
Spis treści:
Moczenie nocne u dzieci – przyczyny
Moczenie nocne u dzieci to oddawanie moczu w trakcie snu przez dziecko, które w ciągu dnia kontroluje swoje potrzeby fizjologiczne.
– Do rozpoznania moczenia nocnego (MN) upoważnia stwierdzenie stałego (≥3 razy w tygodniu) lub okresowego mimowolnego i bezwiednego oddawania moczu w czasie snu przez dziecko, które ukończyło 5 lat – pisze lek. med. Katarzyna Gadomska-Prokop w artykule Moczenie nocne u dzieci opublikowanym w „Przeglądzie Urologicznym”.
W przypadku, gdy moczenie zdarza się rzadziej niż trzy razy w tygodniu, mówimy o moczeniu okresowym.
– Moczenie nocne jest najczęstszym problemem urologicznym u dzieci. Dolegliwość ta występuje u około 15–20 proc. pięciolatków i 5–7 proc. dzieci dziesięcioletnich oraz 1–3 proc. osób dorosłych – czytamy w artykule.
Moczenie nocne u dzieci dzielimy na dwa rodzaje:
- pierwotne – występuje bez współistnienia żadnych dodatkowych chorób i objawów. Jest uwarunkowane genetycznie i rodzinnie. Przyczyną jest zwiększona produkcja moczu lub zbyt mały pęcherz.
- wtórne – występuje gdy dziecko po dłuższym okresie (co najmniej 6 miesięcy), kiedy kontrolowało już oddawanie moczu, bezwiednie moczy się podczas snu. Może stanowić jeden z objawów chorób układu moczowego lub też chorób innych narządów.
Do najczęstszych przyczyn pierwotnego moczenia u dzieci zaliczamy:
- nadmierną podaż płynów w godzinach wieczornych,
- opóźnienie wdrożenia prawidłowych nawyków higienicznych,
- opóźnienie dojrzewania prawidłowej kontroli nad czynnością pęcherza,
- zbyt małą pojemność czynnościową pęcherza,
- zaburzenia emocjonalne,
- zaburzenia snu (trudności z wybudzeniem się).
Wtórne moczenie nocne u dzieci może być spowodowane:
- niestabilnością pęcherza moczowego,
- zakażeniami układu moczowego,
- wadami układu moczowego (wadami moczowodów, wadami pęcherza moczowego),
- chorobami, którym towarzyszy wielomocz, np. chorobami nerek,
- kamicą moczową,
- uporczywymi zaparciami,
- zespołem bezdechu sennego,
- padaczką,
- alergią pokarmową,
- zaburzeniami emocjonalnymi.
Kiedy dziecko powinno przestać się moczyć?
Nauka korzystania z nocnika i kontrolowanie pęcherza to nie lada wyzwanie. Niemowlęta automatycznie oddają mocz na zasadzie prostego odruchu. Dzieci pomiędzy pierwszym a drugim rokiem życia, choć zaczynają odczuwać potrzebę oddania moczu, nie potrafią jeszcze nad nią świadomie zapanować. Z kolei trzylatek potrafi już świadomie powstrzymać oddanie moczu, a czterolatek – zrobić siusiu na polecenie rodzica, np. przed snem czy wyjściem z domu.
Dzieci w pierwszej kolejności uczą się panowania nad potrzebami fizjologicznymi w dzień, dopiero później w nocy. Jednak zazwyczaj już trzy-, czasami czteroletnie dziecko przestaje się moczyć w nocy. O problemie moczenia mówimy u dzieci, które ukończyły 4-5 lat. Pojedyncze wpadki nie są powodem do niepokoju.
Jak radzić sobie z moczeniem nocnym?
Jakie są domowe sposoby na moczenie nocne u dzieci? W pierwszej kolejności warto skorzystać z metod niefarmakologicznych. To niezwykle ważny element leczenia, który w głównej mierze zależy od działania rodziców. Wymaga cierpliwości, wyrozumiałości i współpracy dziecka. W ciągu dnia warto trenować pęcherz, zwiększając podaż płynów, i jednocześnie próbować wydłużyć przerwy między oddawaniem moczu. To bodziec dla pęcherza moczowego, który ma na celu zwiększenie jego pojemności.
Ponadto warto ograniczyć wypijanie dużej ilości płynów w godzinach wieczornych. W zamian należy zwiększyć ich ilość w ciągu dnia. Wypijanie mleka w godzinach wieczornych u dzieci ze skłonnością do alergii może nasilać nocne moczenie. Rodzice powinni dopilnować, by tuż przed pójściem spać dziecko zrobiło siusiu.
Niezwykle ważne jest, by nie obwiniać, nie krzyczeć i nie zawstydzać dziecka, które w nocy zrobiło siusiu do łóżka. Ponadto nie wysadzajmy śpiącego dziecka. Należy je delikatnie wybudzić, by samo zdecydowało, czy w tym momencie chce siusiu.
Czy potrzebna jest pomoc specjalisty?
Jeśli dziecko ukończyło 4. rok życia i stale zmaga się z nocnym moczeniem, należy udać się do specjalisty. W pierwszej kolejności należy skonsultować się z pediatrą, który wykluczy lub potwierdzi przyczyny fizjologiczne niekontrolowanego oddawania moczu. Jeśli okaże się, że wynika to z przyczyn psychicznych, warto poprosić o pomoc psychologa dziecięcego.
Źródła:
- Wyszyńska T., Moczenie nocne. Standardy Medyczne, „Suplement Nefrologiczny”, 2001 (17).
- Gadomska-Prokop K., Moczenie nocne u dzieci, „Przegląd Urologiczny”, 2007.