Niestrawność u dziecka

Niestrawność, czyli inaczej dyspepsja, to nawracające uczucie dyskomfortu zlokalizowanego w górnej części brzucha, czyli tzw. nadbrzuszu. W przypadku dzieci możemy wyróżnić dwa typy niestrawności: czynnościową oraz organiczną. Pierwsza z nich nie ma jednej uchwytnej przyczyny i nie jest związana z żadną jednostką chorobową. Lekarze stwierdzają ją dopiero po wykluczeniu innych przyczyn podczas diagnostyki. Wśród potencjalnych czynników, które mogą być odpowiedzialne u dziecka za wystąpienie tego typu niestrawności, jest nieprawidłowa dieta (w tym przejedzenie), narażenie na dym tytoniowy czy też nadmierny stres.  

Z kolei niestrawność organiczna to sytuacja, w której dolegliwości bólowe są spowodowane przez konkretną chorobę, np. refluksową, alergie pokarmowe czy też nietolerancje pokarmowe, np. nietolerancja laktozy. Niestrawność organiczna występuje rzadziej niż niestrawność czynnościowa i wymaga specjalistycznej diagnostyki.

Wśród innych przyczyn, których objawy sugerować mogą niestrawność, możemy wymienić lambliozę, zespół jelita drażliwego czy zatrucia pokarmowe. Ich wystąpienie nie jest związane z żołądkiem, lecz z dalszą częścią przewodu pokarmowego, dlatego nie możemy pomimo łudząco podobnych objawów zdefiniować ich jako przyczyny niestrawności.

Do objawów niestrawności, z jakimi może zmagać się maluszek, zaliczamy m.in.:

• ból brzuszka zlokalizowany powyżej pępka,
• nudności oraz niekiedy wymioty,
• uczucie pełności w brzuszku nawet po niewielkim posiłku,
• odbijanie i nadmierne ulewanie,
• starsze dzieci mogą skarżyć się również na uczucie zgagi.

Bardzo ważne, aby obserwować, czy wystąpienie objawów związane jest z danym czynnikiem. To szczególnie istotne w przypadku alergii pokarmowej, gdyż każdorazowy kontakt z wywołującym alergię jedzeniem będzie powodował u dziecka bóle brzucha. Co więcej, warto zwrócić uwagę, czy porcje jedzenia, które przyjmuje dziecko, nie są zbyt duże, gdyż to właśnie może odpowiadać za niestrawność. Objawy mogą pojawiać się także bez posiłku, np. w sytuacjach stresowych. Jeżeli natomiast bólowi brzuszka towarzyszą inne dolegliwości, takie jak luźny stolec lub podwyższona temperatura ciała, może to sugerować infekcję pokarmową.

Postępowanie w przypadku niestrawności u dziecka jest uzależnione głównie od przyczyny jej wystąpienia. Jeżeli lekarz stwierdził niestrawność czynnościową, ważna jest ogólna zmiana nawyków żywieniowych. W takich sytuacjach można spróbować podawać dziecku przez pewien okres pokarmy lekkostrawne, zawierające więcej błonnika i mniej tłuszczów zwierzęcych. Co więcej, lepiej znacznie ograniczyć w jego diecie, a najlepiej wyeliminować, słodkie napoje gazowane oraz jedzenie typu fastfood. 

Ważny jest również aspekt psychologiczny. Dobrze dziecku zmniejszyć stres, zarówno ten związany z jedzeniem, np. wskutek poganiania go, aby jadło szybciej, jak i ten niezwiązany z posiłkami, np. w szkole. Co więcej, należy wyeliminować z jego otoczenia dym tytoniowy. 

W przypadku konkretnej choroby u dziecka trzeba przede wszystkim stosować się do zaleceń lekarza. W zależności od rozpoznania może być to przykładowo unikanie konkretnych pokarmów w diecie, stosowanie antybiotyków przez określony czas czy też zwalczanie objawów przy infekcji wirusowej.

Mimo że niekiedy niestrawność maluszka musi być leczona przez specjalistów, można mu pomóc domowymi sposobami. Przede wszystkim ważna jest dieta dostosowana do jego potrzeb. Oznacza to, że posiłki powinny być zbilansowane i zawierać wszystkie składniki odżywcze w optymalnych proporcjach odpowiednich do wieku dziecka. Bardzo dobrze jest również podawać posiłki w mniejszych porcjach, ale częściej, o stałych godzinach w ciągu dnia. W ten sposób dziecko przyzwyczaja się do pewnego rytmu, w jakim przyjmuje jedzenie.

W przypadku występującej nagle i niepowtarzającej się niestrawności można przyrządzić dziecku herbatę rumiankową oraz pozwolić mu na odpoczynek. Wskazane jest również pojenie dziecka małymi porcjami chłodnej (nie zimnej) wody. 

Po stwierdzeniu przyczyny niestrawności u dziecka, najważniejsze to zastosować się do zaleceń lekarza.