Jaką dietę po wymiotach serwować maluchowi?

Dwie najczęstsze przyczyny wymiotów u dzieci to wirusowe infekcje przewodu pokarmowego (np. rotawirusy) oraz zatrucia pokarmowe. Oba powody, przy odpowiednim postępowaniu, zazwyczaj bywają niegroźne i przemijające. Najgroźniejszym powikłaniem ostrych wymiotów u dzieci jest odwodnienie.

Do wymiotów może dochodzić także w wyniku stosowania niektórych leków, pod wpływem czynników psychicznych, chorób neurologicznych czy przy przewlekłych chorobach przewodu pokarmowego. Wymioty u dzieci dość często pojawiają się także pod wpływem choroby lokomocyjnej.

W czasie wymiotów przede wszystkim zapewnij dziecku bezpieczną pozycję spionizowaną, taką, która minimalizuje ryzyko zakrztuszenia. Przyjrzyj się także treści wymiotów. Sprawdź, czy nie ma w nich domieszki krwi. Krew w wymiotach wymaga pilnej interwencji lekarskiej i może świadczyć o zagrożeniu życia.

Jeśli dziecko wymiotuje treścią pokarmową, to w pierwszej kolejności zadbaj o nawodnienie dziecka. W tym celu zastosuj preparaty nawadniające z elektrolitami i glukozą dostępne bez recepty w aptece. Pamiętaj, że należy podawać je bardzo powoli, np. 1 łyżkę co kilka minut, by zwiększyć szansę ich przyswojenia. Spożycie elektrolitów „duszkiem” zazwyczaj prowokuje tylko kolejne wymioty. Preparat podawaj w temperaturze pokojowej. Niemowlęta warto przystawiać do piersi, bo mleko mamy dobrze nawadnia. 

W fazie ostrych wymiotów zrezygnuj z podawania dziecku jakichkolwiek posiłków. Nawadniaj malucha i obserwuj, czy nie zauważasz symptomów odwodnienia, które mogą wymagać interwencji lekarskiej i podania kroplówki wyrównującej poziom płynów w organizmie. Zwróć uwagę, gdy dziecko:

• staje się apatyczne, przelewa się przez ręce, nie ma na nic siły,
• ma suche śluzówki, np. jamy ustnej i suche oczy,
• przestało robić siku,
• płacze bez łez lub przestaje płakać z braku sił.

W takiej sytuacji zwróć się po pomoc medyczną. Gdy dziecko poczuje się lepiej, wprowadź odpowiednią dietę po wymiotach.

Co jeść przy wymiotach? Jeśli dziecko wciąż wymiotuje, to przez pierwsze 1–2 doby możesz podawać maluchowi wyłącznie płyny nawadniające. Objawy nie ustępują po 2 dniach? W takiej sytuacji koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Wymioty mogą mieć charakter jednorazowy, np. w wyniku podrażnienia żołądka. W takiej sytuacji nie ma potrzeby wprowadzania specjalnej diety przy wymiotach. Zadbaj jednak o to, by kolejny posiłek był lekkostrawny.

Jeśli wymioty męczyły dziecko dłużej, to po ostrej fazie rozpocznij dietę od kleiku z ryżu, kaszy jaglanej lub kaszy jęczmiennej z niewielkim dodatkiem soli. W kolejnych posiłkach do kleiku dołóż odrobinę niesłodzonego musu owocowego. Jako pierwszy posiłek po wymiotach możesz też wprowadzić rozgniecionego banana czy pszenne pieczywo bez skórki.

Po 1–2 dniach, jeśli wymioty całkowicie ustaną, możesz wprowadzić lekkostrawne posiłki na bazie puree warzywnego i chudego mięsa, gotowanego na parze z dodatkiem oliwy z oliwek lub oleju rzepakowego. 

Spróbuj także podać dziecku posiłki w formie półpłynnej, np. zupy warzywne z dodatkiem ryżu i jajka, czy mleczno-owocowych smoothies. Zwróć uwagę, czy twoje dziecko dobrze toleruje produkty mleczne z laktozą. Częstą sytuacją po wymiotach jest przejściowa nietolerancja laktozy. W takiej sytuacji, na kilka tygodni, dobrze jest wprowadzić produkty mleczne bez laktozy.

Unikaj potraw tłustych, smażonych, z dużym dodatkiem masła. Taką lekkostrawną dietę po wymiotach utrzymuj przez około tydzień.

Jeśli wymioty mają charakter epizodyczny, to nie należy im zapobiegać. Dzięki wymiotom organizm pozbywa się treści pokarmowej, która mogłaby być dla niego toksyczna, np. skażona bakteriami chorobotwórczymi. Przewrotnie można powiedzieć, że za mechanizm wymiotów warto być wdzięcznym, to dzięki nim zatrucia pokarmowe nie są dla człowieka śmiertelnie niebezpiecznie. 

W przypadku wymiotów przewlekłych związanych z innym schorzeniem lub stosowanym leczeniem o ich zapobieganiu porozmawiaj z lekarzem pediatrą lub gastrologiem prowadzącym.

To na czym przede wszystkim warto się skupić, by zapobiegać wymiotom u dzieci, to dbałość o higienę przygotowywania posiłków, by uniknąć skażenia czy zepsucia żywności. Co warto robić?

• Dokładnie myj ręce przed gotowaniem i po kontakcie z surowym mięsem.
• Do krojenia surowego mięsa używaj osobnej, tylko do tego celu przeznaczonej deski.
• Zawsze myj i sparzaj jajka!
• „Zmywaczek” dezynfekuj trzymając go przez minutę w kuchence mikrofalowej.
• Ścierki bawełniane zamień na papierowe ręczniki kuchenne.
• Jeśli podajesz dziecku obiadki ze słoiczka, to zawsze przekładaj zawartość do miseczki.
• Uwaga na zlew – to istne królestwo bakterii pochodzących z resztek pożywienia. Myj go dokładnie i wyparzaj wrzątkiem.
• Dezynfekuj pod gorącą wodą zarówno deski drewniane, jak i szklane.
• Pod kątem mikrobiologicznym znacznie bardziej niebezpieczne są deski drewniane, gdyż w zagłębieniach, które powstają w wyniku krojenia, gromadzą się drobnoustroje.
• Używaj przenośnej chłodziarki w trakcie wyjazdów.
• Nigdy nie podawaj dziecku produktów, co do których świeżości masz wątpliwość.
• Wąchaj i próbuj dań, które chcesz podać dziecku.
• Nigdy nie zdejmuj ani nie odkrawaj pleśni. Pleśń to nie tylko to, co widoczne na zewnątrz. Grzybnia sięga głęboko w głąb produktu, dlatego spleśniałą żywność zawsze należy wyrzucić.

Od małego ucz dziecko regularnego mycia rąk:

• po zabawie, 
• przed posiłkiem, 
• po toalecie, 
• po powrocie ze spaceru. 

Zróbcie z tego zabawę. Ciekawa forma mydła (może pianka?), zachęcający zapach i śpiewanie piosenki pomoże wyrobić nawyk. To bardzo skuteczny sposób zapobiegania wirusowym infekcjom przewodu pokarmowego. Dodatkowo, od 2021 roku, szczepienie przeciw rotawirusom (dotychczas płatne i dobrowolne) zostało wprowadzone jako obowiązkowe i bezpłatne do programu szczepień ochronnych.