Zapalenie tchawicy u dziecka

Zapalenie tchawicy u dzieci, podobnie jak inne infekcje górnych dróg oddechowych, najczęściej diagnozowane jest jesienią i zimą oraz w okresie przejściowym. To naturalne – wszyscy jesteśmy wtedy bardziej narażeni na pojawienie się stanów zapalnych, w tym także tchawicy.

Zapalenie tchawicy u dzieci przeważnie nie występuje jako samodzielne schorzenie. Najczęściej chora tchawica to powikłanie infekcji innej części układu dróg oddechowych, a więc jamy nosowej, gardła czy –  najczęściej – krtani. Powodem może być także wcześniejsze zapalenie oskrzeli.

Zapalenie tchawicy u dziecka najczęściej wywoływane jest przez wirusy. Jakie?

• RSV (syncytialny wirus oddechowy), który wywołuje zapalenie oskrzelików. Podobnie jak wirus grypy przenoszony jest drogą kropelkową. Objawy zakażenia nim to przede wszystkim duszność, świszczący oddech, kaszel, gorączka.
• Wirusy grypy i paragrypy, które powodują gorączkę, dreszcze, bóle mięśni i gardła, kaszel, katar, uczucie rozbicia oraz zmęczenie.
• Rhino- i adenowirusy występujące znacznie rzadziej.

Ze względu na fakt, że wirusy przenoszone są drogą kropelkową, zapalenie tchawicy jest zaraźliwe. Czynnikami ryzyka chorej tchawicy są m.in. przebywanie wśród większych skupisk ludzkich (w tym również placówkach takich jak szkoła czy przedszkole), przemieszczanie się transportem publicznym, a także niedostateczna troska o higienę. Warto także unikać miejsc zapylonych, zadymionych oraz zbyt suchych. 

Zdecydowanie rzadziej zapalenie tchawicy u dzieci wywołują grzyby i bakterie. W przypadku tych ostatnich, jeśli już dochodzi do nadkażenia bakteryjnego, za zapalenie tchawicy odpowiadają:

• gronkowiec złocisty,
• paciorkowce grupy A,
• pałeczka Heamophilus influenzae (Hib), wywołująca głównie zakażenia układu oddechowego i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• Chlamydia pneumoniae, czyli rodzaj bakterii odpowiedzialny za wywoływanie bakteryjnego zapalenia płuc,
• Mycoplasma pneumoniae. Równieżodpowiedzialna za wywoływanie infekcji w układzie oddechowym.

Jednym z podstawowych i dominujących objawów zapalenia tchawicy u dzieci jest kaszel. To konsekwencja tzw. obturacji, czyli zwężenia górnych dróg oddechowych. Kaszel z tchawicy u dziecka jest zazwyczaj suchy i duszący, przypomina szczekanie. Wraz z rozwojem choroby mogą mu towarzyszyć ból gardła i drapanie, świszczący oddech oraz typowe objawy związane z infekcją górnych dróg oddechowych, czyli osłabienie, zmęczenie i gorączka.

Zapalenie tchawicy u dziecka to również takie objawy, jak:

• przyspieszony oddech, 
• czasem zasysanie skóry między żebrami podczas wdechów,
• zwiększenie ilości wydzieliny z nosa i ust,
• kołatanie serca,
• niekontrolowane ruchy występujące na skutek walki z dusznościami.

Zapalenie tchawicy u dzieci bardzo często przypomina objawy zwykłego przeziębienia, a typowe dla choroby tchawicy trudności oddechowe pojawiają się najczęściej wieczorem i w nocy, szczególnie podczas snu. 

Niezwykle ważne jest wsparcie małego organizmu w walce z zapaleniem tchawicy. Przede wszystkim więc należy zadbać o drożność górnych dróg oddechowych i komfort oddychania. Ze względu na fakt, że w większości przypadków zapalenie tchawicy u dzieci powodują wirusy, należy łagodzić objawy choroby. Jak?

1. W pierwszej kolejności będzie to więc odpowiednia, niezbyt wysoka temperatura powietrza – około 18–20 st. C. 
2. Warto zatroszczyć się także o nawilżenie powietrza. Sprawdzi się inhalator, jak również nawilżacz.
3. Należy też pamiętać o regularnym nawadnianiu chorego maluszka. Najlepiej sprawdzi się woda – podawana często, w małych ilościach. 
4. Stosować można leki łagodzące ból gardła i obniżające temperaturę. Pomocny będzie syrop rozrzedzający wydzielinę i ułatwiający odksztuszanie. 
5. Za wszelką cenę starać się unikać czynników podrażniających drogi oddechowe i zanieczyszczających powietrze. 

Zapalenie tchawicy u dziecka przebiega inaczej niż u osoby dorosłej. Związane jest to z budową i fizjologią małych organów. Dlatego samo rozpoznanie i leczenie zależne jest od wieku pacjenta. 

Maluchy są bardziej narażone na obrzęk tchawicy, który może być zagrożeniem dla ich życia. Dlatego w przypadku podejrzenia u dziecka zapalenia tchawicy należy zgłosić się po pomoc medyczną. 

Zazwyczaj choroba ma łagodny przebieg i udaje się zwalczać ją w domowych warunkach. Zdarzyć się może jednak, że wystąpi konieczność wykonania intubacji przez nos, usta lub bezpośrednio do tchawicy. Oznacza to wprowadzenie rurki zmniejszającej obrzęk i ułatwiającej oddychanie.

Leczenie zapalenia tchawicy u dzieci zależy nie tylko od ich wieku, ale przede wszystkim od czynnika, który wywołał stan zapalny. W większości przypadków będzie to wirus, więc wystarczy syrop eliminujący kaszel u dziecka oraz leki przeciwzapalne i przeciwbólowe.

Wdrożenie leczenia antybiotykami będzie konieczne wtedy, gdy źródłem choroby okażą się bakterie. Zazwyczaj leki podaje się doustnie, znacznie rzadziej dożylnie czy domięśniowo. 

Zapalenie tchawicy u dzieci trwa od kilku dni do nawet dwóch tygodni i niestety zdarzają się częste nawroty. W takim przypadku, aby dokładnie zdiagnozować przyczynę nawracającego stanu zapalnego tchawicy, lekarz może zlecić badanie bronchoskopowe.