Ile je noworodek? Normy i wskazówki

Jak sprawdzić, ile zjada noworodek karmiony piersią? Nie da się! Dlatego pod uwagę bierze się inne czynniki. Najważniejszy z nich to przybieranie dziecka na wadze. Jeśli pediatra stwierdza, że masa ciała noworodka rośnie prawidłowo, to oznacza to, że dziecko się najada. 

Noworodek powinien być przystawiany do piersi tak często, jak tego potrzebuje. Dzieci, które dopiero co przyszły na świat, instynktownie ssą pierś, ale nabranie w tym wprawy też zajmuje im kilka dni. Z tego powodu (a także z powodu zmęczenia samym porodem, dla noworodka to także ogromny wysiłek) w ciągu pierwszych kilku dni po narodzinach dziecko traci zazwyczaj do 10 proc. masy ciała. Jest to zjawisko normalne. 

Z czasem, po powrocie do domu, sytuacja się stabilizuje i w karmieniu na żądanie zaczynacie czuć się swobodniej. Pamiętaj, nie można określić, że dziecko za każdym razem powinno być przy piersi określoną ilość minut, bo to zależy do temperamentu dziecka i jego potrzeb w danej chwili. Niektóre noworodki jedzą szybko i łapczywie, inne robią to wolniej.  

Pokarm kobiecy zmienia także skład w ciągu doby – w nocy jest tłustszy i treściwszy, w dzień bardziej wodnisty. Mleko mamy spełnia podwójną rolę, po pierwsze odżywia, po drugie nawadnia. Niektóre karmienia będą dłuższe, bo noworodek jest głodny i potrzebuje się najeść, inne krótsze, gdy dziecko chce się napić. Istotne jest, by zawsze opróżniać daną pierś do końca, zanim przystawisz dziecko do drugiej. Na samym końcu karmienia wydziela się tzw. śmietanka, czyli najbogatszy w energię, tłuszcz i białko pokarm.  

Bardzo ważne jest także to, czy prawidłowo przystawiasz dziecko do piersi i czy maluch nie ma problemów z uchwyceniem sutka. Nieprawidłowa technika karmienia piersią może spowodować, że dziecko będzie się frustrować (a ty razem z nim), bo mimo dostępu do piersi nie będzie mogło się najeść. W takiej sytuacji bądź dla siebie wyrozumiała, nie każda mama potrafi intuicyjnie przystawiać noworodka do piersi.  

Najlepiej będzie, jeśli umówisz się na konsultację z doradcą laktacyjnym, który w twoim własnym domu, w spokojnej atmosferze pokaże, jak prawidłowo karmić piersią. Im szybciej to zrobisz, tym lepiej, bo wraz z czasem ilość pokarmu może się zmniejszać. Doradca laktacyjny jest także w stanie rozpoznać problemy anatomiczne u noworodka, które mogą być przyczyną problemów ze ssaniem. 

Teoretycznie karmienie mlekiem modyfikowanym zapewnia lepszą kontrolę tego, ile powinien jeść noworodek karmiony butelką. Na opakowaniu podane są określone zalecenia dotyczące ilości mleka, które noworodek powinien wypijać. Tyle teorii. 

W praktyce bywa różnie. Twoje dziecko nie jest „wzorem metra z Serves” i ma prawo mieć zmienny apetyt, dokładnie tak jak ty. Jednego dnia może zjeść więcej, bo odczuwa silniejszy głód, innego dnia noworodek zjada ilości mniejsze, niż te zalecane przez producenta mleka modyfikowanego. Czy jest się czym martwić? Nie, pod warunkiem, że twoje dziecko prawidłowo przybiera na wadze. 

To, na co powinnaś zwrócić uwagę przy karmieniu butelką (bez względu na to czy karmisz mlekiem modyfikowanym, czy swoim własnym, odciągniętym pokarmem) to prawidłowo dobrany smoczek butelki. Zapewni on przepływ pokarmu w odpowiednim tempie i będzie dostosowany rozmiarem do możliwości dziecka. Pamiętaj także, by za każdym razem przygotowywać mleko modyfikowane na świeżo, tak, by zachowało wszystkie wartości odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka. 

Czy noworodek może pić wodę? 

Niektóre mamy sądzą, że pokarm kobiecy czy mleko modyfikowane są po to, by jeść, a nie pić. Dlatego są przekonane, że potrzebne jest dopajanie dziecka wodą. Noworodek karmiony piersią nie potrzebuje dopajania. Mleko kobiece zmienia swój skład, dopasowując się także do pór roku i w okresie letnim jest bardziej wodniste i dobrze nawadnia. Wtedy też dziecko zazwyczaj chce być częściej przystawiane do piersi, bo po prostu potrzebuje się napić. 

W większości przypadków również mleko modyfikowane wystarcza, by zaspokoić pragnienie dziecka. Jednak w sytuacjach wyjątkowych (np. bardzo silny upał) może zdarzyć się, że maluchowi będziesz musiała podać wodę, by nie zwiększać znacząco ilości wypijanego mleka modyfikowanego i nie przekarmiać dziecka. Obserwuj noworodka, zwracaj uwagę na jego drażliwość, a także na zmiany w ilości wydalanego moczu. Jeśli dziecko moczy pieluszki rzadziej, to być może należy je dodatkowo nawodnić. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości z tym związane to skonsultuj się z pediatrą. 

Zazwyczaj noworodki karmione piersią przybierają na wadze wolniej niż dzieci karmione mlekiem modyfikowanym. Przyrosty masy ciała u dzieci karmionych mlekiem mamy posłużyły Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) do wyznaczenia prawidłowego tempa wzrastania masy ciała noworodków. Wynosi ono w pierwszych 6 miesiącach życia: 

• 182–217 g na tydzień w pierwszym kwartale, 
• 119–126 g na tydzień w drugim kwartale. 

Jednak, czy warto zajmować sobie głowę zapamiętywaniem tych cyfr? Nie warto! Pozwól pediatrze oceniać, czy wszystko jest w porządku, a ty zajmij się budowaniem relacji z dzieckiem. 

Około 5.-6. miesiąca życia (czasem wcześniej) dzieci zazwyczaj podwajają swoją masę urodzeniową. 

Przyczyny braku apetytu u noworodka

Martwisz się, że twoje dziecko je za mało lub za rzadko? Przede wszystkim obserwuj samopoczucie dziecka. Jeśli jest aktywne, je regularnie, budzi się i nawiązuje z tobą kontakt, a przy tym przybiera na wadze zgodnie z zaleceniami WHO, możesz odetchnąć z ulgą. Pamiętaj, że twoje dziecko jest jedyne na świecie i różni się od innych noworodków, może mieć zmienny apetyt i nie musi zjadać tyle samo co Staś – dziecko sąsiadki.  

Apatyczne zachowanie, brak apetytu utrzymujący się dłużej niż tydzień, zatrzymanie wzrostu masy ciała to czynniki, które powinny skłonić cię do poszukiwania pomocy lekarskiej. Przyczyn braku apetytu może być wiele, zaczynając od infekcji, przez alergie pokarmowe, refluks czy ząbkowanie. Sama nie ustalisz, co się dzieje, dlatego w takiej sytuacji zawsze szukaj pomocy specjalisty. 

Bibliografia: 

1. The WHO Child Growth Standards 
2. Szajewska H., Socha P., Horvath A. i wsp.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci