Opryszczka u dzieci – przyczyny, objawy i leczenie

Opryszczka u dzieci, podobnie jak u osób dorosłych, pojawia się na skutek infekcji HSV-1. Jest to wirus, który przenosi się drogą kropelkową i kontaktową. Zarazić można się wszędzie, zarówno w domu od rodziców lub rodzeństwa, jak i w przedszkolu, szkole czy na placu zabaw. Picie z jednego kubeczka, polizanie loda, lizaka czy wspólne gryzienie batonika zdarza się wielu dzieciakom. Skutkiem może być szereg infekcji, w tym m.in. opryszczka. Jeśli któryś z kolegów lub koleżanek twojego dziecka ma opryszczkę, zachowajcie bezpieczną odległość, jeśli nie chcecie się przekonać na własnej skórze, czy opryszczka u dzieci jest zaraźliwa. 

Dużym ryzykiem jest opryszczka u dziecka w przedszkolu. Mimo obecnych restrykcji sanitarnych, trudno jest całkowicie wyeliminować niektóre potencjalnie niebezpieczne zachowania. Dzieci mają tendencję, by wiele rzeczy robić wspólnie, wszystkiego dotykać, a także próbować, jak smakuje. 

Opryszczka nie zawsze od razu daje objawy. Może zdarzyć się, że wirus pozostanie w uśpieniu aż do momentu, w którym organizm ulegnie osłabieniu, przegrzaniu, przeziębieniu, czy będzie narażony na obniżający odporność stres.

Opryszczka u dzieci może dawać objawy podobne, jak u dorosłych pacjentów. Może jednak mieć większe nasilenie, a także szereg powikłań groźnych dla zdrowia, a nawet życia w przypadku opryszczki u małych dzieci. 

Dorośli z opryszczką narzekają zwykle jedynie na ból i świąd w chorobowo zmienionym miejscu na ustach. Opryszczka u dzieci powoduje szereg objawów ogólnoustrojowych. Objawami opryszczki u dzieci są m.in.:

• zmiany na skórze ust w przypadku opryszczki wargowej u dzieci,
• zmiany na skórze całego ciała w przypadku przeniesienia wirusa, egzema opryszczkowa u niemowląt z atopowym zapaleniem skóry, 
• utrata apetytu, niechęć do picia i jedzenia,
• marudność, płaczliwość, apatia, niechęć do zabawy, rozdrażnienie, uczucie ogólnego rozbicia,
• bóle i obrzęk dziąseł, opryszczkowe zapalenie dziąseł i jamy ustnej,
• opryszczkowe zapalenie gardła, ból gardła, nadżerki w gardle,
• ślinotok,
• opryszczka w uchu u dziecka – opryszczkowe zapalenie nagłośni, opryszczkowe zapalenie ucha środkowego, 
• owrzodzenie migdałków i języka,
• wysoka gorączka, do 40 st. C., 
• zapalenie spojówek, zaburzenie widzenia.

Opryszczka u dzieci może utrzymywać się od kilku dni do nawet kilku tygodni. Chorobowe zmiany na skórze mogą zostać przeniesione na inne części ciała. Rzadkie, ale bardzo poważne mogą być powikłania neurologiczne: opryszczkowe zapalenie mózgu i opon mózgowych. W skrajnych przypadkach może dojść do zgonu noworodka lub niemowlęcia. Dlatego zakażenie opryszczką u tak małych dzieci bywa nazywane „pocałunkiem śmierci”.

Leczenie opryszczki u dzieci powinno być wdrożone możliwie jak najszybciej. Zapobiegnie to namnażaniu się  wirusa w organizmie. Jakie leki są skuteczne na opryszczkę u dziecka? Miejscowo można zastosować środki wysuszające i odkażające. Maści zawierające antybiotyk podaje się wyłącznie w przypadku nadkażenia bakteryjnego.

Warto sięgnąć po lek przeciwwirusowy acyklowir (substancja aktywna: acyklovirum, różne nazwy handlowe). Może mieć on postać doustną, postać maści lub kropli, które stosuje się w zależności od miejsca zakażenia i od nasilenia zmian chorobowych u dziecka z opryszczką. Doustne leczenie jest niezbędne, jeśli pojawiła się opryszczka u dziecka na ciele. Jeśli dojdzie do bakteryjnych nadkażeń, może być niezbędny antybiotyk. Nieleczone zmiany mogą prowadzić nawet do sepsy. Pamiętajmy, że leki przeciwwirusowe nie niszczą wirusa, ale hamują jego namnażanie.

Czym smarować opryszczkę u dzieci? Polecane są specjalistyczne preparaty przeciw opryszczce. Leczenie domowe opryszczki u dzieci można stosować, korzystając z przeciwzapalnej mocy czosnku lub cebuli. Z uwagi na wysokie ryzyko powikłań, u dzieci z opryszczką lepiej zdać się na pomoc medyczną. Nawet niewinna maść cynkowa, która przyspiesza gojenie i osusza pęcherzyki, może nie być odpowiednia dla małych dzieci. 

– Maści cynkowych i past cynkowych z dodatkiem kwasu salicylowego nie wolno stosować na uszkodzoną skórę ani na rany lub owrzodzenia. Chociaż cynk przynosi ulgę przy krostkach z ropą, oparzeniach, odparzeniach, zapaleniach, to jednak dzieci młodsze niż dwulatki powinny być leczone maścią cynkową tylko po konsultacji medycznej, wyłącznie po zaleceniu przez lekarza – ostrzega Maria Głuchowska, terapeutka manualna. 

Pozostaje kwestia, która budzi wątpliwości wielu rodziców: opryszczka u dziecka a przedszkole. Jeśli zauważymy u dziecka objawy opryszczki, należałoby zatrzymać malucha w domu aż do wyzdrowienia. Obniżona odporność może sprzyjać powikłaniom oraz bakteryjnym nadkażeniom, a przedszkolak z opryszczką może również zarazić koleżanki i kolegów.

Zarówno dorośli, jak i dzieci mogą zapobiegać pojawieniu się opryszczki. Ważne jest dbanie o odporność, ponieważ wirus atakuje osłabione organizmy. Istotną kwestią jest zachowanie higieny, a więc częste mycie rąk. 

Nie należy – i warto na to uczulić dzieci – pić z kimś z jednego kubka czy jednej butelki, dzielić się ugryzionym jedzeniem, wkładać zabawek do buzi, wkładać palców do buzi. Warto zwracać uwagę, także krewnym, że niewinne z pozoru pocałunki mogą nieść poważne zagrożenie. Pacjenci, którzy doświadczyli ciężkiego przebiegu w zakażeniu wirusem HSV-1, powinni regularnie przechodzić kontrole u lekarza.