Alergia na słońce u dzieci

Alergia na słońce to powszechna dolegliwość. Jak wskazują badania, cierpi na nią co dziesiąty Polak, a wśród dzieci ten odsetek jest nawet wyższy. O uczuleniu na słońce mówimy wtedy, gdy skóra dziecka reaguje (np. wysypką) na taką dawkę promieniowania słonecznego, która u innych maluchów nie wywołuje żadnych objawów. 

Taką reakcję lekarze nazywają fotodermatozą dziecięcą. Nie należy jej mylić z oparzeniem słonecznym, które dotknie każdego, kto opala się za długo, nie stosując żadnej ochrony. 

Alergia na słońce u dzieci może mieć różne postaci: 

• idiopatyczną, czyli samoistną, pojawiającą się po pierwszym w sezonie kontakcie z promieniami słonecznymi, 
• egzogenną, która wywołana jest kontaktem z substancją zwiększającą wrażliwość organizmu na promieniowanie UV. Substancja ta może być składnikiem np. kosmetyku, którym smarujemy dziecko lub zażywanego przez nie leku.

Alergia słoneczna u dzieci zdarza się częściej niż u dorosłych z prostej przyczyny: skóra niemowlaka czy nieco starszego dziecka jest bardzo cienka i delikatna, a tym samym bardziej wrażliwa na rozmaite bodźce. W skórze malucha jest jeszcze niewiele melaniny, czyli pigmentu odpowiadającego za jej barwę. Im więcej tego barwnika, tym lepsza ochrona przed promieniowaniem UV.

W przypadku uczulenia na słońce wywołanego przez kontakt organizmu dziecka z alergenem zawartym w kosmetykach czy lekach, objawy skórne będą pojawiać się po każdym kolejnym kontakcie z „winowajcą”. Dzieje się tak, ponieważ organizm „zapamiętuje”, że należy się przeciwko takiemu kontaktowi zbuntować.

Idiopatyczna alergia na słońce u niemowlaka objawia się swędzącymi, czerwonymi grudkami (zwanymi też pokrzywką lub wysypką słoneczną) lub małymi bąblami. Zmiany skórne pojawiają się na odsłoniętej skórze wiosną lub latem, czasem nawet po kilku pierwszych minutach kontaktu dziecka z promieniami UV, a najdalej po 2 godzinach. Może im towarzyszyć gorączka, dreszcze, ból głowy i złe samopoczucie, a nawet biegunka.

Alergia na słońce, nazywana też pokrzywką słoneczną, jest szczególnie dotkliwa u osób, które mają jasną karnację i osób z bielactwem. Im bardziej śniade jest dziecko, tym mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia takiej reakcji. 

Podobne objawy, a więc swędzące wysypki, ale także opuchlizna czy ciemne przebarwienia występują przy fotodermatozie egzogennej, czyli wywołanej przez składniki kosmetyków czy leków. Nie zawsze pojawiają się bezpośrednio po kontakcie ze słońcem, czasem po 1–2 dniach i to także w tych miejscach, które nie były bezpośrednio wystawione na działanie słońca.

Zgodnie z zasadą „lepiej zapobiegać niż leczyć” zacznijmy od sposobów na zmniejszenie prawdopodobieństwa alergicznej reakcji na słońce u dzieci. 

Skuteczna ochrona przed słońcem

Choć niektórzy rodzice cieszą się z tego, jak zdrowo wygląda opalone dziecko, tak naprawdę powinni chronić swoją pociechę przed słońcem, przede wszystkim w godzinach, kiedy ono najmocniej operuje, czyli między 11:00 a 16:00. Lepiej ubierać dzieci w batystowe ubrania, niż pozwalać im biegać na golasa. Ciało dziecka – nie tylko odkryte części – trzeba koniecznie posmarować przeznaczonym dla dzieci, a więc nie zawierającym substancji uczulających kremem z filtrem mineralnym przynajmniej 30 SPF, a najlepiej blokerem, czyli substancją z filtrem 50 SPF. Czynność tę trzeba powtarzać co 2–3 godziny, a jeśli maluch zażywa kąpieli – po każdym wyjściu z wody.  

Alergia na słońce może także dotyczyć oczu, dlatego jak najszybciej warto przyzwyczaić dziecko do noszenia okularów przeciwsłonecznych. Wielu maluchom, szczególnie dziewczynkom, ten pomysł bardzo się podoba. 

Preparaty na opaloną skórę

Jeśli mimo wspomnianych działań profilaktycznych wysypka czy pęcherze po opalaniu u dziecka jednak się pojawią, należy zasięgnąć porady lekarza – pediatry lub dermatologa. 

– Przed udaniem się do lekarza można zastosować na skórę chłodne okłady. W przypadku poparzenia słonecznego należy stosować na skórę preparaty z panthenolem lub chłodzące żele na ukąszenia. Jeśli dziecko skarży się na ból,  można zastosować lek przeciwbólowy według dawkowania podanego na opakowaniu – radzi pediatra, dr Kinga Kapel.

Dopóki u dziecka utrzymuje się wysypka na twarzy od słońca (a także na innych częściach ciała), maluszek powinien spędzać w domu godziny, w których słońce operuje najmocniej, czyli między 11:00 a 16:00.

Rodzice dzieci cierpiących na uczulenie na słońce powinni planować wakacje w tych miesiącach, kiedy słońce świeci nieco słabiej – wiosną lub jesienią. Dotyczy to także podróży do ciepłych krajów.