Spanie z dzieckiem – czy to dobry pomysł?

Dlaczego dziecko chce spać z rodzicami? Bo bliskość mamy i taty daje poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Pozwala pokonać samotność, lęk, złe samopoczucie. Dzieci, zwłaszcza małe, lubią czuć fizyczną obecność rodziców, ich ciepło, zapach, oddech. To jedna z podstawowych potrzeb, która jest uwarunkowana biologicznie. Rolą każdego rodzica jest to, aby ją zapewnić.

Jak to jest, że kangurowanie niemowląt uznaje się za coś bezsprzecznie pozytywnego, a spanie z dzieckiem w jednym łóżku przeważnie budzi oburzenie? Przecież w obu tych praktykach chodzi o fenomen czułości, rodzicielstwo bliskości, poświęcenie i miłość!

Różnica postrzegania wynika z konfliktu między naturą a kulturą. Rodzice, którzy śpią razem z dziećmi, najczęściej słyszą: „Uważajcie, bo się przyzwyczai; wychowacie maminsynka; zrujnujecie małżeństwo”. To mity i stereotypy – przekonania uwarunkowane kulturowo i przekazywane przez kolejne pokolenia. W zderzeniu z rzeczywistością najczęściej mylne i krzywdzące. 

W spaniu z dzieckiem nie ma niczego złego ani niewłaściwego. Najczęściej powtarzane słowa krytyki są błędne z założenia, ponieważ:

• dzieci są przyzwyczajone do bliskości matki od początku życia prenatalnego,
• nie ma żadnych badań potwierdzających, że co-sleeping w znaczący sposób wpływa na rozwój dziecka,
• do problemów w związku, tak samo jak spanie z dzieckiem, może doprowadzić zmęczenie rodziców, którzy co 40 minut muszą wstawać do malucha. 

Czy spanie z dzieckiem jest dobre? Tak, o ile tylko służy wszystkim członkom rodziny. Dlatego w każdym przypadku odpowiedź na to pytanie będzie inna. Jak zauważa w swoim wpisie psycholożka Aleksandra Belta-Iwacz, każda decyzja, którą podejmuje się wspólnie, jest dobra. „Mąż ląduje na kanapie? OK. Śpicie w trójkę? Fajnie! Łóżko jest dla rodziców? Tak trzymać! Grunt, żebyście czuli, że ten wasz rodzinny system gra tak dobrze, jak tylko może na tę chwilę”. 

Spanie z niemowlakiem – czy to bezpieczne 

Spanie z dzieckiem jest dobre dla maluszka i wygodne dla mamy. Czasem to jedyny sposób, by rodzice mogli w miarę zregenerować siły. Oczywiście są dzieci, które nie narzekają na spanie we własnym łóżeczku, jednak nawet one raz na jakiś czas przesypiają noc obok rodziców. 

Spanie z niemowlakiem jest bezpieczne, chociaż wymaga przestrzegania pewnych zasad. Amerykańska Akademia Pediatryczna opracowała wytyczne mające zapobiegać śmierci dziecka podczas snu.

• Przede wszystkim maluszek zawsze śpi po zewnętrznej stronie, nigdy pomiędzy rodzicami. 
• Niemowlę powinno spać na wznak, na płaskiej i twardej powierzchni.
• Każdy ma własną kołdrę, bobas najlepiej własny śpiworek.
• Uwaga na przegrzanie niemowlaka – gruby pajac i czapeczka odpadają.
• Przed zaśnięciem należy się upewnić, że na łóżku nie leżą zabawki, pieluszki tetrowe ani żadne inne niepotrzebne i potencjalnie niebezpieczne akcesoria.
• Skrajne zmęczenie, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, zażywanie środków nasennych i innych leków mogących osłabiać czujność – to powody, by nie spać z dzieckiem.

Do jakiego wieku spać z dzieckiem 

Amerykańska Akademia Pediatryczna zaleca, aby spać z niemowlakiem w jednym pokoju (!) przynajmniej przez pierwszych sześć miesięcy, a najlepiej rok. To znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia nagłej śmierci dziecka. Natomiast jeśli chodzi o co-sleeping, nie ma w tym zakresie żadnych ustaleń. O tym, jak długo spać z dzieckiem, decydują rodzice, najlepiej w porozumieniu. 

Pomocne może okazać się podejście promowane w pedagogice Marii Montessori, zachęcające do tego, aby podążać za dzieckiem, zwracać uwagę na jego potrzeby i rozwój, jednocześnie dostosowując otoczenie do umiejętności maluszka. Jeśli pociecha zgłasza potrzebę spania z rodzicami – w porządku, niech tak będzie. Zawsze jednak należy pozostawić dziecku możliwość wyboru i pokazać, że decyzja należy również do niego. „Warto, by dziecko zawsze miało wybór, żeby wiedziało, iż nawet jeśli dziś wybiera spanie z nami, ma również własne miejsce do spania” – podpowiada Aleksandra Belta-Iwacz.

Dzieci śpiące obok rodziców lepiej przesypiają noc. Rytm oddechu i bicia serca malucha synchronizuje się z rytmem oddechu i bicia serca mamy. Co-sleeping korzystnie wpływa też na pracę układu hormonalnego i nerwowego. Spanie z dzieckiem zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa, sprzyja samoakceptacji i umacnianiu więzów bliskości. Niemniej jednak nie determinuje w większym stopniu rozwoju dziecka, nie wpływa na jego samodzielność ani wrażliwość. Nie ma żadnych dowodów wskazujących na to, że maluch, który śpi z rodzicami, będzie mniej zaradny od tego, który dobrze się czuje we własnym łóżeczku. 

Więcej szkody niż co-sleeping może wyrządzić bezwzględny zakaz współspania. Ten brak komfortu i poczucia bezpieczeństwa, jaki daje fizyczna bliskość rodziców, może nasilić stres, lęki, sprawić, że dziecko stanie się wycofane, niepewne siebie i nieufne wobec innych.

Kluczową zaletą spania z dzieckiem jest to, że w nocy nie trzeba wstawać do pociechy. Dla niektórych co-sleeping jest jedyną szansą, by odpocząć. Nawet jeśli oznacza to spanie na krawędzi łóżka lub przeprowadzkę do salonu. Ograniczony komfort to główna wada tego rozwiązania. Czasem jednak spadek jakości snu jest lepszy niż kolejna nieprzespana noc. Niewyspanie oznacza brak energii, ale też narastający stres i frustrację, co odbija się zarówno na relacji z dzieckiem, jak i z partnerem. 

Każdy będzie widział trochę inne wady i zalety spania z dzieckiem. To kwestia stricte indywidualna, dlatego każdy powinien zadecydować o niej samodzielnie. Warto przy tym pamiętać, że czas szybko mija, a dzieci i tak wcześniej czy później przeniosą się do własnego łóżka. Nieważne kiedy, ważne jak. Najlepiej w atmosferze spokoju, miłości i akceptacji.