Dziecko wymiotuje żółcią – co robić?

Wymioty pojawiają się zwykle na skutek zatruć, infekcji bakteryjnych lub wirusowych układu pokarmowego albo z powodu chorób, m.in. żołądka, jelit czy przełyku. Inne przyczyny wymiotów to bodźce zewnętrzne, np. niektóre zapachy czy smaki. Wymioty mogą mieć również podłoże psychosomatyczne, np. mogą pojawiać się w sytuacjach stresowych, towarzyszyć nerwicom. Czasem wymioty są skutkiem ubocznym podawanych leków. Mogą się również zdarzyć pod wpływem chorób lub zaburzeń błędnika, pod wpływem gwałtownego ruchu lub podczas podróży jako choroba lokomocyjna.

Wymioty to objaw choroby. Dlatego kiedy dziecko zwymiotuje, priorytetem jest określenie, dlaczego tak się stało. W zależności od tego, z czego składa się zwymiotowana treść, można domniemywać, jaka jest przyczyna wymiotów. Najczęściej wymiociny to treść pokarmowa. Śluz pojawia się w przypadku nieżytów żołądkowych i jelitowych. Niepokój może budzić krew, która może świadczyć o krwawieniu z układu pokarmowego (czasem jednak niepokojące zabarwienie to efekt kolorów pokarmów).

Wymioty żółcią charakteryzują się wyraźnie żółtym lub zielonkawym zabarwieniem. Dziecko wydala wodnistą, zabarwioną substancję, niekiedy z fragmentami śluzu i galaretowatej mazi. 

Wystąpienie wymiotów z żółcią może to świadczyć o zaburzonej funkcji wątroby i niedrożności układu pokarmowego. Po wymiotach treścią pokarmową, jeśli żołądek jest już opróżniony, ale trwają torsje, w kolejnych wymiocinach może pojawić się żółć. Tak dzieje się np. w przebiegu tzw. gryp żołądkowych czy gryp jelitowych (zwykle są to zakażenia rotawirusowe). Zdarza się także, że  wymioty żółcią u dziecka będą objawem alergii  pokarmowych lub błędów w diecie.

Przyczyną wymiotów żółcią może być refluks żółciowy, znany też jako refluks jelitowo-żółciowy. Problem pojawia się także przy wrodzonych chorobach dwunastnicy lub w innych nieprawidłowościach budowy układu pokarmowego, które diagnozuje się już u noworodków.

Wymioty żółcią u dzieci mogą niepokoić. Nie należy ich lekceważyć, bo może to być objaw niedrożności jelit. Czasem niezbędna okazuje się ingerencja chirurgiczna. Dlatego konieczny jest kontakt ze specjalistą, który wskaże przyczynę wymiotów.

Doraźnie należy nawadniać dziecko. Pamiętajmy, że niemowlęta i noworodki, nie tylko przy wymiotach bardzo szybko mogą się odwodnić. Można próbować dopajać dziecko, np. strzykawką lub łyżeczką, aby przyjmowało często niewielkie ilości wody. Przy jednorazowym podaniu większej ilości wody może ponownie dojść do wymiotów. W efekcie stan odwodnienia będzie się pogłębiał, a stan małego pacjenta pogarszał. – Pomocne są elektrolity i herbaty, m.in. koper włoski, soczki, np. rozwodniony sok jabłkowy. Napoje powinny być lekko schłodzone. Jeśli maluch jest na piersi, warto często go przystawiać. Uspokaja to dziecko i zmniejsza u niego odruch wymiotny –radzi Anna Jankowska, opiekunka dziecięca pracująca w żłobku, z wykształcenia opiekunka medyczna. 

Jak dodaje, należy zwracać baczną uwagę na objawy odwodnienia, takie jak senność, apatia, przyspieszone tętno, przyspieszony oddech, suche śluzówki, suche usta, sucha skóra, zapadnięte ciemiączko, zapadnięte oczy, brak łez, sucha pieluszka. Jeśli pojawia się mocz, to w niewielkiej ilości i w ciemnym zabarwieniu. Niemowlak, który wymiotuje żółcią może odmawiać spożycia płynów, dlatego często konieczne jest dożylne nawodnienie.

W przypadku maluchów bardzo ważne jest również takie ułożenie dziecka, aby wymiotujący żółcią niemowlak nie zadławił się. Dziecko kładziemy na boku, jak do snu. Jeśli niemowlę wymiotuje, trzymajmy je nad miską, głową lekko ku dołowi. Pilnujmy przy tym, aby nie uciskać brzuszka, bo może to zintensyfikować wymioty.

– Wymioty żółcią mogą czasem budzić obawy, że dzieje się coś złego, ale zwykle to tylko objaw tego, że żołądek jest pusty. Jest to bardzo nieprzyjemne dla dziecka, ale zwykle nie stanowi dla niego zagrożenia. Nie działajmy jednak po omacku ani na własną rękę, ale skonsultujmy te objawy z lekarzem – dodaje nasza ekspertka.

Jeśli dziecko wymiotuje żółcią, skontaktuj się pilnie z lekarzem. Zanotuj przedtem, ile razy dziecko wymiotowało, jaką treścią i o jakiej porze, a także czy były i jaką konsystencję miały stolce.

Wizyta u specjalisty jest konieczna, gdy dziecko wymiotuje żółcią. Część małych pacjentów wymaga hospitalizacji i/lub pogłębionej diagnostyki, np. badania USG. To lekarz decyduje, czy dziecko potrzebuje nawadniających kroplówek.

Pamiętajmy też, że w przypadku noworodków i niemowląt stan zdrowia dziecka może szybko ulegać zmianom. Nawet po wyjściu od lekarza nie traćmy czujności i obserwujmy dziecko.