Kolka jelitowa w ciąży – jak sobie radzić z bólem brzucha?

Kolka jelitowa to silny napadowy ból brzucha występujący zazwyczaj po lewej stronie brzucha, krótko po posiłku. Może trwać krótką chwilę, ale niekiedy znacznie dłużej, co skłania do szukania pomocy. Przyczyną występowania kolki jelitowej w ciąży jest przede wszystkim rozrastanie się macicy, co powoduje nacisk na narządy wewnętrzne i jelita, ale także:  

• jedzenie ciężkostrawnych i wzdymających posiłków,  
• zaleganie kału w jelicie grubym, zaparcia; 
• zmiana sposobu odżywiania, 
• zaburzenia na tle nerwicowym, 
• objaw ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego.  

Objawy kolki jelitowej w ciąży – jak ją rozpoznać? 

Kolce jelitowej mogą towarzyszyć takie objawy takie jak: 

• wzdęcia w ciąży i napięcie brzucha, 
• dolegliwości gastryczne, 
• uczucie przepełnienia,  
• zwiększone łaknienie, 
• osłabienie apetytu. 

Kolka jelitowa występuje w czasie ciąży dosyć często. Równie rozpowszechniona jest kolka nerkowa, która różni się od jelitowej rodzajem bólu. Nie jest on zlokalizowany w brzuchu, ale promieniuje do pachwin i podbrzusza. Zbliżona do jelitowej bywa kolka żółciowa, związana z nieprawidłową pracą przewodów żółciowych. W ataku kolki żółciowej ból zlokalizowany jest w prawym górnym nadbrzuszu i promieniuje do pod łopatkę i w stronę prawego barku.  

W czasie ciąży kolkę jelitową można także pomylić z występującym często napięciem mięśni brzucha, nazywanym stawianiem się brzucha czy macicy. Objawy te związane są przygotowaniem ciała do porodu. Mięśnie brzucha twardnieją i napinają się na krótką chwilę. Choć nie jest to przyjemne doznanie, to jednak raczej nie towarzyszy mu ból.  

Ciężarna może też doświadczyć kolki biegacza, czyli skurczu związanego z wysiłkiem. W tym przypadku, choć można mówić o doznaniach bólowych, nie mają one związku z jelitami i trawieniem, ale z mięśniami.  

Kolka jelitowa, nazywana przez ciężarne kłuciem w boku, zazwyczaj nie stanowi zagrożenia dla ciężarnej i płodu. Kiedy jednak ataki nawracają z większą częstotliwości lub ból staje się trudny do zniesienia i opanowania, powinno się skonsultować jego występowanie z lekarzem, ponieważ stan taki może być objawem znacznie groźniejszych dolegliwości, takich jak zapalenie wyrostka robaczkowego czy niedrożność jelit. Nawracające i bolesne kolki jelitowe są wskazaniem do dalszej diagnostyki. Wykonuje się m.in. badanie USG.  

Naturalne sposoby łagodzenia kolki jelitowej w ciąży 

Ponieważ w czasie ciąży wiele leków łagodzących ból jest przeciwskazanych, w stanach łagodnych zaleca się korzystanie z metod naturalnych. Dobry rozwiązaniem na każdy rodzaj bólu w ciąży, zwłaszcza na kolki, mogą być ciepłe okłady na bolące miejsca, które rozluźniają mięśnie i jelita. do tego celu świetnie nadaje się termofor wypełniony ciepłą wodą lub ogrzanymi ziarnami. Pomóc może także kąpiel w ciepłej wodzie.  

Techniki relaksacyjne 

Jedną ze skutecznych metod pomocy w kolce jelitowej jest progresywna relaksacja mięśni Jacobsona, która wykorzystuje istnienie zależności między napięciem mięśniowym a funkcjonowaniem układu nerwowego. Polega ona na napinaniu i rozluźnianiu wybranych partii mięśni, dzięki czemu z dużym prawdopodobieństwem kolka ustąpi, a organizm będzie zrelaksowany i odprężony. Ta metoda relaksacji pomoże nie tylko napiętym mięśniom brzucha, ale i jelitom, przy okazji wspiera też w walce z lękiem, stresem i przede wszystkim zmęczeniem.  

Ćwiczenia fizyczne 

Inną uznaną metodą na złagodzenie kolki jelitowej, ale także innych napięć w obrębie ciała ciężarnej jest odpowiednio dobrany ruch. Sprawdza się np. praktykowanie jogi, która jest bardzo skuteczna do łagodzenia częstych w ciąży zaparć. Te z kolei często manifestują się wystąpienie kłucia i kolki jelitowej.  

Jedna z odmian jogi jest szczególnie dedykowana kobietom w ciąży. tzw. joga prenatalna. Wykorzystuje ona odpowiednio dobrane sekwencje asan, które można wykonywać podczas ciąży. 

Kolkę jelitową mogą także złagodzić łagodne ćwiczenia oddechowe i delikatne masaże.  

Dieta a kolka jelitowa – co jeść, a czego unikać? 

Jeśli kolka jelitowa w ciąży jest konsekwencją zmian w systemie trawienia i wypróżniania się, warto tak zmodyfikować dietę ciężarnej, by łagodzić występowanie napięć i bólu.  

Priorytetowym zadaniem powinno być unikanie zaparć. Pomoże dieta bogata w błonnik i wyeliminowanie z jadłospisu produktów, które wzdymają, powodują wiatry i długo zalegają w jelitach. Lepiej w tym stanie postawić na pełnowartościową, zrównoważoną dietę lekkostrawną, dodawać do posiłków produkty z dużą zawartością błonnika.  

Świetnie sprawdza się także picie ziół wykazujących łagodne działanie na układ trawienny. Mogą to być np. mięta i rumianek. Ważny zaleceniem jest pilnowanie regularności wypróżnień.  

Leki i suplementy na kolkę jelitową w ciąży – co jest bezpieczne? 

Atak kolki jelitowej w ciąży może być bardzo dotkliwy. Jeśli nie uda się go przeczekać i rozmasować, można rozważyć zastosowanie dopuszczonych do stosowania w ciąży leków przeciwbólowych, takich jak paracetamol czy rozkurczowych (niewielkie dawki No-Spy).  

By minimalizować zaparcia, które mogą powodować kolki, można – oczywiście po uzgodnieniu z lekarzem – zastosować środki rozluźniające stolec, np. czopki czy też substancje działające osmotycznie bazujące na laktulozie lub makrogolu. Ulgę może przynieść ciepła herbata ziołowa. 

Kiedy ból w brzuchu długo nie ustępuje, a jego nasilenie jest duże, powinno się skonsultować ten stan z lekarzem. Szczególnie niepokojące może być nasilanie się bólu i jego zlokalizowanie po stronie wyrostka robaczkowego. W taki sposób objawia się atak wyrostka, który może być wskazaniem do operacji. W takiej sytuacji bez zwłoki powinno się zawieźć ciężarną na SOR. W ogóle każdy ból w boku lub w brzuchu, który nas niepokoi powinien być skonsultowany z lekarzem, by wykluczyć poważne i groźne dla przebiegu ciąży niedrożności jelit czy jajowodów. 

Zapobieganie kolce jelitowej w ciąży – co możesz zrobić? 

Kolka jelitowa w ciąży w dużym stopniu zależy od trybu życia ciężarnej i bywa odpowiedzią na nieodpowiednią dietę czy zbyt statyczny tryb życia. Warto zadbać o odpowiednią i adekwatną do przebiegu ciąży aktywność fizyczną.  

Wiele osób docenia korzyści, jakie dają choćby spacery, które sprzyjają uregulowaniu pracy jelit i odpowiedniego wypróżniania się. Skłonny do kolek brzuch powinno się delikatnie masować i wygodnie układać. Część kobiet odczuwa ulgę, kiedy podwinie nogi, leżąc np. na kanapie. Nie można także bagatelizować odpowiedniego nawodnienia.