Obrzęki w ciąży – co robić, by uniknąć opuchlizny w ciąży?

Obrzęki to jedna z typowych dolegliwości ciążowych. Zazwyczaj dają o sobie znać w ostatnim trymestrze. Z relacji kobiet wynika, że wówczas stopy wyglądają jak bańki, a dłonie jak u ludzika Michelin

Dlaczego w ciąży pojawiają się opuchnięcia? To pytanie zadaje sobie niejedna przyszła mama. Tymczasem odpowiedź jest dość prozaiczna – organizm przygotowuje się na czas porodu. Zabezpiecza kobietę na wypadek, gdyby miała stracić zbyt dużo krwi podczas akcji porodowej. Zapas wody w organizmie mógłby zniwelować straty płynów ustrojowych.

Ponadto w organizmie przyszłej mamy krąży większa ilość krwi – nawet o 2,5 l. Z każdym miesiącem ciąży macica uciska na żyły biodrowe, co skutkuje utrudnionym odpływem krwi i opuchlizną nóg.

Puchnięcie nóg w ciąży

Opuchlizna stóp i opuchlizna kostek w ciąży to normalny, choć dla wielu kobiet bardzo uciążliwy objaw zatrzymywania wody w organizmie. Rosnący brzuch uciska żyły (a przede wszystkim żyłę główną) transportujące krew z nóg z powrotem do serca, co utrudnia odpływ krwi. Nadmiar wody gromadzi się w tkankach nóg, najmocniej daje o sobie znać w okolicach kostek.

Opuchlizna nóg w ciąży najbardziej dokuczliwa jest latem – wynika to z rozszerzania się żył i wolniejszego przepływu krwi pod wpływem wyższej temperatury. Obrzęki nasilają się w wyniku długiego przebywania kobiety ciężarnej w pozycji siedzącej lub stojącej. Zwykle ustępują po dłuższym odpoczynku i nie są groźne.

Opuchlizna w ciąży na twarzy

Choć opuchlizna w ciąży to jedna z typowych dolegliwości, obrzęki niektórych partii ciała stanowią sygnał alarmowy dla przyszłej mamy i powinny być skonsultowane z lekarzem. Mowa o opuchliźnie pojawiającej się m.in. na twarzy, w górnej części nóg i podbrzuszu. Wizyta u lekarza jest konieczna, jeśli tego typu obrzęki pojawiają się na wczesnym etapie ciąży, nie znikają po nocy, a opuchlizna jest duża.

Opuchnięte ręce w ciąży

Na obrzęki dłoni w ciąży zazwyczaj skarżą się kobiety wykonujące pracę manualną lub spędzające dużo czasu przed klawiaturą komputera. Aby ograniczyć dolegliwości, staraj się przede wszystkim nie obciążać rąk – ogranicz pisanie na komputerze i korzystanie ze smartfona, zrezygnuj z noszenia pierścionków, by uniknąć kłopotów z ich zdejmowaniem.

By zapobiec obrzękom, wykonuj proste ćwiczenia, dzięki którym dłonie będą w ruchu, np. potrząsaj nimi luźno. W przypadku wystąpienia opuchlizny, zrób masaż. By opuchnięte dłonie w ciąży nie spędzały ci snu z powiek, w nocy staraj się nie spać na dłoniach.

Skoro krew zatrzymuje się w naczyniach nóg i nie może powrócić do serca, to trzeba jej pomóc. Najprostszym sposobem – jak podkreśla położna Monika Kiędzińska – jest odpoczywanie ze stopami w górze.

– Wystarczy podłożyć sobie poduszkę pod stopy albo zrolowany koc. Najlepsza pozycja to taka, w której nogi są nieco wyżej niż klatka piersiowa – wyjaśnia.

Specjalistka dodaje, że istotna jest również pozycja, w jakiej siedzimy.

– Przede wszystkim odradzam zakładanie nogi na nogę, bo wiele pań tak robi, a ta pozycja utrudnia przepływ krwi i w znacznym stopniu przyczynia się do powstawania żylaków. Warto zadbać też o właściwe podparcie nóg. Nie powinny zwisać, bo to może wpływać na powiększanie obrzęków. Zaopatrzmy się w stołeczki, na których możemy postawić stopy – wyjaśnia położna.

Wskazane są również częste zmiany pozycji i proste ćwiczenia, które z powodzeniem możemy wykonać zarówno podczas pracy biurowej jak i relaksu w domu. Należą do nich naprzemienne zginanie i prostowanie nóg, wyciąganie stopy i kręcenie nią kółeczek. Istotne jest również odpowiednie ubranie. Przyszłe mamy, narzekające na opuchnięcia, powinny unikać skarpetek ze zbyt obcisłym ściągaczem, stawiać na wygodne i przepuszczające powietrze buty wykonane z naturalnych tworzyw.

– Zbilansowana dieta, odpowiednie nawodnienie i ruch. Picie dużej ilości wody jest przynosi naprawdę nieocenione korzyści. Płyny poprawiają filtrację nerkową i pozwalają usunąć z organizmu toksyny – dodaje ekspertka.

Położna zauważa, że kobiety, które w ciąży są aktywne fizycznie, będą miały mniejszy obrzęk niż te, które prowadzą tryb siedzący.

Obrzęki w ciąży po nocy czy groźna gestoza?

Nie zawsze opuchlizna w ciąży jest zjawiskiem normalnym. Czasami jej pojawienie się może świadczyć o nieprawidłowościach w organizmie. Jeśli obrzęki w ciąży występują po nocy, obejmują nietypowe miejsca, jak twarz, uda i podbrzusze, wymagają konsultacji z lekarzem.

Takie właśnie, ogólnoustrojowe obrzmienia, w połączeniu nadciśnieniem tętniczym, białkomoczem i zaburzeniami widzenia, mogą świadczyć o gestozie – inaczej zatruciu ciążowym. Nie ma ono nic wspólnego z niestrawnością pokarmową, jest zjawiskiem występującym najczęściej w ostatnim trymestrze ciąży albo zaraz po porodzie. Do tej pory nie jest do końca znana przyczyna gestozy. Być może jest ona uwarunkowana dziedzicznie lub spowodowana złym stanem odżywienia organizmu w ciąży. Zatrucie ciążowe może pojawić się niespodziewanie i nieść za sobą ryzyko zakłóceń w przebiegu ciąży – narastające w wyniku zatrzymania moczu obrzęki mogą utrudniać funkcjonowanie i są niebezpieczne dla dziecka.

Gestoza wymaga pozostania w łóżku i leżenia. Ciężarna powinna jak najmniej stać, dużo odpoczywać, odpowiednio się odżywiać (dieta wysokobiałkowa i niskosodowa) oraz stosować do zaleceń lekarskich. Lekceważenie objawów gestozy może prowadzić do stanu przedrzucawkowego lub do rzucawki ciążowej, która przypomina napad padaczki. Stąd nigdy nie należy ignorować dziwnych obrzęków ciała, a do tego należy regularnie badać mocz i mierzyć ciśnienie.

Kiedy udać się do lekarza?

Obrzęki w ciąży zazwyczaj nie powinny nas martwić. Są normalnym zjawiskiem, jeśli:

• pojawiają się po 36. tygodniu ciąży,
• są niewielkie lub umiarkowane,
• pojawiają się w okolicy stawu skokowego, stóp i palców dłoni,
• ustępują po dłuższym odpoczynku
• nie towarzyszą im inne, alarmujące objawy.

To, co powinno nas zaniepokoić – to zdaniem położnej – obrzęki ogólnoustrojowe ciała. – Jeżeli oprócz nóg i rąk dochodzi do obrzęku twarzy albo opuchnięcie dotyczy tylko jednej nogi, to jest sygnał, by zgłosić się do lekarza – wyjaśnia położna.