Zatrucie pokarmowe u dziecka

Maluchy, zwłaszcza przed ukończeniem 3. roku życia, mają bardzo delikatny i wrażliwy przewód pokarmowy. Nie jest on jeszcze odpowiednio rozwinięty, stąd zatrucie pokarmowe dopada dzieci częściej i niejednokrotnie gorzej znoszą one związane z nim dolegliwości.

Zazwyczaj przyczyną zatrucia pokarmowego u dziecka są drobnoustroje i ich toksyny, które dostają się do organizmu drogą pokarmową. Źródłem zatrucia mogą być produkty wątpliwej jakości, nieznanego pochodzenia, przeterminowane. Nie tylko mięso i nabiał, bo drobnoustroje mogą znajdować się także na owocach lub warzywach. Wcale nie trzeba jednak zjeść zanieczyszczonego pokarmu. Wystarczy przenieść drobnoustroje na brudnych dłoniach, wówczas powodem zatrucia jest nieodpowiednia higiena.

Bakterie, które odpowiadają za zatrucie pokarmowe u dzieci, to najczęściej:

• E. coli, 
• listeria, 
• gronkowiec złocisty,
• salmonella,
• pałeczki jadu kiełbasianego,
• shigella.

Zatrucie pokarmowe mogą wywołać również wirusy produkujące toksyny w układzie pokarmowym.  

Co zatem robić, aby wyeliminować potencjalne zatrucie pokarmowe u dziecka?

1. Zadbać o higienę. Należy pilnować, aby maluch regularnie mył ręce, zwłaszcza przed posiłkiem oraz po wyjściu z toalety. 
2. Myć warzywa i owoce, które kupujemy.
3. Produkty spożywcze kupować uważnie, przyglądając się ich dacie produkcji i dacie ważności. 
4. Zrezygnować z włączania do diety dziecka surowych produktów (mięsa, jaj, ryb, mleka niepasteryzowanego).
5. Nie podawać produktów przeterminowanych oraz nieświeżych.

Bardzo ważna jest także obróbka i przygotowywanie jedzenia. Należy pamiętać, by nie zamrażać ponownie wcześniej rozmrożonych produktów oraz myć ręce po każdorazowym kontakcie z surową żywnością, zwłaszcza mięsem i rybami.

Zatrucie pokarmowe u dzieci następuje zazwyczaj po mniej więcej kilku godzinach od momentu przedostania się drobnoustroju do organizmu. Jakie są jego objawy? Najczęściej to:

• ból brzucha,
• mdłości,
• wymioty,
• biegunka (często wodnista).

Oprócz podstawowych objawów zatrucia pokarmowego u dziecka mogą również wystąpić:

• podwyższona temperatura,
• bóle stawów i mięśni,
• osłabienie,
• uczucie ogólnego rozbicia.

Zatrucie pokarmowe u dzieci trwa stosunkowo krótko. Jego objawy mijają samoistnie, często nawet po kilku godzinach, najdalej kilku dniach. Zwykle ustępują bez żadnych następstw. Zatrucie pokarmowe u dzieci może czasem trwać dłużej, w zależności od rodzaju bakterii (lub wirusa) wywołującej zatrucie, przebiegu infekcji i ogólnego stanu zdrowia.

Aby zatrucie pokarmowe u dzieci nie pociągało groźnych konsekwencji, należy przede wszystkim zatroszczyć się o nawodnienie. Uzupełnianie płynów utraconych w wyniku biegunki i wymiotów jest niezwykle istotne. Trzeba sięgnąć po elektrolity, czyli pierwiastki naturalnie występujące w organizmie, które podczas zatrucia dziecko szybko traci.

Nie zaszkodzi również podać dziecku probiotyki, które wspomagają naturalną florę jelitową i są pomocne w leczeniu biegunki. Co więcej, żywe kultury bakterii mogą też bezpośrednio wspierać  funkcjonowanie układu odpornościowego. 

Dziecko, które zmaga się z zatruciem pokarmowym, potrzebuje przede wszystkim spokoju. Bardzo ważne jest podawanie maluchowi płynów (najlepiej przegotowanej wody, niesłodzonej herbaty czy płynów nawadniających) i niezmuszanie do jedzenia. Największym zagrożeniem podczas zatrucia jest odwodnienie. Gdy do niego dojdzie, konieczna jest hospitalizacja. Co świadczy o odwodnieniu? Między innymi wysuszona skóra i usta, znacznie osłabienie, apatia, marudzenie, przyspieszone akcja serca i oddech oraz zaburzenia świadomości. Przed odwodnieniem mogą uchronić zioła – mięta czy rumianek – mają właściwości przeciwbakteryjne, wspierają trawienie, łagodzą podrażnioną śluzówkę żołądka i rozkurczają jelita.

Jednocześnie nie należy podawać dziecku leków przeciwwymiotnych i przeciwbiegunkowych. Zatrucie pokarmowe to reakcja fizjologiczna organizmu, który oczyszcza się ze szkodliwych drobnoustrojów. 

Czego zwłaszcza nie podawać dziecku w czasie zatrucia pokarmowego?

• napojów gazowanych,
• napojów zawierających kofeinę,
• mleka i przetworów mlecznych,
• ciężkostrawnych potraw.

Jeśli jednak maluch ma ochotę coś przekąsić, sprawdzi się marchwianka, gotowany ryż z kurczakiem lub kleik ryżowy. Nawet gdy objawy zatrucia pokarmowego ustąpią, warto stosować dietę lekkostrawną jeszcze przez kilka dni.

Warto pamiętać, że im młodsze dziecko, tym bardziej wskazana jest konsultacja z lekarzem pediatrą, aby ocenił czy nie ma konieczności hospitalizacji, podania kroplówki lub antybiotyku.