Problemy z prostatą – jak ich uniknąć?

Prostata (gruczoł krokowy, stercz) to nieparzysty narząd, który jest częścią męskiego układu moczowo-płciowego. Położona jest poniżej cewki moczowej, jej wielkość porównywalna jest do orzecha włoskiego lub kasztana. Prostata wydziela ciecz, która jest częścią spermy – jest nośnikiem plemników, która również odżywia je i chroni przed kwaśnym środowiskiem pochwy. Płyn produkowany przez prostatę ma odczyn zasadowy, zmienia pH w pochwie. Ciecz odpowiada również za charakterystyczny zapach spermy.

Prostatę ma każdy mężczyzna – nie jest to choroba (podobnie jak u kobiet endometrium często jest mylone z endometriozą, a to nic innego jak błona śluzowa macicy – tkanka, która naturalnie występuje u każdej kobiety).

Prostatą mężczyźni najczęściej zaczynają interesować się w momencie, gdy pojawiają się u nich trudności z oddawaniem moczu lub ze wzwodem. Chociaż problemy z prostatą kojarzą się z dojrzałymi mężczyznami, często pojawiają się i u młodszych.

Skąd się biorą problemy z prostatą?

Schorzenia prostaty najczęściej związane są z wiekiem mężczyzny i zmianami naturalnie zachodzącymi w organizmie. Powiększona prostata może mieć także związek z zapaleniem gruczołu krokowego lub rakiem. Czynniki ryzyka, związane z rozwojem raka prostaty to:

• wiek,
• obciążenie rodzinne,
• nadwaga i otyłość,
• niewłaściwa dieta,
• używki.

Problemy z prostatą – objawy

Schorzenia związane z prostatą to:

• zapalenie prostaty,
• łagodny przerost prostaty,
• rak prostaty.

Częstym problemem z prostatą jest jej przerost, który objawia się głównie problemami z oddawaniem moczu (powiększona prostata powoduje ucisk na cewkę moczową). Przerost prostaty nazywany jest także gruczolakiem stercza czy BPH (ang. Bening Prostatic Hyperplasia).

Rak prostaty jest drugim najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn w Polsce, może on długo nie dawać żadnych objawów. Dlatego tak ważne są badania profilaktyczne – powinni o nich pamiętać przede wszystkim mężczyźni po 50. roku życia, u których ryzyko zachorowania wzrasta, ale kontrolne badania powinni wykonywać i ci młodsi – warto regularne badania wpisać do swojego kalendarza już ok. 40. roku życia. A jeśli jesteśmy w grupie ryzyka, jesteśmy obciążeni rodzinnie, kontrolę prostaty warto zacząć wcześniej. 

Objawy problemów z prostatą to m.in.:

• problemy z oddawaniem moczu: trudności z opróżnieniem pęcherza (dłuższa mikcja, słabszy strumień), częstomocz,
• nagłe parcie na pęcherz (również w nocy),
• ból i pieczenie w trakcie mikcji,
• zakażenia układu moczowego,
• krwiomocz,
• spadek libido, problemy z wytryskiem.

W przypadku rozwijającego się raka prostaty, objawy to nie tylko te związane z przerostem gruczołu, dotyczące główne problemów z oddawaniem moczu, ale i ogólne. To m.in. bóle kostne, obrzęki kończyn dolnych czy ogólne osłabienie organizmu.

Przerost prostaty

Około 50. roku życia prostata powiększa się, ma to związek ze zmianami hormonalnymi (głównie ze spadkiem poziomu testosteronu). Łagodny przerost prostaty występuje u większości starzejących się mężczyzn, najczęściej nie wymaga leczenia. O tym, czy należy włączyć farmakoterapię lub np. leczenie chirurgiczne, decyduje lekarz po przeprowadzeniu badań.

Objawy przerostu prostaty to przede wszystkim te związane z oddawaniem moczu (jak dłuższa mikcja czy mniejszy strumień moczu).

Gdy zauważysz u siebie problemy z prostatą lub chcesz wykonać badania profilaktyczne, zgłoś się do urologa. Wykona on badanie palpacyjne (per rectum), a w razie potrzeby zleci także dodatkowe badania (np. swoistego antygenu sterczowego PSA czy USG prostaty – przez powłoki brzuszne lub transrektalne, czyli przez odbyt).

Leczenie przerostu prostaty najczęściej nie jest konieczne – decyduje o tym lekarz, po przeprowadzeniu badań. Leczenie zapalenia prostaty, którego przyczyną są infekcje bakteryjne, polega na podawaniu antybiotyków. Leczenie raka prostaty zależy od wielu czynników, m.in. stopnia zaawansowania, wieku chorego czy chorób współistniejących. Stosowane rozwiązania to m.in.:

• radykalne wycięcie prostaty,
• radioterapia,
• hormonalne leczenie antyandrogenowe.

Chcesz zadbać o swoją prostatę? Postaw na zdrowy styl życia – to zbilansowana dieta, aktywność fizyczna, rezygnacja z używek. W codziennym jadłospisie powinny znaleźć się produkty z różnych grup, ogranicz spożycie tłuszczów i białka zwierzęcego.

Do diety warto włączyć także owoc granatu – ma on wiele dobroczynnych właściwości, głównie ze względu na zawarte w nim polifenole.