Liszaj u dziecka

Liszajami nazywamy przewlekłe choroby naskórka charakteryzujące się wykwitami na skórze czy błonach śluzowych ciała. 

Liszaj płaski

Liszaj płaski u dzieci najczęściej pojawia się w okresie osłabionej odporności – jesienią lub zimą. Bywa powikłaniem po zapaleniu skóry, ospie, a nawet wszawicy. – Istnieje wiele odmian klinicznych liszaja płaskiego, które różnią się od postaci klasycznej zarówno pod względem morfologii, jak i lokalizacji zmian. Typowy wykwit liszaja płaskiego może zostać zastąpiony innymi postaciami, takimi jak: tarczki, hiperkeratoza, owrzodzenia lub pęcherze – piszą Gunnar Wagner, Christian Rose i Michael Max Sachse, autorzy artykułu Odmiany kliniczne liszaja płaskiego w czasopiśmie „Dermatologia po Dyplomie”. Liszaj płaski często mylony jest z liszajcem zakaźnym – a to dwie inne choroby. 

Liszaj zakaźny

Liszaj (liszajec) zakaźny jest bakteryjnym zakażeniem naskórka, które dość często występuje u dzieci. Przyczyną zakażenia mogą być dwie popularne bakterie, które lubią pasożytować na ludzkiej skórze: gronkowiec złocisty (Staphylococcusaureus) oraz paciorkowiec ropny (Streptococcuspyogenes). Choroba przenosi się bardzo łatwo poprzez przedmioty, których dotyka chore dziecko. Wiele dzieci przynosi chorobę z przedszkola. Od dziecka często zarażają się także domownicy. 

Liszaj rumieniowaty

Liszaj rumieniowaty u dzieci może występować w postaci łagodniejszej, ogniskowej, która charakteryzuje się występowaniem czerwono-brunatnych, chropowatych nacieków w kształcie motyla na skórze twarzy. Liszaj w postaci narządowej dotyka organów wewnętrznych, powodując w nich poważne zmiany. W przypadku wystąpienia u dziecka jakiekolwiek wysypki, należy zwrócić się do lekarza, w celu prawidłowego rozpoznania przyczyny jej powstania i wdrożenia skutecznych metod jej leczenia.

Pojawienie się liszaja u dziecka – na twarzy czy innych częściach ciała – najczęściej wywołane jest reakcją autoimmunologiczną, występującą w przebiegu różnych chorób. Organizm zaczyna traktować własne tkanki jako wrogie, a system odpornościowy, zamiast chronić ciało – atakuje je. Na charakterystyczne zmiany skórne podatne są dzieci narażone na silny i nagły stres. Pojawienie się liszaja może być związane z przyjmowanymi lekami, cukrzycą lub schorzeniami wątroby. Liszajec zakaźny z kolei jest zazwyczaj chorobą wynikającą z niedostatecznego utrzymywania higieny. Choroba łatwo przenosi się między dziećmi. 

Liszaj płaski charakteryzuje się pojawieniem wykwitów skórnych w różnych miejscach ciała. Liszaj u dziecka występuje przede wszystkim na skórze:

• nadgarstków, 
• wewnętrznej stronie przedramion, 
• twarzy – wokół ust i na policzku.

Zdarza się, że zmiany są widoczne na brzuchu i nogach, rzadziej na owłosionej skórze głowy lub narządach płciowych. Zmiany przybierają postać płaskich grudek o  sinofioletowym lub brunatnym kolorze, które pokryte są białymi prążkami, nazywanymi siateczką Wickhama. Grudki często zlewają się w większe powierzchnie i wywołują silny świąd skóry. Ze względów estetycznych najbardziej problematyczny jest liszaj na twarzy u dziecka. Często po zniknięciu jednych zmian, w ich miejscu pojawiają się nowe. 

Z kolei na błonie śluzowej jamy ustnej – przeważnie po wewnętrznej stronie policzków – liszaj przybiera postać białawych obszarów o układzie siateczkowym. Postać pęcherzykowa liszaja u dziecka to charakterystyczne, ropne wypryski, wypełnione żółtawym płynem. Po ich pęknięciu może dochodzić do nadkażeń bakteryjnych. Chorobie towarzyszy świąd skóry, niekiedy ból – zwłaszcza, gdy zmiany pojawią się na narządach płciowych. Dzieci  stają się marudne, rozdrażnione i mają problemy ze snem. 

Dobór leczenia uzależniony jest od objawów i stopnia nasilenia choroby. Liszaj dziecięcy zawsze wymaga konsultacji lekarskiej. Ważne, by specjalista ocenił, jakiego rodzaju zmiany znajdują się na skórze malucha. Objawy liszaja płaskiego można łagodzić domowymi sposobami, a kluczowe jest prawidłowe dbanie o skórę. Niezwykle ważne jest nawilżanie skóry. Pomocne mogą okazać się kąpiele z dodatkiem nadmanganianu potasu, czy płukanie zmian naparami ziołowymi, np. z rumianku, lub smarowanie ich naparem z nagietka. Liszaj na buźce dziecka szybciej zagoi się jeśli będziemy stosować okłady z siemienia lnianego czy płatków owsianych. Działanie łagodzące posiada ochładzający i przynoszący ulgę żel z aloesu. 

Aby zwalczyć liszaj na brzuchu u dziecka – lub innych możliwych do zasłonięcia częściach ciała – osłaniajmy je od słońca. Najlepiej zakładać dziecku przewiewne, bawełniane i niepodrażniające skóry ubrania. W wielu przypadkach konieczne będzie stosowanie maści  – najczęściej środków z kortykosteroidami – przepisanych przez lekarza. Leczenie liszaja zakaźnego pomaga w łagodzeniu objawów, ale nie usuwa przyczyny wystąpienia choroby. 

W przypadku gdy lekarz zdiagnozuje o wiele groźniejszy liszajec zakaźny, być może konieczna będzie antybiotykoterapia i hospitalizacja. W takim przypadku – ze względu na zakaźny charakter choroby – maluch zostanie umieszczony w izolatce.