Dieta przy owsikach

Owsica to choroba wywołana przez owsika ludzkiego (Enterobiusvermicularis). Diagnozuje się ją u około 10 proc. dzieci w wieku 5–14 lat. Najczęściej dotyczy dzieci przebywających w dużych skupiskach, zwłaszcza śpiące w tych samych pomieszczeniach (szkoły z internatem, domy dziecka), ale także w przedszkolach i żłobkach. 

Człowiek jest jedynym żywicielem owsika ludzkiego. Zarażamy się nim przez połknięcie jaj przeniesionych pod paznokciami lub z pościelą, ubraniem, kurzem czy jedzeniem. Jaja z jamy ustnej przedostają się do jelita grubego, gdzie w ciągu miesiąca owsiki dojrzewają do postaci dorosłej, o długości około 1 cm. Samice nocą przedostają się do okolic odbytu i składają pokryte lepką substancją nieinwazyjne jaja. Po 4–6 godzinach jaja stają się inwazyjne, a stan ten utrzymuje się przez około 20 godzin. Do zakażenia może dojść także poprzez aktywne wnikanie larw przez odbytnicę do jelita grubego.

Najczęściej do zarażenia dochodzi w wyniku niezachowania odpowiedniej higieny w życiu codziennym. Choroba przenosi się przez brudne ręce, przedmioty codziennego użytku czy nieumyte owoce. Co więcej, źródłem zakażenia owsikami może być kontakt z bielizną osoby chorej, jak również używanie wspólnego ręcznika.

Najbardziej charakterystycznym objawem zakażenia owsikiem ludzkim jest uporczywy świąd skóry odbytu. Jak zauważają Jolanta Popielska i Magdalena Marczyńska w artykule „Najczęstsze zarażenia pasożytnicze w Polsce”: “W masywnym długotrwałym zarażeniu występuje brak łaknienia, bladość skóry, cienie pod oczami, gorszy rozwój dziecka, nadpobudliwość oraz na skutek częstego drapania – miejscowy stan zapalny skóry i przeczosy”.

Pojawiają się także bóle brzucha, biegunka czy problemy ze snem, co skutkuje osłabieniem i pogorszonym samopoczuciem. Nieustanne drapanie skóry wokół odbytu doprowadza do wystąpienia drobnych ran. Mogą pojawić się zaburzenia jelitowe, infekcje bakteryjne czy zmiany wyglądu stolca. Wspomniane objawy powodują zarówno zmęczenie fizyczne, jak i psychiczne u dzieci.

Leczenie owsicy opiera się na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych i przestrzeganiu higieny osobistej. Wszystkie leki stosowane przy owsicy sprzedawane są na receptę, dlatego należy udać się z dzieckiem do lekarza. Kuracja trwa krótko, a w większości przypadków lekarze zalecają, by powtórzyć ją dwu-, a nawet i trzykrotnie. Leki działają wyłącznie na dorosłe osobniki, a tym samym ponowne ich zastosowanie ma na celu usunięcie wyklutych po zakończeniu poprzedniego etapu owsików. 

“Trzykrotne powtórzenie wymazu zwiększa szansę rozpoznania zarażenia do ponad 90 proc. Aby wykluczyć zarażenie, należy otrzymać 7-krotnie wynik ujemny. Badanie parazytologiczne kału jest nieużyteczne. W morfologii krwi nie stwierdza się eozynofilii” – czytamy w we wspomnianej wcześniej publikacji. 

Leczenie należy zastosować nie tylko u dziecka, ale wszystkich domowników jednocześnie. Chcąc skutecznie rozprawić się z owsikami, powinniśmy przeprowadzić gruntowne sprzątanie domu, tak by pozbyć się ich z otoczenia. Należy wietrzyć pomieszczenia, często zmieniać ręczniki i pościel. Bieliznę, ubrania, ręczniki i pościel pierzemy w wysokiej temperaturze i prasujemy gorącym żelazkiem. 

Dodatkowo warto wprowadzić restrykcyjne przestrzeganie zasad higieny osobistej – częste mycie rąk, nie tylko po wyjściu z toalety czy przyjściu do domu. Należy przypomnieć dziecku, by nie wkładało brudnych rąk czy przedmiotów do buzi.

Przy leczeniu owsicy bardzo ważna i niezwykle pomocna jest zmiana nawyków żywieniowych. Choć odpowiednia dieta przy pasożytach nie daje gwarancji wyleczenia, to stosunkowo często przynosi oczekiwaną poprawę. Prawidłowe żywienie wzmacnia układ odpornościowy, pomaga zregenerować śluzówkę jelit i zadbać o prawidłową motorykę przewodu pokarmowego, wzmacnia też układ odpornościowy.

Błonnik przy owsikach

Regularne wypróżnianie pozwala na szybsze pozbycie się owsików i larw, dlatego warto zwiększyć ilość produktów bogatych w błonnik, tj. otręby, kasze, rośliny strączkowe, suszone śliwki i morele. Warto także wiedzieć, że najlepszą pożywką dla owsików są węglowodany i dlatego lepiej ograniczyć, a nawet czasowo wyeliminować z diety słodycze, cukier, miód, białe pieczywo, biały makaron i ryż.

Rola białka i ziół przy owsicy

Lekarze zalecają jedzenie warzyw strączkowych, które, w przeciwieństwie do węglowodanów, są słabą pożywką dla pasożytów. Podobnie jest także z chudym mięsem, takim jak: cielęcina, drób, królik. 

Do codziennego menu warto wprowadzić czosnek, który posiada działanie bakteriobójcze, a także pestki dyni, wspierające walkę z pasożytami. Jedną z najstarszych domowych metod stosowanych w walce z owsikami jest terapia ziołowa. Rumianek, szałwia czy dziurawiec pobudzają do pracy jelita, a tym samym skutecznie odkażają organizm.  

Czy kiszonki leczą owsicę? Opinie

Do „babcinych” sposobów zalicza się tzw. kwaśną dietę – jedzenie dużych ilości kiszonej kapusty i picie soku z kiszonych ogórków. Ma to swoje uzasadnienie, ponieważ kwas mlekowy zawarty w kiszonkach likwiduje zaparcia i pobudza układ trawienny. Wśród domowych metod wymienia się także jedzenie pestek z dyni. Nie można jednak traktować tych produktów jako leków na owsicę. Jedynym skutecznym sposobem na pozbycie się owsików jest kuracja farmakologiczna.