Zatrucia pokarmowe a karmienie piersią – jakie są zależności?

Najczęściej przyczyna zatrucia leży po stronie drobnoustrojów z grupy norowirusów, adenowirusów lub rotawirusów. Rzadziej przyczyny dolegliwości pokarmowych leżą po stronie toksycznego lub chemicznego skażenia żywności lub otoczenia. 

Szczególnie narażone na zatrucia pokarmowe są osoby, które mają osłabioną odporność, jak małe dzieci, osoby starsze, kobiety w ciąży. Również czas karmienia piersią, który w znacznym stopniu bywa zbieżny z połogiem, to okres, w którym organizm młodej mamy może być podatny na chorobotwórcze działanie drobnoustrojów. 

Zatrucie pokarmowe przy karmieniu piersią nie należy do rzadkości. Wymaga szczególnego postępowania w trosce o dobrostan mamy i dziecka.

Karmienie piersią jest uważane za najlepszy sposób żywienia noworodków i niemowląt. Mimo to wciąż wokół tego tematu krąży wiele mitów, niedomówień, błędnych przekonań. 

Czy zatrucie pokarmowe to czas, kiedy należy przestać karmić piersią? 

Zatrucie pokarmowe przy karmieniu piersią nie jest powodem, aby przerywać karmienie. Wirus będący przyczyną choroby mamy, jest przekazywany domownikom innymi drogami niż mleko matki. Dlatego odstawienie dziecka od piersi nie zabezpieczy go przed ewentualnym zarażeniem. Natomiast dalsze karmienie sprzyja przekazywaniu przeciwciał, które mogą chronić dziecko przed zachorowaniem lub jego ciężkim przebiegiem.

Objawy zatrucia pokarmowego pojawiają się zwykle po dobie do dwóch dób od kontaktu z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Najczęstsze symptomy to: biegunka, wymioty, bóle brzucha, uczucie ogólnego rozbicia, osłabienie, gorączka. U mam karmiących, na skutek odwodnienia, może wystąpić zmniejszenie ilości wydzielanego pokarmu. Niektórym pacjentom towarzyszą także: wysypki skórne, dreszcze, bóle mięśni i stawów. 

Jak radzić sobie z zatruciem pokarmowym u mamy karmiącej?

• Kiedy nie można karmić piersią z powodu złego samopoczucia, istnieje możliwość odciągnięcia mleka z piersi. Gdy mama będzie spać lub odpoczywać, inni domownicy mogą nakarmić dziecko naturalnym pokarmem podanym z butelki. 
• Karmienie piersią a zatrucie pokarmowe – czy to sytuacja bezpieczna dla mamy i dziecka? Najważniejsza jest szczególna dbałość o nawodnienie i odżywienie organizmu mamy. Zapewnienie jej właściwego komfortu i możliwości odpoczynku również sprzyja szybszemu powrotowi do zdrowia. 
• Podczas zatrucia należy pamiętać o wyrównaniu poziomu elektrolitów i zadbaniu o właściwe nawodnienie. Zaleca się częste picie małych ilości wody. 
• Pomocna w zatruciu pokarmowym jest także lekkostrawna dieta. Odradza się produkty mleczne.
• W przypadku intensywnych biegunek i wymiotów można podać środki hamujące objawy. Skonsultuj z lekarzem lub farmaceutą, czy dany lek można zażywać podczas karmienia piersią. Podobnie postępuj w przypadku leków przeciwgorączkowych.

Jeśli u mamy doszło do zakażenia bakteriami lub wirusem, dziecko najprawdopodobniej miało kontakt z tymi samymi patogenami w tym samym czasie. Należy więc również obserwować niemowlę, czy nie występują objawy chorobowe. W razie zauważania symptomów zatrucia pokarmowego u noworodka lub niemowlęcia, należy pilnie skonsultować się z lekarzem. 

Dzieci bardzo szybko się odwadniają, co często oznacza konieczność hospitalizacji, szczególnie podczas pierwszych w życiu zatruć. W przypadku niemowląt z wiekiem wzrasta odporność na infekcje pokarmowe, a ich przebieg w przyszłości powinien być mniej uciążliwy.

Wiele młodych mam nie zna wszystkich okoliczności, które wykluczają karmienie piersią. 

– Ogólnie przeciwwskazania do karmienia piersią, to między innymi: nieleczona gruźlica, ciężka niewydolność krążenia, opryszczka brodawki piersiowej, ospa wietrzna lub półpasiec, radio- lub chemioterapia, zakażenie wirusem HIV, przyjmowanie narkotyków itp. Są też przeciwwskazania do karmienia piersią ze strony dziecka, np.: nietolerancja laktozy, galaktozemia, fenyloketonuria, choroba syropu klonowego – wyjaśnia położna Dominika Mazur. 

W sytuacjach, gdy niemożliwe jest karmienie bezpośrednio z piersi (jak np. choroby brodawki piersiowej), niekiedy istnieje możliwość odciągania mleka i podania go dziecku. Jest to również bezpieczne i korzystne dla noworodka czy niemowlaka. 

Zatrucie pokarmowe przy karmieniu piersią nie jest wskazaniem do tego, aby zaprzestać karmienia. Jeśli wcześniej na „mlecznej drodze” pojawią się przeszkody, takie jak: zatrucia pokarmowe przy karmieniu piersią, zastoje mleka, stany zapalne piersi itp., można się z nimi uporać przy pomocy położnej lub doradczyni laktacyjnej. Ewentualna decyzja o tym, kiedy przestać karmić piersią, powinna być wyłączną, osobistą decyzją mamy, dyktowaną potrzebami mamy i dziecka.