Kiedy widać ciążę na USG?

Pęcherzyk ciążowy (gestational sac) jest inaczej nazywany jajem płodowym. Jest strukturą najwcześniej widoczną podczas badania USG we wczesnej ciąży. Jego obecność w jamie macicy można stwierdzić już między 4. a 5. tygodniem ciąży. Jest kulistego kształtu i zazwyczaj znajduje się w górnej części dna macicy. Zawiera on między innymi pęcherzyk zarodkowy, zarodek oraz błony owodniowe. Od zewnątrz jajo płodowe otacza kosmówka. Około 9. tygodnia pęcherzyk ciążowy zostaje wypełniony przez worek owodniowy, i od tego momentu nie używa się już nazwy pęcherzyk ciążowy, a zastępuje się ją „pęcherzem płodowym”.  

Uważa się, że pęcherzyk ciążowy widoczny jest w macicy, gdy stężenie beta-HCG jest większe niż 1200 mlU/ml. Jeśli mimo wysokiego poziomy gonadotropiny kosmówkowej jama macicy nie zawiera pęcherzyka ciążowego, może wskazywać to na poronienie lub na ciążę ekotopową. W odwrotnej sytuacji, gdy stężenie hormonu jest niższe niż 1200 mlU/ml, badanie ultrasonograficzne może przedstawiać pusty pęcherzyk bez echa zarodka. Co ważne, uwidocznienie pęcherzyka ciążowego wewnątrz jamy macicy nie wyklucza jednoczesnej obecności ciąży pozamacicznej. Do takich sytuacji może dochodzić szczególnie podczas stosowania metod wspomaganego rozrodu.  

Pęcherzyk ciążowy wzrasta wraz z rozwojem przebywającego w nim zarodka, a następnie płodu. Między 4. a 5. tygodniem ciąży wielkość pęcherzyka ciążowego zgodnie z literaturą powinna wynosić  1-4 mm, a między 5. a 6. tygodniem – 5-8 mm. Dobowy wzrost pęcherzyka ciążowego to przeciętnie 1-1,2 mm. Jego nieprawidłowy wzrost oznaczać może poronienie. W 5. tygodniu ciąży można również zaobserwować wewnątrz jaja płodowego pęcherzyk żółtkowy, a między 5. a 6. pojawia się widoczna w badaniu USG czynność serca dziecka. W 8. tygodniu ciąży pęcherzyk ciążowy ma już 29 milimetrów i zaczyna być nazywany workiem owodniowym.  

Rezydent położnictwa i ginekologii dr Bartosz Godek dodaje: „Jeśli podczas pierwszego badania ultrasonograficznego w ciąży pęcherzyk ciążowy jest mniejszy niż sugerowałby wiek ciążowy, oznaczać to może, że ciąża jest młodsza niż przypuszczano. Możliwe jest to także przy niepamiętaniu daty ostatniej miesiączki, a także jeśli kobieta miała nieregularne cykle menstruacyjne i owulacja nie przypadała konkretnie na 14. dzień cyklu. W takich przypadkach lekarz zazwyczaj zaleca powtórne wykonanie badania USG po 2 tygodniach, aby sprawdzić czy ciąża rozwija się prawidłowo.” 

Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, badanie USG przed 10. tygodniem ciąży nie należy do badań obowiązkowych i wykonuje się je zazwyczaj ze wskazań lekarskich lub na prośbę kobiety. Jest wykonywane sondą dopochwową i jest całkowicie bezpieczne zarówno dla przyszłej mamy, jak i rozwijającego się płodu.  

Do celów badania USG przed 10. tygodniem ciąży są między innymi: 

• uwidocznienie i lokalizacja jaja płodowego,  
• ocena wieku ciążowego,  
• ocena obecności pęcherzyka ciążowego, 
• ocena obecności zarodka, 
• ocena narządów płciowych kobiety ciężarnej. 

Pierwszym badaniem obowiązkowym w trakcie ciąży jest zaś USG pierwszego trymestru, które wykonuje się między 11. a 14. tygodniem ciąży. Ma ono na celu ocenę struktur anatomicznych płodu i określenie ryzyka najczęstszych aberracji chromosomowych takich jak trisomia chromosomu 21., 18., 13.  

Kiedy widać zarodek w USG dopochwowym?

Okres zarodkowy w ciąży rozpoczyna się już 2. tygodnia i trwa do końca 8. tygodnia ciąży. Jest to etap organogenezy i charakteryzuje się szybkim wzrostem zarodka. 

Lekarz ginekolog w 5. tygodniu ciąży podczas badania USG uwidocznić może pęcherzyk żółtkowy, który ma na celu odżywianie wczesnej ciąży. Około 2 dni później rozwija się zarodek. W 6. tygodniu zaś pojawia się w badaniu ultrasonograficznym czynność serca dziecka. 

Kiedy widać płeć dziecka na USG?

„Płeć genetyczna jest ustalona już w chwili zapłodnienia, a mimo to do 9. tygodnia rozwoju narządy płciowe zarówno męskie i żeńskie nie różnią się od siebie pod względem morfologicznym. Dopiero około 11. tygodnia (w 3 miesiącu ciąży) można odróżnić zewnętrzne narządy płciowe. Aby zobaczyć je na USG, lekarz musi uzyskać przekrój przez sam środek rozwijającego się dziecka. Należy mieć na uwadze, że dużo zależy jednak od ułożenia płodu i nie zawsze obejrzenie tych struktur jest możliwe. Co ciekawe, statystycznie najwięcej pomyłek dotyczy nierozpoznania płci męskiej” – odpowiada dr Godek.