Alergia u dzieci

Czym różnią się od siebie? Pozytywny wynik testu w badaniu serologicznym dowodzi, że organizm miał kontakt z danym alergenem i wytworzył przeciwko niemu specyficzne przeciwciała IgE. Jednak nie zawsze wiąże się to z wystąpieniem objawów klinicznych typowych dla alergii. Stan, w którym organizm produkuje przeciwciała, a nie wykazuje objawów alergii, nazywamy uczuleniem. Z kolei o alergii mówimy wówczas, kiedy współistnieją wyraźne objawy kliniczne. 

Układ odpornościowy malucha rozwija się w szybkim tempie, a jego podstawowym zadaniem jest ochrona organizmu przed niebezpiecznymi substancjami. Ze względu na „niedoskonałe” mechanizmy obronne układu immunologicznego, pojawia się nadmierna reakcja na niektóre substancje występujące w otoczeniu lub dostarczane wraz z pożywieniem. 

Alergia u dzieci najczęściej zaczyna się od problemów z przewodem pokarmowym, później pojawiają się objawy związane z alergiami wziewnymi. Alergia u dzieci może mieć podłoże genetyczne – ryzyko jej wystąpienia wynosi niemalże 70 proc., jeżeli chociaż jeden rodzic jest alergikiem. 

Warto pamiętać, że alergia u małych dzieci często mylona jest z przeziębieniem. W przypadku alergii pokarmowej, zazwyczaj do diagnozy wystarczające jest zaobserwowanie charakterystycznych objawów pojawiających się po spożyciu konkretnych produktów. Jeśli dolegliwości pojawiają się zawsze w podobnych okolicznościach, o określonych porach roku czy trwają dłużej niż tydzień, warto udać się do lekarza. Alergię diagnozuje alergolog na podstawie przeprowadzonych badań, których rodzaj uzależniony jest od wieku dziecka. U maluszków poniżej 3. roku życia wykonywane są przede wszystkim testy serologiczne (badanie krwi testem fluorescencyjnym), które pomagają potwierdzić lub wykluczyć alergię oraz identyfikują  jej źródło. Z  kolei u starszych dzieci można przeprowadzić  testy skórne, polegające na naniesieniu na skórę kropli alergenu i obserwacji, czy pojawi się reakcja.

Objawy alergii u dzieci różnią się w zależności od tego, czym są wywołane. Alergeny unoszące się w powietrzu najczęściej powodują katar alergiczny. Wodnistemu wyciekowi z nosa towarzyszy kichanie i świąd. Może wystąpić zapalenie spojówek, które objawia się obrzękiem, zaczerwienieniem i łzawieniem oczu. Alergiczny nieżyt nosa zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia astmy oskrzelowej.

Charakterystycznymi objawami alergii u dzieci są również zmiany skórne – atopowe zapalenie skóry, pokrzywka, a także problemy związane z przewodem pokarmowym, np. biegunka, bóle brzuszka, wymioty.

W przypadku ciężkiej reakcji alergicznej może dojść do wstrząsu anafilaktycznego, objawiającego się problemami z oddychaniem, obrzękiem języka, nagłym obniżeniem ciśnienia krwi, a nawet zapaścią. Maluchy częściej zmagają się z infekcjami, co ma  podłoże w nieprawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego.

Objawów alergii u dzieci, niezależnie od stopnia nasilenia, nie można bagatelizować i zawsze należy przeciwdziałać powstałej reakcji alergicznej. Choć organizm na dany alergen reaguje najczęściej katarem czy wysypką, to niekiedy może dojść do bardzo niebezpiecznego – zagrażającego życiu – wstrząsu anafilaktycznego. Co więcej, nieleczona alergia może przerodzić się w drugą, o wiele poważniejszą.

Najlepszą, a jednocześnie najskuteczniejszą metodą leczenia alergii jest unikanie alergenu. Gdy dziecko zmaga się z alergią pokarmową, wystarczy wyeliminować  z diety produkt alergizujący. 

Jeśli maluch uczulony jest na kurz i roztocza, często konieczne będzie pozbycie się dywanów, wykładzin, puszystych poduszek – wszystkiego, co łatwo zbiera roztocza. W przypadku alergii wziewnych powinniśmy zainwestować w oczyszczacze i nawilżacze powietrza. Warto zapoznać się z kalendarzem pylenia i unikać wychodzenia na dwór w okresach największego natężenia alergenów.

Nie ma leku będącego całkowitym panaceum na alergię, jednak istnieje szereg środków farmakologicznych, które zmniejszają uciążliwość objawów.  

Objawy skórne można leczyć, stosując maści i kremy nawilżające dostępne w aptece bez recepty, jak również emolienty, które zapewniają odpowiednie natłuszczenie skóry. Leki antyhistaminowe blokują wydzielanie histaminy, czyli substancji odpowiedzialnej za wystąpienie reakcji alergicznej. Alergię u dzieci leczy się również sterydowymi lekami przeciwzapalnymi, które podawane są maluchom zmagającym się z astmą.