Podwyższone limfocyty u dziecka – co zrobić?

Limfocyty są zróżnicowaną grupą białych krwinek (leukocytów), do których należą także monocyty oraz neutrofile, eozynofile i bazofile. Limfocyty pełnią ważną rolę w reakcjach immunologicznych. Bronią organizm przed chorobotwórczymi drobnoustrojami, a ponadto wspomagają zwalczanie komórek nowotworowych. 

Wyróżnia się kilka rodzajów limfocytów:

• Limfocyty T– grasicozależne. Dojrzewają w grasicy. Stanowią najliczniejszą grupę limfocytów. Wywołują swoistą odpowiedź komórkową. Rozpoznają i niszczą antygeny, zabijają komórki docelowe, wytwarzają cytokiny (markery stanu zapalnego), uczestniczą w odpowiedzi przeciwzakaźnej i przeciwnowotworowej. Pełnią też funkcje regulacyjne.
• Limfocyty B – szpikozależne. Wywołują swoistą odpowiedź humoralną. Powstają w szpiku kostnym, a gdy dojrzeją, różnicują się w obwodowych narządach limfatycznych w komórki plazmatyczne (produkujące przeciwciała) i komórki pamięci (budujące pamięć immunologiczną). 
• Komórki NK (ang. naturalkillers) – naturalni zabójcy. Podstawowa populacja komórek odpornościowych, odpowiedzialnych za niektóre reakcje tzw. naturalnej obronności, wymierzonej przeciwko wirusom i komórkom nowotworowym. 

Limfocyty nieustannie cyrkulują między krwią a limfą. Przechodzą z naczyń krwionośnych do węzłów limfatycznych lub ognisk zapalnych w tkankach. Stamtąd strumieniem limfy transportowane są do przewodu piersiowego i znów uwalniane do krwi. Dzięki temu mogą szybko wykryć i zwalczyć antygeny, obecne w różnych miejscach w organizmie.

Poziom limfocytów zależy od płci oraz wieku, a także stanu zdrowia i sposobu pobierania krwi do badania. Limfocyty u dzieci powinny stanowić około 20–45 proc. wszystkich białych krwinek obecnych w krwi. Normy dla poszczególnych grup wiekowych wynoszą:

• 0-3 miesiąc życia – 30–65 proc. (2–10 x 109 komórek na litr krwi),
• 6 miesiąc życia – 50–75 proc. (4–13,5 x 109/l),
• 1–3 rok życia – 50–70 proc. (4–10,5 x 109/l),
• 4–7 rok życia – 32–60 proc.  (1,5–7 x 109/l),
• 8–15 rok życia – 28–48 proc. (1,5–6 x 109/l),
• 16–21 rok życia – 25–45 proc. (1–5 x 109/l).

Zwiększona liczba białych krwinek w pierwszych miesiącach życia jest stanem fizjologicznym. Dlatego hiperleukocytoza u noworodków nie powinna martwić. Podobnie podwyższone limfocyty u rocznego dziecka. U takich maluchów stosowanie się do norm standardowo podawanych przez laboratoria nie jest do końca miarodajne. Wynika to ze specyfiki układu białokrwinkowego oraz niedojrzałości układu immunologicznego.

Limfocyty są komórkami odpornościowymi, dlatego ich podwyższony poziom może wskazywać na toczący się stan zapalny i infekcję. Należy przy tym zaznaczyć, że w diagnostyce bierze się pod uwagę całościowy wynik morfologii, nie zaś jej wybrany parametr, choć ten może być powodem zlecenia dodatkowych badań.

Podwyższony poziom limfocytów nazywa się limfocytozą. U dzieci najczęściej wskazuje na przeziębienie lub grypę oraz typowe choroby wieku dziecięcego:

• świnkę,
• różyczkę,
• odrę,
• mononukleozę.

Liczba białych krwinek wzrasta w czasie choroby i utrzymuje się w okresie zdrowienia, zwłaszcza po antybiotykoterapii. Ponadto pojawia się w przebiegu przewlekłych zakażeń swoistych, np. gruźlicy, błonicy i krztuśca. Limfocytoza występuje także u małych pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi, jak atopowe zapalenie skóry, astma, alergie pokarmowe itp. Szczególnie wysoki poziom limfocytów u dziecka może też wskazywać na choroby nowotworowe.

Wyników badań nie należy interpretować samodzielnie, lecz pokazać lekarzowi. Pediatra określa przyczynę podwyższonych limfocytów u dziecka na podstawie analizy całego badania krwi oraz oceny stanu zdrowia dziecka (aktualnego i na podstawie historii medycznej). Dlatego po otrzymaniu wyników morfologii najlepiej umówić wizytę pediatryczną.

Podwyższony poziom limfocytów u dziecka może być stanem fizjologicznym bądź patologicznym. Najczęściej wynika z infekcji wirusowych, niegroźnych i samoograniczających się, przy których nie podaje się antybiotyków! W takich przypadkach liczba białych krwinek sukcesywnie maleje, a pociecha wraca do zdrowia. 

Jeśli jednak maluch często choruje, skarży się na różne dolegliwości bólowe, jest słaby, apatyczny, szybko się męczy, a do tego kolejne badania krwi potwierdzają utrzymujący się wysoki poziom limfocytów, należy skonsultować się z lekarzem i najprawdopodobniej rozszerzyć diagnostykę. Dodatkowe badania pozwolą poznać przyczynę leukocytozy u dziecka, a w razie choroby szybko podjąć leczenie. 

Morfologia z rozmazem krwi jest bardzo ważnym badaniem przesiewowym, które pociechy powinny wykonywać rutynowo raz w roku. Interpretacje wyników badań najlepiej zostawić lekarzowi. Dla własnego spokoju!