Wstrząs mózgu i objawy – po jakim czasie i co wtedy zrobić?

Wstrząs mózgu, a zgodnie z nomenklaturą medyczną – wstrząśnienie mózgu, to efekt urazu mózgu. Zaliczany jest do łagodnych konsekwencji tego rodzaju wypadków. Skutki wstrząśnienia mózgu są przemijające, chociaż czas ich trwania jest kwestią indywidualną. 

Do wstrząsu dochodzi w wyniku urazu głowy z powodu upadku lub uderzenia, ale może się on również pojawić jako efekt gwałtownego ruchu głowy, np. podczas wypadku samochodowego. Często zdarza się w trakcie uprawiania sportu. Uważa się, że za wystąpienie wstrząsu mózgu odpowiada przerwanie błon komórkowych neuronów, a co za tym idzie zaburzenia elektrolitowe i czasowe zahamowanie aktywności komórek nerwowych.

Objawy wstrząsu mózgu u niemowlaka, mające przede wszystkim postać utraty przytomności przez dziecko, pojawiają się najczęściej natychmiast po upadku. Zdarza się jednak, że występują z kilkuminutowym lub nawet kilkugodzinnym opóźnieniem. 

Ważna jest dokładna obserwacja dziecka po upadku lub uderzeniu w głowę. Dobra wiadomość jest taka, że dolegliwości mijają w ciągu 72 godzin, chociaż czasem niektóre z nich mogą się utrzymywać dłużej, niekiedy nawet do kilku tygodni po wstrząśnieniu. Małe dziecko po tego rodzaju zdarzeniu powinno być zbadane przez lekarza.

Do charakterystycznych cech wstrząśnienia mózgu zalicza się krótkotrwałą utratę przytomności wraz z zaburzeniami pamięci dotyczącymi wypadku. Nie jest to jednak objaw konieczny do zdiagnozowania wstrząśnienia. Wśród innych objawów wstrząsu mózgu wymienia się:

• splątanie,
• senność,
• nudności i wymioty,
• ból głowy,
• niewyraźną mowę,
• spadek ciśnienia tętniczego krwi,
• bladość,
• dezorientację,
• zmianę zachowania,
• zaburzenia równowagi.

Należy pamiętać, że objawy wstrząsu mózgu u niemowlaka mogą się różnić od objawów u starszego dziecka. Niemowlak nie jest w stanie samodzielnie opisać nam dolegliwości bólowych. Z tego powodu, jeśli tylko rodzice mają jakiekolwiek wątpliwości związane z objawami występującymi u malucha, takimi jak: zaburzenia równowagi, spowolnienie czy nadmierna senność, powinni zgłosić się na izbę przyjęć w celu wykonania diagnostyki i wykluczenia innych, groźnych powikłań uderzenia.

Każdy maluch, który podczas wypadku uderzy się w głowę, wymaga dokładnej obserwacji przez co najmniej kilka godzin po incydencie. Jeśli po upadku dojdzie do utraty przytomności, opiekunowie powinni sprawdzić oddech maluszka i ułożyć go w pozycji bocznej. W takiej sytuacji konieczne jest wezwanie pogotowia, ponieważ trudno ocenić, czy upadek wywołał „tylko” wstrząs mózgu, czy np. groźne krwawienie do ośrodkowego układu nerwowego. Ważne jest, aby starać się uspokoić dziecko. Jeśli pojawi się rana na skórze głowy, należy zabezpieczyć ją np. jałowym gazikiem. 

Przy podejrzeniu wstrząsu mózgu u dziecka hospitalizacja trwa kilka dni. Wykonywane są badania diagnostyczne, m.in. tomografia komputerowa. Nie ma specjalistycznego leczenia wstrząsu mózgu. Zalecany jest odpoczynek i zminimalizowanie bodźców takich, jak hałas czy nadmierne światło. Mogą być też podane leki przeciwbólowe. 

W większości przypadków wstrząs mózgu u dziecka przebiega bez poważnych powikłań. Mimo to dziecko powinno stopniowo wracać do aktywności fizycznej, a rodzice muszą kontrolować wystąpienie u niego ewentualnych objawów.