Uczulenie na kazeinę u niemowląt. Jak postępować? Uczulenie na kazeinę u niemowląt. Jak postępować?/ Unsplash, fot. Chris Anderson

Uczulenie na kazeinę u niemowląt. Jak postępować?

Uczulenie na kazeinę, czyli białka mleka – potocznie nazywane skazą białkową – jest najpowszechniejszą alergią wśród dzieci poniżej pierwszego roku życia. Towarzyszy jej szereg objawów, których nie można bagatelizować.

Spis treści:

Co to jest kazeina

Kazeina jest najważniejszym białkiem mleka – stanowi 3/4 ogólnej ilości białek – i zostaje wyodrębniona w procesie trawienia poprzez działanie podpuszczki. Jest również najbardziej przydatnym materiałem budulcowym do syntezy hemoglobiny i osocza krwi. Kazeina odpowiada za wysoki poziom wchłaniania aminokwasów, więc przyspiesza proces budowy masy mięśniowej, a jej wydłużony proces trawienia hamuje łaknienie. Dodatkowo jest bogata w wapń, więc wpływa na budowę kości i wspomaga utratę tkanki tłuszczowej. 

Jednocześnie kazeina jest substancją mocno uczulającą – jej nietolerancja to najcięższa postać alergii na białka mleka krowiego. Szacuje się, że u dwóch do pięciu procent niemowląt można zaobserwować objawy wskazujące na uczulenie. Dobra informacja jest taka, że większość dzieci z tego wyrasta i po drugim roku życia dolegliwości przy ewentualnym spożyciu mleka zanikają. Nie oznacza to jednak, że nie musimy podejmować żadnych kroków, ponieważ kontakt z alergenem jest źródłem nieprzyjemnych objawów, a w przypadku braku interwencji – również powikłań.

Uczulenie na kazeinę – objawy

Objawy uczulenia na kazeinę są zauważalne i uciążliwe. Najczęściej u niemowląt pojawiają się: wymioty, biegunka, wzdęcia, brak apetytu, kolka, ulewanie, suchy kaszel, nieżyt nosa, szorstkość naskórka, zaczerwienienie policzków, wysypki (jak przy atopowym zapaleniu skóry), katar, zapalenie gardła, pokrzywka, uporczywe swędzenie, kał z domieszką krwi lub śluzu, duszności, zapalenie uszu. Rodzic może dostrzec również zmiany w zachowaniu małego dziecka: będzie ono płaczliwe, niespokojne, marudne, drażliwe lub apatyczne. Mogą również pojawić się zaburzenia snu. Niemowlę z uczuleniem na kazeinę rośnie wolniej niż rówieśnicy – co też może posłużyć za wskazówkę.

Warto jeszcze dodać, że chociaż potocznie „alergia” i „nietolerancja” używane są jako synonimy, to nie jest to do końca taki sam stan. Alergie mają podłoże immunologiczne i związane są z systemową odpowiedzią organizmu, natomiast nietolerancja jest nadwrażliwością na określony składnik (ale również może wynikać z reakcji o charakterze immunologicznym spowodowanym działaniem przeciwciał IgG) – w tym drugim przypadku mamy do czynienia tylko z objawami układu pokarmowego.

Jeżeli zatem zauważymy niepokojące obawy i chcemy je potwierdzić, warto wykonać testy. Diagnozowanie alergii na kazeinę nie wymaga szczególnego przygotowania. Pacjentowi pobiera się krew (nie musi być na czczo), by przeanalizować próbkę przeciwciał swoistych IgE. Interpretację wyników z opisem objawów warto już zostawić lekarzowi. To on powinien podjąć decyzję o dalszych krokach.

– Pierwsze objawy ABMK [uczulenie na mleko krowie – przyp. red.] występują zwykle ok. 6. miesiąca życia, rzadko po 12. miesiącu życia – wskazuje Teresa Małaczyńska z Oddziału Alergologii i Chorób Płuc Szpitala Dziecięcego Polanki im. Macieja Płażyńskiego w Gdańsku w dokumencie Leczenie dietetyczne dzieci z alergią na białka mleka krowiego.

Mleko krowie dla dziecka – czy można?

Polecamy

Mleko krowie dla dziecka – czy można?

Mleko krowie wzbudza dużo emocji rodziców. Zupełnie niepotrzebnie. Nie ma szczególnych powodów, by eliminować mleko krowie z diety dziecka, ale dopiero kiedy skończy rok! Wcześniej najlepiej podawać mu mleko mamy lub modyfikowane. Jak podawać dziecku mleko krowie, by miało z niego jak najwięcej korzyści? Czy mleko krowie może być podstawą diety dziecka?

Czytaj

Co zrobić, gdy dziecko ma alergię na kazeinę

Gdy lekarz zdiagnozuje u dziecka alergię na kazeinę, kluczową metodą leczenia jest dieta eliminacyjna. Jeżeli dziecko nie jest karmione piersią, to konieczne jest zastosowanie specjalistycznej, hipoalergicznej mieszanki, która jest hydrolizatem białka mleka. Jej stosowanie wymaga jednak konsultacji medycznej, dlatego rodzic nie powinien sam diagnozować swojego dziecka i stosować leczenia po swojemu – pamiętajmy, że objawy mogą świadczyć o różnych chorobach.

Warto przypomnieć, że w przypadku potwierdzenia alergii na białka mleka krowiego, na dietę eliminacyjną powinna przejść również mama karmiąca piersią – należy wtedy zrezygnować zarówno z mleka, jak i produktów na jego bazie. To również powinno być ustalone z lekarzem, ponieważ pojawia się ryzyko niedoborów witaminy D3 i wapnia. Możliwe, że konieczna będzie suplementacja.

W okolicach czwartego-piątego roku życia (chociaż nieraz wcześniej) u 80 procent dzieci leczonych uczulenie na kazeinę zanika – następuje to szybciej u maluchów z niskim stężeniem przeciwciał IgE. Żeby to potwierdzić, lekarz przeprowadza „testy prowokacyjne”, czyli podaje pacjentowi niewielką dawkę mleka i obserwuje reakcje jego organizmu. Nie powinno się jednak wykonywać takich testów na własną rękę – szczególnie w ciężkich przypadkach alergii. 

– Po potwierdzeniu rozpoznania ABMK wprowadzamy restrykcyjną dietę bezmleczną. Wyjątek stanowi sytuacja, w której w toku procesu diagnostycznego, w czasie prowokacji, wykazano brak reakcji na pewną ilość mleka lub na mleko poddane obróbce termicznej, tzn. w produktach piekarniczych. Wówczas ta ilość mleka powinna być nadal dziecku podawana, istnieje bowiem duża szansa, że przewlekłe stymulowanie układu odpornościowego minimalną ilością alergenu drogą pokarmową wpłynie na przyspieszenie rozwoju tolerancji. Całkowite odstawienie mleka u takich dzieci naraża je na ostrą reakcję alergiczną po przypadkowym spożyciu nawet minimalnych ilości mleka, czasem już kilka dni od wprowadzenia bardzo restrykcyjnej diety bezmlecznej – czytamy w dokumencie Leczenie dietetyczne dzieci z alergią na białka mleka krowiego.

Jakie mleko dla dziecka uczulonego na kazeinę

Przy potwierdzonym uczuleniu na kazeinę dziecku podaje się hydrolizaty białek mleka. Na rynku dostępne są różne produkty, które dobiera się do pacjenta na podstawie jego potrzeb (wymaga to konsultacji z lekarzem). Są to:

  • hydrolizaty z białek serwatkowych,
  • hydrolizaty kazeinowe (dla dzieci z silnymi objawami),
  • mieszanki o niskim stopniu hydrolizy (podaje się, gdy istnieje duże ryzyko alergii i lekarz z rodzicami podejmą decyzję o stosowaniu profilaktycznym przed rozwinięciem objawów),
  • mieszanki elementarne (używane, gdy objawy nie ustępują pomimo stosowania hydrolizatów wcześniej wspomnianych).

Rodzic nie powinien sam decydować, który produkt zastosować i zmieniać ich na własną rękę. W przypadku alergików bardzo ważna jest opieka pediatry, a także specjalisty alergologa, a często również gastrologa. U dzieci starszych, gdy objawy nie ustępują i nadal konieczna jest eliminacja białek mleka, alternatywą może być mleko sojowe, kokosowe, migdałowe, ryżowe czy owsiane. Najlepiej zapoznać malucha z ich smakiem i pozwolić zdecydować, które chce spożywać.

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź