Przegrzanie organizmu u dziecka – ile trwa?

Przegrzanie organizmu dziecka – inaczej hipertermia – powstaje na skutek narażenia malucha na działanie wysokich temperatur.  To stan, w którym ciało nadmiernie kumuluje ciepło, które podnosi jego temperaturę powyżej normy. Tym samym organizm nie jest w stanie się samodzielnie schłodzić, np. poprzez pocenie. Utrata zdolności do chłodzenia stanowi zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale czasami także i życia dziecka. 

– Choroba z przegrzania rozwija się w następstwie braku możliwości utrzymania prawidłowej ciepłoty ciała na skutek nadmiernego wytwarzania ciepła lub zmniejszonego jego oddawania do otoczenia. Do udaru cieplnego dochodzi wtedy, gdy pod wpływem nadmiernej ciepłoty ciała następuje uszkodzenie komórek. Gdy głęboka ciepłota ciała podnosi się powyżej 41 st. C. na dłużej niż na krótką chwilę, dochodzi do urazu termicznego – pisze David S. Jardine w artykule „Choroba z przegrzania i udar cieplny”.

Choć do przegrzania organizmu najczęściej dochodzi latem, kiedy dziecko narażone jest na działanie wysokich temperatur, to często ma to miejsce również w sezonie jesienno-zimowym. 

Przegrzanie organizmu u dziecka często jest problemem młodych rodziców, którzy w trosce o malucha zakładają mu zbyt wiele warstw ubrania. Do przegrzania może dojść w nagrzanym samochodzie, w wózku zasłoniętym przed słońcem pieluchą, a także w wyniku zbyt ciepłej kąpieli. 

Podwyższanie temperatury ciała u dziecka następuje stopniowo, etapami. Jeśli nie odczytamy sygnałów, które wysyła nam organizm dziecka, może dojść do poważniejszej hipertermii, która skutkuje udarem.

W początkowym etapie maluch staje się senny, marudny, rozdrażniony i płaczliwy. Skóra twarzy zaczerwienia się, a na ciele pojawiają się potówki. W takim przypadku należy sprawdzić dziecku szyję, kark i plecy – jeśli są spocone, to znak, że dziecku jest za gorąco.

Lepiej zapobiegać niż leczyć – podobnie jest w przypadku przegrzania. Na co zwrócić uwagę?

• Dziecko ubieramy odpowiednio do pogody panującej za oknem – zarówno latem, jak i zimą. Niemowlę, które leży w wózku, ubieramy tak samo jak starsze dziecko, tylko przykrywamy je kocykiem. W upalny dzień nie zakładamy skarpetek, bluzki z długim rękawem czy nieprzewiewnej czapki. 
• Wózka nigdy nie przykrywamy pieluchą, która blokuje dostęp świeżego powietrza. 
• W upalne dni częściej zmieniamy dziecku pieluchę, by zapobiec odparzeniom skóry.
• Wybieramy bawełniane, „oddychające” ubrania.
• Latem jak najkrócej przebywamy na słońcu – wybieramy zacienione miejsca.
• Często wietrzymy mieszkanie. Idealna temperatura do snu dla dziecka wynosi 20 st. C.
• Przed podróżą wietrzymy samochód, a w oknach montujemy maty przeciwsłoneczne. 
• Nigdy nie zostawiamy dziecka w nagrzanym aucie.
• Dbamy o odpowiednie nawodnienie organizmu dziecka.

Jeśli zaobserwujemy u dziecka objawy przegrzania organizmu, niezwłocznie musimy podjąć działania, które zapobiegną udarowi cieplnemu. 

Jeśli przegrzanie wystąpiło latem, w pierwszej kolejności musimy zabrać maluszka do zacienionego miejsca, zdjąć niepotrzebne ubrania i zachęcić dziecko do picia wody. Można przygotować chłodne – nie zimne – okłady na czoło. Z kolei jesienią czy zimą należy zdjąć z dziecka kocyk, czy wyjąć ze śpiworka, który jest nieadekwatnie dobrany do pogody. 

Przegrzanie organizmu u dziecka – ile trwa? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Mechanizmy termoregulacji niemowląt i małych dzieci nie są tak sprawne jak osób dorosłych. To, ile czasu trwa przegrzanie organizmu, uzależnione jest od stopnia przegrzania i indywidualnych predyspozycji organizmu dziecka. Może utrzymywać się od kilku godzin do kilkunastu dni. Niezwykle istotne jest, by szybko zareagować i udzielić dziecku pomocy.

Opóźniona reakcja na przegrzanie organizmu dziecka lub – co gorsza – jej brak może skończyć się udarem cieplnym. W przypadku gdy doraźne środki pomocy nie przynoszą poprawy, a stan dziecka pogarsza się, niezwłocznie należy zgłosić się do lekarza. 

Do najczęstszych objawów udaru należą:

• wysoka temperatura ciała, nawet powyżej 40 st. C,
• niepokój, rozdrażnienie,
• nudności,
• wymioty,
• wycieńczenie,
• dreszcze,
• ból głowy, 
• przyspieszony oddech,
• zapadnięcie oczu i/lub ciemiączka,
• utrata przytomności, 
• zwiotczenie mięśni.

Udar cieplny jest bardzo niebezpiecznym stanem zagrażającym życiu. W przypadku zaobserwowania niepokojących objawów niezwłocznie powinniśmy wezwać pogotowie. Do czasu przyjazdu lekarza należy zdjąć z dziecka dodatkowe warstwy ubrań, zrobić chłodny okład, okryć chłodnym ręcznikiem. Jeśli maluch może przełykać, należy podawać mu letnią wodę, by nawodnić organizm.