Alkohol a karmienie piersią

W rozważaniach na temat szkodliwości produktów i leków przyjmowanych w okresie laktacji kluczową kwestią jest, czy w trakcie karmienia piersią mogą one trafić do organizmu dziecka. Jak podaje amerykańska agencja Centers for Disease Control and Prevention (CDC), alkohol nie tylko trafia do mleka matki, ale też osiąga w nim najwyższe stężenie dopiero po upływie 30–60 min. i utrzymuje się nawet do kilku godzin.

Jak podaje CDC: – Alkohol zawarty w jednym drinku może być wykrywany w mleku przez około 2–3 h, z dwóch drinków przez około 4–5 h, a z trzech około 6–8 h. (…) Czas ten może jednak zależeć od wielu czynników, m.in. ilości spożytego alkoholu, tempa picia, spożytego z alkoholem jedzenia, wagi kobiety i jej metabolizmu.

Przyjmuje się, że jeden standardowy drink (dawka) zawiera około 10 g czystego alkoholu. W przybliżeniu jest to 300 ml piwa 3,5 proc., 80 ml lekkiego wina <13 proc., 50 ml mocnego wina lub likieru ok. 18–20 proc. lub 25 ml napojów wysokoprocentowych 40 proc.

Skoro alkohol przenika do mleka, trzeba liczyć się także z tym, że wraz z pokarmem będzie trafiał do organizmu naszego dziecka. Czy oznacza to, że nie można pić alkoholu podczas karmienia piersią? Chociaż z reguły jest to odradzane, podczas laktacji dopuszcza się okazjonalne spożywanie niewielkich ilości alkoholu, najlepiej z zachowaniem co najmniej 2 godzin odstępu przed karmieniem. 

Większe ilości alkoholu przyjmowanego razem z mlekiem matki mogą negatywnie wpływać na rozwój, wzrost i rytm snu/czuwania dziecka. Oprócz zaburzeń snu odnotowywano także u takich dzieci wymioty czy nadmierne pocenie. Z kolei regularne przyjmowanie dużych dawek alkoholu może prowadzić także do strukturalnych uszkodzeń i upośledzenia funkcji komórek, a nawet ich śmierci.

Poza kwestią obecności alkoholu w pokarmie należy także pamiętać, że spożywanie go w dużych ilościach może upośledzać naszą zdolność do prawidłowej opieki nad niemowlakiem. Będąc w stanie upojenia alkoholowego, tracimy czujność i zdolność do szybkiej reakcji w przypadku zagrożenia dla zdrowia lub życia naszego dziecka.

Problem przenikania alkoholu do mleka mógłby się wydawać łatwy do rozwiązania poprzez chociażby zachowanie odpowiedniego odstępu pomiędzy jego spożyciem a karmieniem dziecka. Negatywny wpływ alkoholu w czasie karmienia piersią dotyczy jednak nie tylko działania alkoholu na niemowlę, ale także na organizm matki. 

Alkohol może upośledzać wydzielanie i funkcje prolaktyny i oksytocyny – hormonów odpowiedzialnych za laktację i produkcję pokarmu. Chociaż istnieją przesłanki dotyczące wzrostu wydzielania prolaktyny po spożyciu alkoholu, jej ilość nie jest ściśle wiązana z ilością wydzielanego mleka. Pod wpływem alkoholu może dochodzić do spadku odpowiedzi hormonalnej na ssanie piersi – dziecko nawet w przypadku intensywnego ssania otrzymuje mniej mleka, a co za tym idzie – i kalorii. Co istotne, matki karmiące po alkoholu często nie są świadome zmniejszenia dostępności pokarmu, przez co trudniej im oszacować jego ilość przyjętą przez dziecko i łatwiej doprowadzić do niedożywienia.

Piwo na laktację

Jak się to jednak przekłada na popularne ludowe zalecenia związane z piciem piwa na laktację? Zgodnie z przedstawionymi informacjami, alkohol obecny w piwie nie pobudza laktacji, a wręcz przeciwnie – może ją upośledzać i prowadzić do spadku ilości wydzielanego pokarmu. W przypadku piwa najprawdopodobniej nie jest to też działanie związane wyłącznie z alkoholem, gdyż podobny efekt obserwowano także po spożyciu piwa bezalkoholowego.  

Wino a karmienie piersią

Innym funkcjonującym w społeczeństwie nawykiem jest spożywanie alkoholu „na dobry sen”. Wiele osób wierzy, że wieczorna lampka wina ułatwia zasypianie, a przy karmieniu piersią działa tak też na dziecko. Należy jednak pamiętać, że usypiające działanie alkoholu jest bardzo złudne, ponieważ negatywnie wpływa on na jakość snu. Alkohol obecny w pokarmie skraca fazę aktywnego snu w pierwszych 3,5 godzinach po spożyciu. Dziecko więc, nawet jeśli faktycznie szybciej zaśnie, może obudzić się mniej wyspane.

Jeśli podczas laktacji mamy od czasu do czasu ochotę na spożycie alkoholu, należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach.

• Nie nadużywać alkoholu.
• Zachować odstęp czasu pomiędzy spożyciem alkoholu a karmieniem piersią – warto, aby wynosił co najmniej 2 h.
• Przed spożyciem większych ilości alkoholu odciągnąć pokarm – będziesz mogła nakarmić nim dziecko, jeśli do czasu karmienia alkohol nie zostanie wyeliminowany z organizmu.
• Alkohol utrzymuje się w mleku tak długo, jak długo jest on obecny we krwi matki – odciągnięcie pokarmu po spożyciu alkoholu nie przyśpiesza jego eliminacji.
• Podczas spożywania większych ilości alkoholu należy zadbać o zapewnienie dziecku odpowiedniej opieki, najlepiej osoby trzeźwej.