Kiedy zagnieżdża się zarodek?

W przypadku, gdy dojdzie do połączenia komórki płciowej męskiej-plemnika oraz żeńskiej- komórki jajowej, mamy do czynienia z zapłodnieniem. Odbywa się ono w bańce jajowodu, będącej najszerszą jego częścią. Tam też mają miejsce pierwsze podziały nowopowstałej zygoty, którą nazywa się komórkę posiadającą materiał genetyczny w połowie pochodzący od matki, a w połowie od ojca. Następnie jest ona transportowana przez jajowód do jamy macicy.

– Osłonka przejrzysta (zona pellucida) otacza komórkę jajową. Składa się głównie z glikoprotein. Jej zasadniczą funkcją podczas zapłodnienia jest wiązanie plemnika i indukcja reakcji akrosomalnej, a także stanowienie swego rodzaju bariery dla kolejnych plemników już po zapłodnieniu. Reakcja akrosomalna niezbędna jest do aktywacji plemnika. Polega na umożliwieniu połączenia się plemnika z receptorami osłonki przejrzystej, a tym samym pozwala na wniknięcie go do komórki jajowej i zapłodnienie – tłumaczy dr Robert Jędra, specjalista położnictwa i ginekologii, pracujący w warszawskim Szpitalu przy Pl. Starynkiewicza.

W macicy, po zaniku osłonki przejrzystej ma miejsce implantacja, czyli zagnieżdżenie jaja płodowego. Dzięki enzymom proteolitycznym trofoblastu dochodzi do jego wnikania pomiędzy komórki błony śluzowej macicy. W trakcie trwania cyklu miesiączkowego endometrium ulega cyklicznym zmianom. Można je podzielić na 3 fazy- fazę wzrostu, fazę wydzielniczą i fazę złuszczania. Faza wydzielnicza zaczyna się około 2-3 dni po owulacji. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, następuje faza złuszczania  (miesiączkowa). Jeżeli jednak komórka jajowa połączy się z plemnikiem, błona śluzowa macicy uczestniczy w zagnieżdżeniu i wchodzi w skład łożyska. Zazwyczaj blastocysta „wszczepia” się w obrębie górnej, tylnej lub przedniej ściany trzonu macicy. Jeśli zagnieżdżenie będzie miało miejsce w nieprawidłowym miejscu, np. w okolicy ujścia wewnętrznego szyjki macicy, to dojdzie do rozwinięcia łożyska przodującego, co stanowi poważne powikłanie ciąży i może nieść za sobą konsekwencje w postaci krwotoku.

Do zagnieżdżenia zarodka dochodzi między 6. a 7. dniem od zapłodnienia. Zapłodnienie zaś zazwyczaj ma miejsce po owulacji. Uważa się, że komórka jajowa żyje w organizmie kobiety około 24 godziny. Jeśli nie połączy się z plemnikiem, obumiera. Można więc uznać, że od owulacji do zagnieżdżenia mija nieco więcej niż tydzień. Warto wiedzieć, że aby doszło do całkowitej implantacji, potrzebne jest około 5 dni. Między 11. a 12. dniem blastocysta jest zagnieżdżona w całości.

Warto wiedzieć, że aż 50 proc. powstałych ciąży w ciągu pierwszych dwóch tygodni kończy się poronieniem. Większość kobiet nawet nie zdaje sobie sprawy w takiej sytuacji, że doszło do zapłodnienia.

Powszechnie dostępne testy ciążowe wykrywają podjednostkę beta gonadotropiny kosmówkowej (beta-HCG) w moczu. Jest to hormon wytwarzany przez komórki syncytiotrofoblastu. Można też wykonać to badanie, oznaczając jej poziom we krwi już na początku 2. tygodnia po spodziewanej owulacji. Testy z moczu powinno wykonywać się zaś w terminie spodziewanej miesiączki, ponieważ stężenie beta-HCG zaczyna gwałtownie wzrastać po zagnieżdżeniu się zarodka. Robienie testu ciążowego zbyt szybko może dać nam fałszywie ujemny wynik. Należy jednak pamiętać, że aby mieć  pewność, czy ciąża rozwija się prawidłowo i do zagnieżdżenia doszło w jamie macicy, a nie poza nią, kobieta powinna udać się do lekarza ginekologa, aby wykonał badanie ultrasonograficzne i potwierdził wynik, który dał nam test ciążowy.

– Z ciążą ekotopową, inaczej nazywaną ciążą pozamaciczną, mamy do czynienia, gdy implantacja zajdzie w innym miejscu niż jama macicy kobiety. Najczęstszą  jej lokalizacją jest jajowód. Może też pojawić się w jajniku czy też jamie otrzewnej. Objawami charakterystycznymi dla nieprawidłowego zagnieżdżenia zarodka są ból brzucha, krwawienia i niespecyficzny przyrost stężenia beta-HCG. W takiej sytuacji niestety niemożliwy jest rozwój ciąży – dodaje dr Jędra.