Jak odetkać zatoki? Sprawdzone i skuteczne metody dla każdego

Zatkane zatoki mogą mieć wiele różnych przyczyn. Najczęściej zapchany nos to efekt infekcji wirusowej. Zapalenie zatok jest wówczas jednym z kilku objawów – mogą mu towarzyszyć inne, takie jak: gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśni i stawów. Niestety często zdarza się, że zatkany nos towarzyszy nam dłużej, ponieważ infekcja nie została doleczona lub nawraca. Ponadto przyczyną zatkanych zatok mogą być infekcje bakteryjne i grzybicze, wady anatomiczne lub urazy nosa, a także alergie i polipy w zatokach.

Jeśli zatkane zatoki u dziecka to problem, który często wraca, warto zwrócić uwagę również na to, czy nie jest ono zbyt często narażone na kontakt z dymem papierosowym lub innym rodzajem zanieczyszczonego powietrza, czy powietrze w naszym otoczeniu nie jest zbyt suche oraz czy dziecko nie przebywa zbyt często w klimatyzowanych pomieszczeniach. Dzieci, które cierpią na nawracające zapalenie zatok, powinny unikać chodzenia w zimne dni bez czapki.

Objawy zapalenia zatok u dzieci są podobne jak u dorosłych. Poza uczuciem zapchanego nosa, co uniemożliwia oddychanie, najczęściej towarzyszą mu rozpierające bóle głowy, które nasilają się rano i wieczorem. Dyskomfort zwiększa się też przy pochylaniu się i aktywności fizycznej. Za zatkanym nosem idzie brak apetytu, zaburzony zmysł węchu oraz gorączka.

Najtrudniejsze są pierwsze dni infekcji – wydzielina może spływać po tylnej ścianie gardła lub z nosa, smarkanie niewiele daje, opuchnięta śluzówka uniemożliwia prawidłowe oddychanie. W takich wypadkach choroba jest bardzo uciążliwa. Zatkane zatoki uniemożliwiają spokojny sen. Zarówno dzieci, jak i dorośli z zapaleniem zatok oddychają w nocy przez buzię. Dodatkowymi objawami, które powinny nas zaniepokoić, jest ból ucha czy nieprzyjemny zapach z ust. To również objawy zatkanych zatok.

Na początku choroby funkcjonowanie jest bardzo utrudnione. Z pulsującym bólem i zatkanym nosem wiąże się duże osłabienie. Z tego powodu skuteczne sposoby, które przynoszą ulgę w zapaleniu zatok choćby na kilka godzin w ciągu dnia, są na wagę złota.

Najpopularniejszą metodą na zatkane zatoki u dziecka jest inhalacja lub „parówka”. Inhalacje z soli fizjologicznej wykonuje się za pomocą inhalatora i nie ma żadnych przeciwwskazań, by po nie sięgać. Inhalacje udrożniają zatoki, pomagają nawilżyć śluzówkę, rozrzedzić wydzielinę i pozbyć się jej z nosa. Dodatkową zaletą inhalacji jest odkażanie dróg oddechowych, co przyspiesza zakończenie infekcji.

Inhalacje wykonuje się dość łatwo, choć nie wszystkie dzieci je lubią. Potrzebny jest do tego inhalator lub duża miska i ręcznik. Jeśli inhalacje przeprowadzamy za pomocą urządzenia, możemy użyć do tego różnych preparatów z apteki. Poza solą fizjologiczną, która oczyszcza, nawilża i jest neutralna dla organizmu, sięgnąć można po sól hipertoniczną w stężeniu 1,5 lub 3 proc., która dodatkowo lepiej upłynnia wydzielinę, a także preparaty z dodatkami, takimi jak kwas hialuronowy czy ektoina. Sól z kwasem hialuronowym jest bardziej gęsta i należy sprawdzić, czy zwykły inhalator poradzi sobie z tego typu płynem – zaleca się, by używać nebulizatora pneumatycznego. Ektoina to substancja, która również działa nawilżająco i ochronnie, a ponadto przeciwzapalnie i przeciwalergicznie. Wybór zatem należy do nas.

„Parówki” to stara domowa metoda, do której potrzebna jest jedynie miska lub garnek z wrzątkiem oraz czysty ręcznik. To również inhalacja, jednak nie trafia ona tak precyzyjnie w zatoki, jak inhalacje za pomocą inhalatora. Nachylamy się nad gorącą wodą, zarzucamy ręcznik na głowę i oddychamy, zatem sporo z cennej pary ucieka, a sama technika może nie podobać się dzieciom.

Do przygotowania roztworu do „parówki” przyda się sól kuchenna (2 łyżki na pół litra gorącej wody), olejki eteryczne, np. sosnowy lub eukaliptusowy, oraz zioła do udrażniania zatkanego nosa (tymianek, szałwia, rumianek). Co ważne, inhalacji z użyciem olejków i ziół nie zaleca się małym dzieciom oraz alergikom. Są bezpieczne od 6. roku życia.

Ulgę w bólu zatok i rozrzedzaniu wydzieliny przynoszą też ciepłe okłady, zwłaszcza gdy czujemy pulsujący, rozsadzający ból. Wystarczy ciepły ręcznik, żelowy kompres lub termofor (najlepiej z suchym wkładem) położyć na czole przy nasadzie nosa.

Trudną do zastosowania u dzieci metodą na zatkany nos jest płukanie zatok. W aptece kupić można gotowy zestaw do płukania zatok, w którego skład wchodzi chlorek sodu. Sporządzamy roztwór i to on ma pomóc oczyścić drogi oddechowe z alergenów, drobnoustrojów i zalegającej wydzieliny. Płukanie zatok polega na aplikowaniu płynu do jednej dziurki nosa w taki sposób, by płyn wyleciał drugą dziurką. Zabieg należy wykonywać nad wanną lub umywalką. Niekoniecznie jest on przyjemny, więc nie jest to najprostsza metoda w przypadku stosowania u małych dzieci.

Pomoc w leczeniu zatkanego nosa stanowi z pewnością sól morska w sprayu, którą po prostu wpsikujemy do nosa. Płyn rozrzedza wydzielinę „mechanicznie”, co pozwala ją łatwiej usunąć. Ulgę w bólu i pomoc w zwalczaniu infekcji u dziecka przyniosą też leki z ibuprofenem lub paracetamolem.

Jeśli zatkanym zatokom nie towarzyszy gorączka czy inne objawy, na początku infekcji wizyta u lekarza nie jest konieczna. Jednak jeśli nasze działania nie przynoszą efektu, katar nie ustępuje, a dziecko nadal nie może swobodnie oddychać, należy skonsultować się z pediatrą. Brak poprawy stanu zdrowia może oznaczać, że mamy do czynienia z bakteryjnym zapaleniem zatok, które wymaga antybiotykoterapii. Ponadto lekarz oceni ogólny stan dziecka i może dać inne zalecenia, które pomogą maluchowi wrócić do zdrowia.