Czy wiesz, czym jest tablica manipulacyjna dla dzieci?

Tablica manipulacyjna to zabawka edukacyjna, która – w zależności od wykorzystanych elementów – będzie przydatna dla dzieci w wieku od 2 do 5-6 lat. Jej podstawą jest płyta lub zwykła, oszlifowana deska. Najlepsza jest z drewna sosnowego, bo w miękkie podłoże łatwo jest wkręcać przygotowane elementy. 

Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów tablic w różnych kolorach, wzorach i rozmiarach. Dzięki tablicy sensorycznej można ćwiczyć koordynację ruchową rączek, psychomotorykę i logiczne myślenie. O tym, jakie przedmioty można przymocować do tablicy, decyduje jedynie pomysłowość i kreatywność jej twórców. Mogą to być przedmioty codziennego użytku, na co dzień niedostępne dla dziecka: obrotowe koła zębate, zamki, klamki, figury geometryczne, włączniki, przeplatanki, przyciski, haki, zatrzaski, suwaki, dzwonki rowerowe, włączniki światła, sznurki, rzepy, guziki, zawiasy, pomponiki. 

– Korzystanie z tablicy manipulacyjnej zapewnia dziecku zrównoważoną stymulację rozwoju, szczególnie ważną w pierwszych latach życia. Dzięki takiej tablicy nasza pociecha ma odpowiednie warunki do eksploracji otoczenia, reakcji na bodźce zewnętrzne, rozwijania różnorakich umiejętności i samodzielnego myślenia i działania. To edukacja poprzez majsterkowanie i dobrą zabawę – wyjaśnia Aleksandra Litwiniuk, pedagog specjalny i terapeuta SI z Niepublicznego Przedszkola Specjalnego Insignis w Lublinie.

Przy wyborze tablicy należy kierować się wiekiem dziecka, aby dostosować ją do możliwości, indywidualnych pomysłów i potrzeb malucha. 

• Tablica manipulacyjna dla rocznego dziecka powinna zawierać więcej elementów sensorycznych, tj. lusterko, guziki do naciskania, koraliki do przesuwania, powierzchnie miękkie, szorstkie. To istotna kwestia, gdyż w tym wieku dziecko poznaje świat poprzez nie tylko zmysł wzroku, ale przede wszystkim dotyku i słuchu. 
• Tablica manipulacyjna dla dwulatka może mieć takie elementy, jak: zamki, guziki, pokrętła, włącznik światła, dzwonek, haczyki. 
• Tablica sensoryczna dla dzieci cztero- czy pięcioletnich może już zawierać bardziej skomplikowane elementy: zasuwki, zamki z kluczami, kłódkę. Niemowlę z pewnością zainteresuje się dźwiękiem dzwonka lub lusterkiem. Przedszkolak dzięki tablicy usprawni umiejętności takie, jak: zasuwanie suwaka czy wiązanie butów. Tablica sensoryczna powinna być zaprojektowana zgodnie z pasjami dziecka.

Tablicę sensoryczną można wykonać samodzielnie, można także kupić gotową. Ceny poszczególnych modeli zaczynają się od 100 zł. Górna granica to 500-600 zł. Cena najczęściej uzależniona jest od liczby elementów i wielkości tablicy. Na cenę wpływ ma także sklep – w sieciówce tablica będzie tańsza, w domowej manufakturze droższa. 

Tablice można spersonalizować, dopasowując do zainteresowań każdego dziecka. Można też wykonać ją samemu. Bez większego problemu może zrobić ją każdy dorosły, potrzebuje tylko trochę czasu, chęci i kilku niezbędnych narzędzi i materiałów. Eksponaty na tablicę zazwyczaj każdy z nas ma w domu, warto jednak przed budową upewnić się, że  wykorzystane materiały są bezpieczne, a mocowania tablicy stabilnie przytwierdzone. 

Tablica sensoryczna powinna być stosunkowo duża, by dziecko miało swobodę dotykania, przesuwania i uzupełniania elementów w sposób bezpieczny. Na tablicy może znaleźć się wszystko, czym dziecko lubi się bawić. Jednak podczas zabawy przy tablicy manipulacyjnej dziecku powinien towarzyszyć dorosły.

Głównym zadaniem tablicy manipulacyjnej jest wzbudzenie zainteresowania u dziecka. Jeśli będzie odpowiednio dopasowana do jego potrzeb, z pewnością da mu wiele radości. Dlatego tablice manipulacyjne są tak różne – mogą mieć kilka elementów, a mogą i kilkanaście. Zaobserwowano, że dzieci świetnie radzą sobie z tablicą, która ma nie więcej niż 20 elementów, bo taka ich liczba nie przytłacza. 

Warto zadbać, by zabawki na tablicy sensorycznej stymulowały różne zmysły – wzroku, dotyku, słuchu. Dobrze jest, by różniły się stopniem trudności, były dla dziecka wyzwaniem. Małe rączki mogą bezpiecznie eksplorować wszelkiego rodzaju kable, wtyczki do kontaktów, klucze i łańcuchy. W ten sposób wspieramy rozwój motoryczny malucha, zapewniając mu atrakcje na wiele godzin. 

– Tablice manipulacyjne przypominają nieco pomoce Montessori, które oprócz tego, że są modne, kładą ogromny nacisk na samodzielność, indywidualność i swobodne poznawanie otaczającego świata. Zabawki tego typu skupiają się na rozwoju konkretnej umiejętności – w tym przypadku przoduje sensoryka: dotyk, dźwięk czy słuch. Zabawa taka jest niezbędna w kształtowaniu logicznego myślenia. Wspiera rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej. Wyobraźnia dziecka pracuje na najwyższych obrotach. Dostarczanie odpowiednich bodźców dotykowych czy słuchowych ma korzystny wpływ na rozwój mózgu dziecka – tłumaczy Aleksandra Litwiniuk.  

Odpowiednio skomponowana tablica manipulacyjna będzie ciekawa dla dziecka nawet przez kilka lat. Znajdziemy tablice, które uczą praktycznych umiejętności dzieci starsze – uczą np. zawiązywania butów i zasuwania zamków błyskawicznych.