.