Ropiejące oczy u dziecka – czy to normalne?

Ropa w oku noworodka może się pojawić na skutek infekcji bakteryjnej, do której doszło w czasie porodu. Winowajcami mogły być np. bakterie z kanału rodnego matki. 

Niedrożność dróg łzowych

Zaropiałe oko u noworodka czy niemowlaka może być oznaką niezakończonego rozwoju dróg łzowych, który u małych dzieci występuje stosunkowo często. 

–Przyczyną może być niedrożność lub niepełna drożność dróg łzowych dziecka. Rodzice obserwują wówczas, że dziecku często ropieją oczy. Wszelkie zaburzenia jakościowe łez i powierzchni oka implikują wzrost ryzyka infekcji – tłumaczy dr n. med. Anna Maria Ambroziak z Centrum Okulistycznego Świat Oka w Warszawie. 

Gdy brakuje łez, gałka oczna malucha nie jest oczyszczana z drobin kurzu i żyjących w nim bakterii, a to sprzyja rozwojowi infekcji. 

Zakażenie bakteriami

O ile rzadko zdarza się, aby ropiejące oko u noworodka było skutkiem braku higieny, o tyle ropiejące oko u niemowlaka, a nawet u rocznego dziecka może wiązać się z aktywnością malucha, który coraz śmielej sięga po rozmaite przedmioty i raczkuje, dotykając dłońmi podłogi. Zdarza mu się zatrzeć oko brudnymi rączkami, bo nawet jeśli dbamy o higienę, trudno wyeliminować z otoczenia wszystkie bakterie. 

Alergia u dziecka

Czy ropiejące oczy u dziecka zawsze są objawem infekcji? Nie, istnieją też inne przyczyny tej dolegliwości.

– Zaczerwienione, opuchnięte powieki, nadmierne łzawienie, stany zapalne spojówek zwykle są objawem tego, że dziecko ma alergię – wyjaśnia Anna Maria Ambroziak.– Błona śluzowa wyściełająca gałkę oczną jest połączona z błoną śluzową jamy nosowej i układu pokarmowego. Dlatego stan immunologiczny towarzyszący alergii wywołuje podrażnienie śluzówki i daje także objawy oczne. Poza alergią najczęstsze zapalenia spojówek u dzieci to stany wirusowe, w tym różowe oko w przebiegu infekcji SARS-Cov-2. Zarówno alergiczne, jak i wirusowe zapalenia spojówek mogą ulec nadkażeniu i wówczas wymagają leczenia przeciwbakteryjnego.

Infekcja wirusowa lub bakteryjna

Z powodu łatwego przemieszczania się bakterii i wirusów z jamy nosowej do kanału łzowego nierzadko obserwujemy ropiejące oczy u dziecka przy katarze, niekoniecznie alergicznym. Bywa, że oczy u niemowlaka mogą ropieć podczas ząbkowania, szczególnie jeśli maluch gorączkuje i ma katar.

A czym jest „przewiane oko” u niemowlaka? Zaczerwienie i ropa w oku niemowlaka mogą się pojawić po spacerze, gdy na dworze jest zimno i wieje silny wiatr. „Przewiane oko” u dziecka nie jest uznawane przez okulistów za jednostkę chorobową. Jeśli dolegliwości nie mijają szybko, ich powodem jest najprawdopodobniej infekcja wirusowa, bakteryjna lub alergia i w takim kierunku należy diagnozować niemowlę – ropiejące oko to problem, którego nie należy lekceważyć.

Sklejająca powieki wydzielina (biało-żółta lub żółtawa czy żółtawo-zielona) nie zawsze jest jedynym objawem kłopotów z oczami malucha. Gdy mamy do czynienia z zapaleniem spojówek, czerwone oczy i ropa są w tym wypadku zwiastunem problemu. Charakterystyczne, zarówno dla infekcji, jak i alergii, są: świąd, łzawienie i obrzęk oraz zaczerwienienie powiek. 

Domowe sposoby na ropiejące oko u niemowlaka ograniczają się w zasadzie do przemywania powiek. Najlepiej robić to jałowym gazikiem zmoczonym przegotowaną wodą lub solą fizjologiczną. Robimy to bardzo delikatnie, nie trąc oczu dziecka. Ropy w żadnym wypadku nie należy ściągać palcami. Ropiejących oczu nie powinno się przemywać naparem rumianku czy herbaty, gdyż może wywołać podrażnienie.

Masaż okolic oka

Na ropiejące oko u dziecka wynikające z niedrożności kanalików łzowych dr Anna Maria Ambroziak radzi:

– Przede wszystkim powinno się nauczyć rodziców, w jaki sposób masować okolice oka, by je udrożnić. W około 60 proc. przypadków taki masaż rozwiązuje problem. Kanaliki udrożniają się, łzy odpływają prawidłowo, wypłukując zanieczyszczenia i zapalenia spojówek już się nie powtarzają.

Instrukcji, w jaki sposób wykonywać masaż, udzieli lekarz okulista, ale w skrócie można powiedzieć, że polega on na uciskaniu punktu poniżej wewnętrznego kącika oka i przesuwaniu palca w dół. Najlepiej wykonywać go kilka razy dziennie.

Zwiększona higiena

Zaropiałe oko u dziecka zawsze wymaga zaostrzenia domowego reżimu sanitarnego. Powinniśmy często zmieniać ubranka i pościel. Najlepiej prać ją w 90˚C. Konieczne jest częste mycie rączek maluchowi, a także przez rodziców, szczególnie przed wszelkimi zabiegami wykonywanymi przy oczach dziecka.  

Jeśli wiemy, czym przemywać oczy niemowlaka, ale widzimy, że mimo zabiegów ropa nadal się utrzymuje, powinniśmy zgłosić się z maluchem do lekarza. 

Gdy obserwujemy katar i ropiejące oczka u dziecka, prawdopodobnie mamy do czynienia z infekcją wirusową i odpowiednie leczenie zleci pediatra. W innych przypadkach konieczna jest wizyta u okulisty, który rozpozna, czy przyczyną jest infekcja, czy też alergia.

– Jeśli okulista stwierdzi alergię, trzeba rozpocząć leczenie, gdyż w przyszłości pozwoli to obniżyć ryzyko poważnych następstw i powikłań takich jak np. astma – podkreśla dr n. med. Anna Maria Ambroziak. – W przypadku zapalenia spojówek czy ropienia oka spowodowanego niedrożnością kanalików łzowych lekarze przepisują najczęściej krople lub maści z antybiotykiem. Przy nawracającym problemie dziecko przez dłuższy czas jest poddawane niepotrzebnemu i szkodliwemu leczeniu przeciwbakteryjnemu. Tymczasem nie tędy droga!

Jak dodaje ekspertka, leczenie nie powinno trwać dłużej niż 7–10 dni. Najczęściej stosowane substancje czynne to tobramycyna, ofloksacyna i lewofloksacyna.