Jak wygląda zakładanie pessara?

Pessar to mały krążek wykonany z miękkiego i hipoalergicznego silikonu medycznego, który lekarz ginekolog umieszcza w pochwie kobiety. Zwykle jest dobrze tolerowany przez organizm i rzadko wywołuje reakcje alergiczne.

Podstawową funkcją pessara jest wzmacnianie narządu rodnego kobiety, kiedy ciąża powoduje m.in. zaburzenia statyki dna macicy, problemy z nietrzymaniem moczu czy niewydolność cieśniowo-szyjkową.

Istnieją różne rodzaje pessarów, do których zaliczamy:

• pessary szyjkowe,
• pessary kostkowe,
• pessary cewkowe.

Kiedy i na jak długo zakłada się pessar?

To, kiedy i na jak długi czas pacjentce zakładany jest pessar, zależy przede wszystkim od problemu, jaki jest u niej diagnozowany. U pacjentek ginekologicznych stosowane są najczęściej dwa rodzaje pessarów: kostkowe oraz cewkowe.

Pessary kostkowe wykorzystywane są w przypadku stwierdzenia wypadania pochwy i macicy. Utrzymują się one w pochwie samoistnie, dzięki wytwarzającemu się tam podciśnieniu. Dzięki temu można je stosować nawet w przypadku bardzo dużego obniżenia dna miednicy. Ten typ pessarów jest szczególnie polecany kobietom, u których dodatkowo występuje wysiłkowe nietrzymanie moczu.

Pessary cewkowe stanowią opcję terapeutyczną w leczeniu wysiłkowego lub mieszanego nietrzymania moczu przy wydolnych mięśniach miednicy. W przypadku pacjentek ginekologicznych, wykorzystanie pessarów zwiększa komfort życia i stanowi atrakcyjną alternatywę dla leczenia zabiegowego.

Bardzo ważne jest odpowiednie dopasowanie pessaru pod względem rozmiaru, co znacząco minimalizuje ryzyko działań niepożądanych. Należy pamiętać również, że pessary w leczeniu dolegliwości związanych z nietrzymaniem moczu oraz obniżeniem dna macicy mogą być stosowane doraźnie, np. w sytuacji większego użycia tłoczni brzusznej, takich jak uprawianie sportu.

Pessary szyjkowe wykorzystywane są najczęściej w leczeniu niewydolności cieśniowo-szyjkowej u kobiet w ciąży. Kiedy szyjka macicy ma długość mniejszą, niż 25 mm w 24. tygodniu ciąży, ciężarna znajduje się w grupie ryzyka porodu przedwczesnego, czyli może urodzić dziecko przed 37. tygodniem, co w wielu przypadkach jest niekorzystne dla noworodka.

Jak wynika z badań przeprowadzonych w 2018 i 2019 roku na dużej grupie ciężarnych z diagnozą niewydolności cieśniowo-szyjkowej, zastosowanie pessaru szyjkowego u kobiet z krótką szyjką macicy wykrytą pomiędzy 20. a 24. tygodniem ciąży zapobiegało porodom przedwczesnym.

Kiedy zakładany jest pessar? Zwykle ok. 24 tygodnia ciąży umieszczany jest przez lekarza ginekologa wokół szyjki macicy i pozostaje w drogach rodnych kobiety do ok. 36-37. tygodnia. W dużym uproszczeniu możemy powiedzieć, że alternatywą dla zastosowania pessaru jest założenie szwu szyjkowego, a także leczenie progesteronem. Niekiedy pessar może być stosowany w połączeniu z dopochwowymi preparatami tego hormonu.

Pomimo szerokiego zastosowania pessarów przez ginekologów istnieje też wiele prac naukowych, które nie potwierdzają jednoznacznie ich skuteczności w zapobieganiu przedwczesnym porodom. Jednym z przykładów, gdzie pessary nie do końca spełniają swoje zadanie, są ciąże wielopłodowe.

Czy założenie pessara boli?

Założenie pessara jest procedurą bezbolesną. Ze względu na dopasowany do dróg rodnych kształt i materiał, z jakiego są one produkowane, ich aplikacja nie powoduje dyskomfortu i nie wymaga zastosowania środków znieczulających.

Należy jednak pamiętać, że pessar nie powinien być stosowany, kiedy w pochwie występują stany zapalne, a on sam powinien mieć rozmiar jak najlepiej dopasowany do Twojego ciała. Zdarza się jednak, że ból pojawi się w trakcie jego stosowania. Jest to związane z możliwymi efektami ubocznymi tego typu leczenia, takimi jak infekcje dróg rodnych czy znacznie rzadsze, ale poważniejsze pęknięcie szyjki macicy.

Pessar – co musisz o nim wiedzieć?

Pessary mają za zadanie przede wszystkim stabilizować narządy miednicy mniejszej, w tym m.in. szyjkę macicy i samą macicę. O ile mechanizm ich działania przy wypadaniu narządu rodnego i problemach z nietrzymaniem moczu wydaje się jednoznaczny, o tyle to, jak pessary zapobiegają porodom przedwczesnym, już nie do końca. Uważa się, że pessar umieszczony w drogach rodnych ciężarnej:

• zmienia kąt maciczno-szyjkowy,
• zmniejsza nacisk części przodującej dziecka na ujście szyjki,
• zagina w korzystny sposób szyjkę macicy,
• chroni wnętrze macicy przed drobnoustrojami.

Pamiętaj, że pessary w niektórych placówkach medycznych są zakładane nieodpłatnie, bywa jednak i tak, że trzeba za niego zapłacić średnio ok. 160 zł.