Waga w ciąży: Ile kg można przytyć w ciąży?

Waga kobiety ciężarnej jest regularnie kontrolowana przez lekarza ginekologa podczas wizyt i zapisywana w karcie ciąży. To, ile przyszła mama przytyje w ciąży, zależy oczywiście od tego, jak będzie się odżywiać, ale też od tego, ile ważyła wcześniej. Zgodnie z rekomendacjami Instytutu Medycyny USA, kobiety, których BMI przed ciążą wynosiło ponad 29 kg/m2, powinny przybrać w ciąży mniej niż 7 kilogramów. Kobiety wcześniej bardzo szczupłe przytyć mogą nawet 18 kilogramów na przestrzeni 9 miesięcy ciąży. W przypadku ciąży bliźniaczej przyszła mama zazwyczaj waży 16-20 kilogramów więcej niż przed ciążą.

Na początku ciąży, w I. trymestrze waga, kobiety wzrasta niewiele – od 0,5 do 2kg. W przypadku dolegliwości takich jak wymioty, przyszła mama może nawet stracić na wadze. Zaleca się jednak, aby kobieta nie schudła wtedy więcej niż 2 kilogramy. W późniejszych etapach ciąży, przyrost masy ciała jest szybszy, osiągając szczyt w III. trymestrze. Maksymalnie kobieta powinna tyć pół kilograma na tydzień.

BMI, które kobieta miała przed zajściem w ciążę, definiuje rekomendowaną ilość przyjmowanych dziennie kalorii. W przypadku pań chorujących na otyłość powinno to być około 17 kcal na kilogram masy ciała. Z drugiej strony, u kobiet z niedowagą przed ciążą (BMI <19.8) rekomendowana ilość kalorii wynosi 40 kcal /kg.

Dieta kobiety ciężarnej powinna być zróżnicowana i zawierać wszystkie składniki odżywcze. Przyszła mama powinna jeść regularnie i zdecydowanie unikać żywności wysokoprzetworzonej typu fast food.

Dietetyczka dr n. o zdr. Wanda Baltaza tłumaczy:

– Kobieta ciężarna nie musi znacząco zmieniać swoich przyzwyczajeń żywieniowych, tym bardziej nie musi stosować diety łatwostrawnej, unikać produktów wzdymających lub pikantnych, chyba że obserwuje po ich zjedzeniu nieprzyjemne dolegliwości. Powinna spożywać posiłki regularnie i komponować je z produktów ze wszystkich grup:

• warzywa i owoce – z naciskiem na warzywa;
• produkty zbożowe – jak najmniej przetworzone, takie jak kasze (zwłaszcza gryczana, jaglana i pęczak), ryż (brązowy, jaśminowy, basmati), makarony i pieczywo pełnoziarniste;
• produkty będące źródłem białka – produkty nabiałowe o średniej zawartości tłuszczu (naturalne jogurty, kefiry, sery twarogowe, mleko), jaja, mięso (najlepiej drób, mięso czerwone – max. 2 razy w miesiącu!), ryby i owoce morza, a także orzechy i nasiona roślin strączkowych;
• tłuszcze – przede wszystkim roślinne (oliwa z oliwek, olej rzepakowy etc.).

Uważać trzeba na niepasteryzowane wyroby mleczne (ryzyko zakażenia bakterią Listeria), surowe mięso, ryby, owoce morza (pasożyty, Toxoplasma) i jaja (Salmonella) oraz grzyby leśne (zatrucia), a także dokładnie myć przed spożyciem owoce i warzywa.

Ważne, aby nie zapominać o aktywności, jeśli nie ma do niej przeciwwskazań medycznych. Spacery są najbezpieczniejszą formą ruchu dla kobiet ciężarnych. Unikać należy sportów kontaktowych i urazowych, takich jak jazda na rowerze, nartach czy sporty walki. Najlepiej porozmawiać na ten temat ze swoim lekarzem ginekologiem.

Na wagę w trakcie ciąży składa się wiele czynników. Masa ciała dziecka dochodzi do 4 kg pod koniec ciąży. Macica i piersi to kolejne około 3,5 kilograma. Płyn owodniowy waży zazwyczaj 1,5 kilograma, a łożysko 600 gramów. Podczas ciąży zwiększa się też w organizmie kobiety objętość krwi krążącej oraz tkanka tłuszczowa. Wszystkie te składowe przyczyniają się do wzrostu masy ciała kobiety ciężarnej, która stopniowo w trakcie ciąży zwiększa się i maksimum osiąga pod koniec ciąży.

Nadmierny przyrost masy ciała w trakcie ciąży może nieść za sobą poważne konsekwencje. Należą do nich między innymi cukrzyca ciążowa u mamy, nadciśnienie tętnicze czy makrosomia noworodków. Dolegliwości ciążowe, takie jak bóle kręgosłupa czy hemoroidy u przyszłej mamy, również mogą wtedy być nasilone. Ponadto, ciąże u otyłych kobiet częściej kończą się porodem przedwczesnym lub koniecznością wykonania cięcia cesarskiego. Zauważono również, że dzieci kobiet z nadwagą same cierpią częściej w przyszłości na otyłość. Najlepiej zadbać o prawidłową masę ciała jeszcze przed ciążą, konsultując się z dietetykiem.

W przypadku zbyt niskiej masy ciała u kobiety ciężarnej w jej organizmie pojawiają się niedobory różnych substancji odżywczych. Najbardziej niebezpieczne są niedobory kwasu foliowego czy też żelaza. Prowadzić mogą do powikłań, takich jak niedokrwistość w ciąży oraz powodować wady rozwojowe płodu. Częściej też u kobiet ciężarnych z niedowagą dochodzi do poronień lub do występowania niskiej masy urodzeniowej dziecka.

Bardzo ważne jest dbanie o zdrowe odżywianie w trakcie ciąży i kontrolowanie przyrostu masy ciała przyszłej mamy. Dzięki temu dziecko rozwija się prawidłowo, a ryzyko powikłań ciąży maleje. Podstawową zasadą w tym wyjątkowym czasie, zamiast „jeść za dwoje” powinno stać się „jeść dla dwojga”.

Ekspert:

dr n. o zdr. Wanda Baltaza – dietetyk kliniczny, wykładowca na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym i WSIiZ, prowadząca programu „Dieta Czy Cud” na TVN Style. Autorka publikacji naukowych, doniesień konferencyjnych, kursów, a także artykułów i wystąpień dla mediów. Zawodowo pracuje z osobami chorymi, otyłymi oraz sportowcami i dziećmi.