Zaparcia w czasie ciąży – czy można przeć i jak się ich pozbyć?

Zaparcia to przypadłość, która dość często towarzyszy ciężarnym. Jest kilka przyczyn występowania problemów z wypróżnieniem w czasie ciąży, ale najważniejszą rolę odgrywają zmiany w gospodarce hormonalnej. Dr Andrzej Jeżak, specjalista ginekologii i położnictwa, tłumaczy: 

– Zaparcia w ciąży są dolegliwością fizjologiczną zdarzającą się sporej części kobiet w ciąży. Problem ten wywołuje progesteron, którego poziom w trakcie ciąży jest podwyższony.

Progesteron to jeden z hormonów odpowiedzialnych za utrzymanie oraz prawidłowy rozwój płodu. Jego podwyższone stężenie wpływa rozluźniająco na mięśniówkę gładką, co m.in. rozleniwia jelita i spowalnia ich pracę. 

Kolejną przyczyną zaparć w ciąży może być jest rozrastający się mięsień macicy, który uciska na sąsiadujące narządy, w tym na jelito grube. Zaparcia mogą również powstawać w wyniku żylaków odbytu (hemoroidów). Zwężone światło odbytu i obecność żylaków powoduje ból podczas oddawania stolca. 

Nie bez znaczenia jest również dieta kobiety ciężarnej. Jeśli w dziennym jadłospisie przeważają produkty ciężkostrawne i wzdymające, pojawienie się zaparć jest kwestią czasu. Niewystarczająca aktywność fizyczna także nie wspomaga i tak już spowolnionej perystaltyki jelit, powodując zaleganie mas kałowych w jelicie grubym. W niektórych przypadkach wchłanianie substancji odżywczych może zaburzać suplementacja żelaza. 

Czy zaparcia w ciąży mogą zaszkodzić dziecku? – to pytanie zadaje sobie wiele kobiet mających problemy z wypróżnianiem. Dobra wiadomość jest taka, że choć są one uciążliwe i mogą wpływać na kondycję przyszłej mamy, zaparcia w ciąży nie są niebezpieczne dla dziecka. 

– Pacjentki, które problem z wypróżnianiem miały jeszcze przed ciążą, powinny zostać skonsultowane przez gastrologa, proktologa. Jednak zaparcia w trakcie ciąży nie stanowią problemu i ryzyka dla dziecka – uspokaja ginekolog.

Zaparcia w ciąży a parcie – ta kwestia również spędza sen z powiek wielu przyszłym mamom. Tu również mamy dobre wieści: parcie na stolec – zwłaszcza na wczesnych etapach ciąży – nie powinno zaszkodzić ciąży. Może jednak stać się przyczyną hemoroidów, dlatego o wiele rozsądniej będzie już na początku włączyć do żywienia produkty, które wspomogą pracę jelit, zamiast walczyć z konsekwencjami. 

– Jeżeli parcie mogłoby zaszkodzić, to na etapie ciąży zaawansowanej, kiedy organizm kobiety przygotowany jest już do porodu lub jest zagrożenie porodem przedwczesnym – zauważa dr Andrzej Jeżak.

Istnieje kilka skutecznych i bezpiecznych domowych sposobów na zaparcia w ciąży.  

Jeśli chodzi o preparaty farmakologiczne, nie należy stosować środków przeczyszczających w okresie ciąży. Można za to sięgać po delikatne preparaty, które usprawniają metabolizm oraz perystaltykę jelit. Obecnie na rynku farmaceutycznym jest wiele takich środków, jednak warto zapamiętać, że aby stosowanie jakiegokolwiek wyrobu medycznego było bezpieczne, należy skonsultować się lekarzem. 

– Bardzo istotne znaczenie w przypadku zaparć ma tryb życia – mówi dr Andrzej Jeżak. – W ciąży zaleca się pacjentkom wypijanie większej niż zwykle ilości płynów oraz dietę bogatą w błonnik i bogatą resztkowo. Dość skutecznie działa spożywanie około 1 kilograma jabłek dziennie. Jeśli to nie daje efektu, można spróbować zażyć delikatne leki na wypróżnienie np. lactulosum lub w ostateczności czopki glicerynowe – dodaje. 

Jak wspomina specjalista, w czasie ciąży bardzo ważne jest utrzymanie gospodarki wodno-elektrolitowej na prawidłowym poziomie. Odpowiednie nawodnienie organizmu również stanowi rodzaj profilaktyki przed zaparciami. Dziennie należy wypijać co najmniej 8 szklanek wody.  

Dieta bogata w błonnik jest niezwykle istotna w ograniczaniu zaparć w ciąży, bo jego obecność powoduje odklejanie się zalegających resztek pokarmowych od ścian jelita. Co więcej, błonnik wchłania wodę, dzięki czemu stolec jest luźniejszy, co ułatwia defekację. W przynajmniej trzech posiłkach dziennie powinny znaleźć się więc produkty bogate w błonnik, a więc na przykład: otręby zbożowe, kasza gryczana, surowe oraz suszone warzywa i owoce (zwłaszcza śliwki i kiwi), buraki, sałata zielona, karczochy oraz pomidory. Wyeliminuj z diety albo przynajmniej ogranicz spożycie: białej mąki, kakao, czekolady, cukru (zarówno białego, jak i brązowego), gotowych mieszanek przypraw oraz dań przetworzonych, gazowanych napojów, bananów. 

Aby poradzić sobie z zaparciami w ciąży, możesz skorzystać również z dobroczynnych właściwości siemienia lnianego. Wystarczy zalać wrzątkiem dwie łyżki siemienia – powstaje w ten sposób napar, który konsystencją przypomina kisiel. Najlepiej spożyć go na noc.  

Jeśli twoja dieta nie wyklucza produktów mlecznych, możesz wspomóc się także kefirem czy maślanką. Jest w nich duża ilość bakterii kwasu mlekowego, które stymulują i poprawiają perystaltykę jelit. 

Perystaltykę jelit świetnie wspomagają również ruch i ćwiczenia dostosowane do kondycji kobiety ciężarnej. 

W czasie ciąży należy bardzo ostrożnie dobierać zioła. Najlepiej skonsultować się ze specjalistą, ponieważ niektóre z nich mogą działać szkodliwie na płód lub wywołać przedwczesne skurcze. Bezpiecznie można stosować rumianek, mniszek lekarski oraz koper włoski.