Miód dla niemowlaka – kiedy i jakie ma właściwości?

Naturalny miód jest unikalną substancją łączącą w sobie związki biologicznie czynne pochodzące zarówno z roślin, jak i od pszczół. Zawdzięcza temu liczne właściwości zdrowotne, wykorzystywane w profilaktyce i leczeniu niektórych chorób. 

Miód między innymi:

• wzmacnia odporność i pomaga leczyć przeziębienie,
• działa przeciwkaszlowo,
• działa przeciwbakteryjnie,
• wspomaga leczenie ran,
• skraca czas trwania biegunek i leczy zaparcia,
• działa przeciwzapalnie i kojąco w chorobie wrzodowej,
• poprawia krążenie krwi i obniża ciśnienie,
• działa uspokajająco i poprawia nastrój.

Jego prozdrowotne właściwości wiążą się przede wszystkim z bogatym składem chemicznym. Chociaż miód składa się głównie z cukrów prostych (glukoza, fruktoza), zawiera także liczne kwasy organiczne, witaminy, olejki eteryczne, enzymy i mikroelementy.

Niestety jako produkt naturalny miód może zawierać także składniki groźne dla zdrowia. Przez wiele lat ryzyko związane z miodem dla niemowląt kojarzono przede wszystkim z potencjalnym działaniem alergizującym – uczuleniem na obecne w nim pyłki kwiatowe. Obecnie kwestia ta zeszła jednak na dalszy plan ze względu na poważniejsze przeciwwskazanie. Niemowlęta nie powinny jeść miodu, gdyż może on stanowić źródłowo przetrwalników pałeczek jadu kiełbasianego (Clostridium botulinum). 

Jak wskazuje Karolina Rudnicka z Uniwersytetu Łódzkiego w publikacji, która ukazała się na łamach czasopisma naukowego „Postępy Mikrobiologii”, jest to problem nie tylko istotny, ale i globalny: – Średnia prewalencja [obecność] przetrwalników w miodzie, oszacowana na podstawie kilkunastu badań, waha się od 4 proc. do 20 proc. Przy czym obecność przetrwalników pałeczki jadu kiełbasianego wykazano dotychczas w miodach pochodzących z Argentyny, Australii, Kuby, Finlandii, Francji, Włoch, Hiszpanii i Węgier, a ich liczba wahała się od 18 do 60 spor/kg miodu.

Taka liczba wykrywanych w miodzie przetrwalników nie stanowi zagrożenia dla osób dorosłych. Jednak u niemowląt, które mają znacznie słabiej wykształcony układ odpornościowy i nie w pełni wykształconą florę jelitową, może prowadzić do rozwoju botulizmu dziecięcego. Miód jest uznawany za główną przyczynę diagnozowanych zachorowań na to śmiertelne schorzenie, a liczba przypadków może być niedoszacowana ze względu na przypadki mylenia choroby z tzw. syndromem nagłej śmierci niemowląt (SIDS).

W Internecie można znaleźć liczne informacje o korzyściach płynących z podawania miodu dziecku, włącznie z promowaniem wody z miodem dla niemowląt w celu poprawy ich odporności. Niestety, spożywanie miodu przez dzieci poniżej 12. miesiąca życia jest bezwzględnie przeciwwskazane. Procesy technologiczne stosowane w produkcji miodu nie umożliwiają całkowitej eliminacji przetrwalników C. botulinum bez ryzyka utraty najważniejszych właściwości smakowych i leczniczych. W związku z tym podawanie miodu niemowlęciu zawsze niesie za sobą ryzyko zakażenia botulizmem niemowlęcym.

Miód dla dziecka jest bezpieczny dopiero, kiedy ukończy ono 1. rok życia. Na tym etapie jego układ odpornościowy i mikroflora bakteryjna powinny być już wystarczająco dobrze rozwinięte, aby móc zwalczyć obecne w miodzie przetrwalniki szkodliwych bakterii. W przypadku niemowląt stosowanie miodu jest przeciwwskazane. Nie ma jednak zastrzeżeń wobec spożywania go przez kobiety karmiące piersią – bakterie jadu kiełbasianego nie przechodzą do mleka matki.