Dlaczego pneumokoki są groźne dla dziecka? / iStock

Dlaczego pneumokoki są groźne dla dziecka?

Przed wynalezieniem antybiotyków pneumokoki były główną przyczyną śmierci dzieci do piątego roku życia oraz osób starszych. Obecnie choroby wywołane dwoinkami zapalenia płuc również należą do najgroźniejszych i cały czas zabijają. Na szczęście medycyna dysponuje skutecznymi szczepieniami podawanymi już w pierwszych miesiącach życia.

Spis treści:

Co to są pneumokoki?

Streptococcus Pneumoniae nazywane pneumokokami lub dwoinkami zapalenia płuc to ogromna, licząca prawie 100 odmian, grupa drobnoustrojów chorobotwórczych. Należą one do bakterii Gram-dodatnich, paciorkowców. Kształtem przypominają płomień świecy, występują w grupach mających wspólne otoczki zbudowane z polisacharydów. Dzięki nim bakterie nie są atakowane przez układ immunologiczny człowieka i swobodnie lokują się w ślinie i błonach śluzowych górnych dróg oddechowych. Jak zbadano, nosicielami bakterii jest ok. 10 proc. dorosłych i nawet 40 proc. dzieci. Roznoszą się podczas kaszlu, kichania, nawet rozmowy. Są „lotne” – mogą zaatakować osobę oddaloną nawet o metr. 

Najwięcej zakażeń pneumokokowych obserwuje się jesienią i zimą. Mamy wówczas wysyp infekcji wirusowych, a infekcje górnych dróg oddechowych o podłożu wirusowym są łatwym wstępem do nadkażeń bakteryjnych. Nie bez znaczenia jest fakt, że w tym czasie nasza odporność jest osłabiona.

Jakie choroby wywołują pneumokoki?

Pneumokoki upodobały sobie błony śluzowe nosa i gardła. Są przyczyną takich chorób jak:

  • infekcje dróg oddechowych, 
  • zapalenie zatok, 
  • zapalenie ucha środkowego, 
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, 
  • zapalenie płuc, sepsa.
Obowiązkowe szczepienia w Polsce

Polecamy

Obowiązkowe szczepienia w Polsce

Dzięki powszechnym szczepieniom ochronnym dzieci udało się wyeliminować wiele groźnych chorób, a występowanie innych znacznie ograniczyć. Lista chorób, przeciwko którym musimy dziecko zaszczepić, jest co pewien czas modyfikowana. Jakie obowiązkowe szczepienia dla dzieci obowiązują w 2021 roku i dlaczego są tak ważne?

Czytaj

Pneumokoki – objawy u dzieci

Zakażenie pneumokokami u dzieci daje różne objawy w zależności od choroby, jaką wywołają bakterie. We wszystkich przypadkach występują jednak:

  • wysoka gorączka, 
  • brak apetytu, 
  • zmęczenie, 
  • senność. 

Przy pneumokokowym zakażeniu górnych dróg oddechowych mamy dodatkowo katar i kaszel. Kiedy bakterie wywołują zapalenie gardła, pojawiają się jego zaczerwienie i ból. Ponieważ wskazane objawy mogą występować także przy innych infekcjach, nie zawsze udaje się od razu znaleźć przyczynę i podjąć prawidłowe leczenie przeciwko pneumokokom. 

Lekarze podejrzewają pneumokoki, kiedy ledwo zaleczona choroba, np. zapalenie zatok, oskrzeli czy ucha, szybko powraca. Pneumokokowe zapalenie płuc można też rozpoznać po charakterze szmeru w płucach, a także towarzyszącym chorobie dreszczom i potliwości. 

Pneumokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych charakteryzuje się gorączką dochodzącą do 40 st. C., bólem głowy, sztywnością karku i zaburzeniami świadomości. Pneumokoki mogą być także przyczyną wystąpienia sepsy i zapalenia ucha środkowego u małych dzieci. 

W każdym z opisanych przypadków zalecany jest kontakt z lekarzem i wdrożenie leczenia jak najszybciej od pojawienia się objawów.

Czy zakażenie pneumokokami jest niebezpieczne?

Nieleczone lub nieprawidłowo leczone zapalenie płuc może skończyć się niewydolnością płuc. Zapalenie opon mózgowych prowadzi do nieodwracalnych zmian w mózgu, nieleczone zapalenie uszu – do głuchoty. Lista powikłań spowodowanych nieodpowiednim leczeniem chorób o podłożu pneumokokowym jest znacznie dłuższa. 

Przed wynalezieniem antybiotyków pneumokoki były główną przyczyną śmiertelności dzieci do piątego roku życia i osób starszych. Także w czasach współczesnych, choć medycyna dysponuje arsenałem leków do leczenia poszczególnych szczepów bakterii, ich leczenie jest trudne, a antybiotyki pustoszą organizm, osłabiając jego naturalną odporność i florę jelitową. Szacuje się, że każdego roku z powodu tych bakterii umiera na świecie ponad 1,5 miliona osób, większość na zapalenie płuc.

Szczepienie na pneumokoki

Skuteczną metodą zapobiegania rozwojowi infekcji pneumokokowych są szczepienia

W Polsce w 2017 roku szczepionka przeciwko pneumokokom znalazła się w Programie Szczepień Obowiązkowych, a to znaczy, że podaje się ją wszystkim dzieciom. Dostępne są dwa typy szczepionek – skoniugowane polecane są dzieciom od szóstego tygodnia życia, a sacharydowe są dla dzieci, które ukończyły dwa lata. Niemowlęta otrzymują trzy dawki: w 4., 6. i między 13. a 15. miesiącem życia. 

Szczepionki chronią przed zapaleniem płuc i ostrym zapaleniem ucha środkowego. Zaleca się, by szczepieniu poddawali się także seniorzy po 60. roku życia.

    Sprawdź powiązane tematy

    Posłuchaj podcastów stworzonych przez mamy dla mam!

    Sprawdź