Czkawka u dziecka

Przyczyny czkawki u dzieci nie wiążą się z poważnymi chorobami, lecz wynikają z przyczyn zewnętrznych, powodujących zakłócenie pracy przepony. Częsta czkawka u dziecka, szczególnie niemowlaka, zdarza się dlatego, że mięsień przepony, a także układ nerwowy malucha są jeszcze słabo rozwinięte.

– Małe dziecko może dostać czkawki wielokrotnie w ciągu doby, zwykle podczas jedzenia lub bezpośrednio po posiłku, gdy nałyka się powietrza albo kiedy jest mu zimno – wyjaśnia pediatra, prof. Piotr Albrecht. 

Gdy dziecko rośnie, jego przepona wzmacnia się, dojrzewa układ nerwowy, a zatem częsta czkawka u dziecka 5-letniego jest już rzadkością. 

 Łapczywe jedzenie

Napady czkawki podczas karmienia zdarzają się głównie u tych niemowląt, które jedzą szybko i łapczywie. Gdy są karmione butelką, warto pilnować, aby smoczek był całkowicie wypełniony mlekiem i aby dziurka w nim nie była zbyt duża. U dzieci karmionych piersią przyczyną czkawki bywa niewłaściwe uchwycenie sutka, pozwalające na nałykanie się powietrza, dlatego warto poradzić się położnej lub doradcy laktacyjnego, jak prawidłowo przystawiać dziecko do piersi.

Schłodzenie ciała

Czkawka u dziecka spowodowana niską temperaturą dotyczy zarówno sytuacji, gdy dziecko zmarznie podczas spaceru, jak i tego, co dzieje się w czasie kąpieli. Maluszkowi może zrobić się zimno, jeśli od razu po wyjęciu nie zostanie otulony ciepłym ręcznikiem i zawinięty w koc. 

Gwałtowny śmiech

Czasami czkawka powstaje od żywiołowego, serdecznego śmiechu – dziecko połyka wtedy sporo powietrza. Inną przyczyną może być wypicie sporej ilości napoju gazowanego – to zresztą jeden z powodów, który – poza troską o zdrowie – powinien skłonić nas do unikania takich napojów.

Odgłosom czkawki u dziecka – czasami cichym, a czasami bardzo głośnym – towarzyszy drganie całego ciała. Wiąże się to ze skurczami przepony, czyli mięśnia oddzielającego klatkę piersiową od jamy brzusznej. Jego pracą steruje nerw przeponowy. Gdy z opisanych wyżej przyczyn zostaje on podrażniony, przepona zaczyna kurczyć się i rozkurczać nieregularnie w sposób objawiający się czkawką. 

Czy powinna nas niepokoić czkawka pojawiająca się kilka razy dziennie czy nawet trwająca u dziecka cały dzień? Można oczywiście zasięgnąć porady pediatry, ale jak uważa prof. Piotr Albrecht: – Czkawka wymagająca wizyty u lekarza jest absolutną rzadkością. Jest to „dolegliwość towarzyska”, a nie choroba.

Czy w wypadku czkawki u dziecka można zastosować którąś z metod polecanych dorosłym, jak nagłe przestraszenie czkającego czy wstrzymywanie oddechu? Nie, tych sposobów używać nie wolno. Lepiej ustalić prawdopodobną przyczynę czkawki i jeśli to możliwe, wyeliminować ją i poczekać, aż dolegliwość minie. 

– Trzeba się starać, żeby maluchowi odbiło się po każdym karmieniu, sprawdzać, czy nie leży w przeciągu i czy nie jest mu zimno. Jeśli już dziecko dostanie czkawki, można przerwać atak, podając mu np. kroplę soku cytrynowego – radzi prof. Piotr Albrecht. 

W pozbyciu się czkawki u niemowlaka pomaga też czasem zmiana jego pozycji, np. ułożenie na brzuszku i klepanie po pleckach. Aby sprawdzić, czy maluch nie zmarzł, przykładamy rękę do jego karku. Jeśli jest chłodny, powinniśmy maluszka cieplej ubrać lub owinąć go w kocyk. 

A jakie sposoby można zastosować, gdy pojawia się częsta czkawka u dwulatka? Możemy podać mu zarówno trochę soku z cytryny, jak i coś słodkiego: odrobinę miodu (jeśli nie jest alergikiem), nutelli lub po prostu łyżeczkę cukru. Możemy też poprosić go, aby kilka razy wziął głęboki oddech.