Flegma u niemowlaka – skąd się bierze i co wtedy zrobić?

Śluz pełni istotną funkcję w prawidłowym funkcjonowaniu dróg oddechowych z dwóch podstawowych powodów. Po pierwsze, zapewnia nawilżenie. Po drugie, umożliwia filtrację niepożądanych cząstek ze środowiska zewnętrznego (np. alergenów, wirusów, kurzu) i ich skuteczne usuwanie.

W niektórych przypadkach dochodzi jednak do nadprodukcji śluzu w drogach oddechowych. Nadmiar śluzu gromadzącego się w gardle nazywamy flegmą.

Flegma u niemowlaka – przyczyny

Zalegająca flegma w gardle u niemowlaka najczęściej powstaje na skutek infekcji, choć może być spowodowana także innymi chorobami. Do głównych przyczyn tego problemu zalicza się:

• przeziębienie,
• grypę,
• zapalenie oskrzeli lub oskrzelików,
• astmę,
• mukowiscydozę.

Nagromadzenie śluzu w drogach oddechowych skutkuje odczuwaniem potrzeby częstego odkrztuszania. Pojawia się wtedy kaszel połączony z usuwaniem wydzieliny, który nazywamy kaszlem mokrym lub produktywnym.

Co zrobić, gdy pojawi się mokry kaszel u dziecka?

Najczęstsze przyczyny nadmiaru wydzieliny w gardle i związanego z tym mokrego kaszlu u dzieci nie stanowią zwykle wskazań do leczenia farmakologicznego. W przypadku występowania uciążliwej, zalegającej flegmy u noworodka stosuje się jednak czasami leki mukolityczne.

Działanie mukolityków polega na rozrzedzaniu śluzu i zmniejszaniu jego lepkości. Powoduje to, że odkrztuszanie staje się łatwiejsze i poprawiają się funkcje nabłonka rzęskowego, który odpowiada za oczyszczanie dróg oddechowych. Leki mukolityczne na bazie bromheksyny można podawać niemowlętom od trzeciego miesiąca życia. Dostępne są na receptę. Dzieciom podaje się je w postaci kropli doustnych.

Aby złagodzić występujący u malucha problem, można zastosować także domowe sposoby ułatwiające odkrztuszanie flegmy.

Domowe sposoby na mokry kaszel

Jak pomóc niemowlakowi odkrztusić wydzielinę bez stosowania leków i co na flegmę niemowlaka sprawdza się najlepiej? Poniżej opisaliśmy domowe sposoby na mokry kaszel, które możesz bezpiecznie wykorzystać u dziecka.

Nawilżanie powietrza

Suchość powietrza jest nasilającym się zimą problemem, który utrudnia pozbywanie się flegmy z gardła przez niemowlaka. Nawilżenie powietrza za pomocą specjalnych nawilżaczy lub domowych sposobów (np. zawieszenia na kaloryferze ceramicznego naczynia wypełnionego wodą) to metody mające na celu rozrzedzanie wydzieliny i pomoc w jej usuwaniu.

Inhalacje solne

W celu ułatwienia pozbywania się flegmy, u niemowlaka można zastosować inhalacje solne. Są one bezpieczne nawet dla miesięcznych dzieci. Skuteczność w redukcji objawów związanych z infekcjami górnych dróg wykazują inhalacje zarówno przy użyciu soli fizjologicznej (0,9 proc.), jak i solnych roztworów hipertonicznych. Te drugie mają tę przewagę, że powodują dodatkowy przepływ wody z innych części organizmu do błony śluzowej dróg oddechowych, związane z tym zwiększone rozrzedzanie śluzu i znacznie łatwiejsze usuwanie wydzieliny.

Gruszka dla niemowląt

W przypadku występowania problemów z odkrztuszaniem można usunąć zalegającą flegmę z jamy ustnej niemowlaka z użyciem gruszki „do nosa”. Jak to zrobić?

1. Ściśnij gruszkę, żeby usunąć z niej powietrze.
2. Delikatnie wprowadź końcówkę gruszki do jamy ustnej po stronie policzka. Nie dotykaj nią tylnej części jamy ustnej.
3. Zacznij zmniejszać nacisk dłoni na gruszkę, usuwając flegmę.
4. Wyjmij gruszkę z jamy ustnej niemowlaka i opróżnij ją, naciskając.
5. Powtórz proces po stronie drugiego policzka dziecka.

Po każdym użyciu gruszkę dokładnie wyczyść gorącą wodą z mydłem.

Dla dzieci powyżej pierwszego roku życia: miód

Udowodniono, że wieczorne spożycie miodu w ilości 10 gramów (jednej łyżeczki) zmniejsza częstotliwość i nasilenie kaszlu spowodowanego zakażeniem górnych dróg oddechowych oraz poprawia jakość snu u osób z tymi infekcjami. Miodu nie należy podawać niemowlętom (dzieciom przed ukończeniem pierwszego roku życia) ze względu na ryzyko zakażenia toksyną botulinową.

Kiedy udać się do lekarza?

Domowe sposoby na flegmę u niemowlaka nie zawsze są wystarczające. W niektórych przypadkach zalegająca wydzielina i związany z nią mokry kaszel wymagają konsultacji z pediatrą, który zdiagnozuje problem i zaproponuje odpowiednio dobrane leczenie. Przyjmuje się, że zawsze należy zasięgnąć indywidualnej porady lekarskiej, jeśli mokry kaszel u dziecka utrzymuje się przez około trzy lub cztery tygodnie – nawet jeśli ma niewielkie nasilenie.

Do lekarza z noworodkiem lub niemowlakiem należy udać się wcześniej, jeśli:

• u malucha występują trudności w oddychaniu lub niemowlę oddycha szybciej niż zazwyczaj,
• występuje gorączka (temperatura powyżej 38,5 st. Celsjusza),
• kaszel zaczął się nagle, a u dziecka wcześniej nie występowały żadne niepokojące objawy (może to sugerować, że dziecko zadławiło się ciałem obcym),
• dziecko traci masę ciała (nie dotyczy noworodków w pierwszych dniach po porodzie),
• masz obawy, że z dzieckiem dzieje się coś złego (konsultacja z pediatrą jest zawsze dobrym pomysłem, gdy coś cię niepokoi w związku z objawami występującymi u dziecka; warto upewnić się, że te obawy nie mają uzasadnienia).