Pasożyty u dzieci – objawy

Pasożyty, inaczej parazyty, powodują choroby zwane robaczycami lub parazytozami. Do kontaktu z pasożytem lub jego formami dochodzi najczęściej w wyniku braku odpowiedniej higieny rąk i niemycia ich po korzystaniu z toalety. Dzieci, szczególnie te w wieku przedszkolnym, są narażone na zarażenie pasożytami. Do infekcji dochodzi podczas dotykania tych samych zabawek, ale też np. w trakcie zabawy w piaskownicy. Z racji codziennego i bliskiego kontaktu z dużą liczbą dzieci, jeśli jedno dziecko w przedszkolu ma pasożyty, istnieje duże ryzyko, że zaraziło nimi pozostałą część grupy.

Najczęściej pasożyty u dzieci prowadzą do problemów z przewodem pokarmowym oraz problemów skórnych. Opiszemy te parazyty, które pojawiają się w Polsce najczęściej. 

Owsiki

Najczęstszą parazytozą przewodu pokarmowego w Polsce jest owsica. Jest ona wywoływana przez nicień owsika ludzkiego. Dotyka nawet 10 proc. dzieci do 14. roku życia. Do zarażenia dochodzi najczęściej w wyniku kontaktu z jajami pasożyta. Możliwe jest też zakażenie się przez pościel lub po kontakcie z ubraniami osoby chorej. Zdarza się, że jaja unoszą się w powietrzu, a następnie są połykane przez człowieka. Bardzo prawdopodobne, że jeśli któryś z domowników jest zarażony, to pozostali także będą. 

Lamblia

Lamblioza wywoływana jest przez pasożyt o nazwie Giardia lamblia. Człowiek zaraża się poprzez połknięcie cyst, czyli drogą pokarmową. Często lamblioza przebiega bezobjawowo. Co ciekawe, nieleczona lamblioza samoistnie zanika po kilku tygodniach lub miesiącach.

Glista ludzka

Do zarażenia glistą ludzką dochodzi poprzez połknięcie dojrzałego jaja. Larwy glisty ludzkiej, by się przekształcić, potrzebują tlenu, więc wędrują z przewodu pokarmowego do układu oddechowego, gdzie dojrzewają, powodując kaszel. Nie ma ryzyka zarażenia poprzez kontakt z osobą zarażoną. Ponownie trafiają do przewodu pokarmowego, gdzie z kolei się rozmnażają. Glisty niszczą ściany jelit. Glistnica jest jedną z najczęściej błędnie rozpoznawanych chorób pasożytniczych. Jej diagnostyka opiera się na znalezieniu w kale jaj glisty ludzkiej, które można łatwo pomylić np. z resztkami pokarmowymi. 

Świerzb

Świerzbowiec ludzki jest pasożytem skóry. Zakażenie następuje w wyniku bezpośredniego kontaktu. Zazwyczaj objawy pojawiają się w typowych miejscach na skórze, a swędzenie nasila się nocą. Bardzo charakterystyczne są wydrążone w naskórku korytarze, zazwyczaj umiejscowione między palcami rąk czy w dołach pachowych.

Objawy pasożytów u dzieci różnią się w zależności od przyczyny robaczycy. Większość pasożytów atakuje przewód pokarmowy lub skórę, np. świerzb czy wszy. Dlatego też w przypadku wystąpienia objawów, takich jak biegunka, ból brzucha czy świąd skóry, rodzice szukają przyczyn wśród pasożytów. 

Samice owsików składają jaja w okolicy odbytu, co powoduje bardzo uciążliwy świąd tej okolicy. Objaw ten zaostrza się szczególnie nocą. Poza tym dziecko skarży się na brak apetytu, jest niespokojne i płaczliwe. Objawami lamblii są najczęściej bóle brzucha, biegunka tłuszczowa i objawy alergiczne. Może też pojawić się niedokrwistość (anemia). 

Glistnica charakteryzuje się symptomami z przewodu pokarmowego, np. bólami brzucha czy wymiotami, pojawiają się również objawy ze strony układu oddechowego, m.in. kaszel.

Dostępnych jest wiele różnego rodzaju testów w kierunku pasożytów. Niestety są one często mało wiarygodne i niedokładne. Jeśli dzieci mają problemy z koncentracją czy są np. blade, lepiej udać się do lekarza, który zanim rozpocznie leczenie, zleci wykonanie wiarygodnego testu w rzetelnym laboratorium. 

Jeśli rodzice zauważą u dziecka problemy związane głównie z przewodem pokarmowym, najlepiej jest skonsultować się z lekarzem pediatrą. On na podstawie wywiadu i objawów zaproponuje dalsze badania lub odpowiednie leczenie. Nie powinno się nigdy stosować leków przeciwpasożytniczych bez zlecenia lekarza. 

W przypadku podejrzenia np. owsicy dostępne są w aptekach specjalne przylepce celofanowe, do których przyklejają się jaja pasożyta. Skuteczność tej metody zwiększa kilkakrotne powtórzenie przez trzy dni. Postępowanie opiera się na stosowaniu leków przeciwpasożytniczych, m.in. leku Pyrantel. W diagnostyce robaczyc przydatne są także testy serologiczne kału oraz badania parazytologiczne.