Fazy porodu – jak wygląda poród?

Nie wszystkie skurcze w czasie ciąży są jednoznaczne z rozpoczynającą się akcją porodową. Co więcej, pierwsze skurcze kobieta ciężarna może odczuwać już od 20. tygodnia ciąży. Jest to związane z fizjologiczną czynnością skurczową macicy i nie stanowi powodu do obaw. Do tego typu skurczów zaliczamy m.in. skurcze Braxtona-Hicksa oraz Alvareza, które różnią się między sobą długością trwania, częstotliwością występowania oraz nasileniem bólu. Najczęściej skurcze te objawiają się w postaci twardnienia podbrzusza.

Skurcze przepowiadające zaczynają być odczuwane przez kobietę ok. 38. tygodnia ciąży. Różnią się od wcześniej wspomnianych skurczów Braxtona-Hicksa oraz Alvareza przed wszystkim natężeniem bólu. Odróżnia je od skurczów porodowych fakt, że mijają samoistnie, a także reagują na leki rozkurczowe. 

Skurcze porodowe to skurcze, które pojawiają się nie rzadziej niż co 10 minut przez co najmniej 30 minut. Prowadzą one do rozwarcia i skrócenia szyjki macicy. Nie reagują na leki rozkurczowe, a ich siła zwiększa się wraz z postępującym czasem. 

Choć nie warto czekać z udaniem się do szpitala do ostatniej chwili, nie należy również jechać na izbę przyjęć wraz z pierwszymi skurczami. Jest to związane z tym, że sam okres pomiędzy ich wystąpieniem a pełnym rozwarciem może niekiedy trwać nawet kilkanaście godzin. Do szpitala powinnaś jednak udać się w momencie, kiedy zauważysz odpływanie płynu owodniowego, krwawienie z dróg rodnych czy doświadczysz silnego bólu głowy oraz wzrostu ciśnienia tętniczego.

Każda kobieta jest inna, dlatego trudno jest jednoznacznie przewidzieć, ile w konkretnym przypadku będzie trwał poród. Kluczową kwestią w oszacowaniu długości trwania porodu jest to, czy rodziłaś już wcześniej siłami natury. Jeżeli jesteś pierworódką, poród może trwać nawet 15 godzin, natomiast jeśli rodziłaś wcześniej drogami natury, dziecko może pojawić się na świecie w czasie krótszym niż 10 godzin.

Poród możemy podzielić na cztery charakterystyczne fazy, które różnią się długością oraz tym, co dzieje się w ich trakcie. 

Pierwsza faza: rozwarcie do porodu

Pierwsza faza porodu to okres między początkiem regularnej czynności skurczowej macicy a pełnym rozwarciem. Jest to najdłuższa faza porodu, która może trwać niekiedy nawet 15 godzin. W jej trakcie możemy wyróżnić fazę utajoną, która następuje od początku skurczów do rozwarcia na szerokość 4 cm, a także fazę aktywną, która ma miejsce od rozwarcia szyjki macicy od 4 do 10 cm. Pierwsza faza porodu to także moment, w którym ciężarna kwalifikowana jest m.in. do znieczulenia zewnątrzoponowego.

Druga faza: etap wydalania

Drugi okres porodu trwa od końca pierwszej fazy, czyli pełnego rozwarcia, do momentu urodzenia się dziecka. Jest to zdecydowanie najbardziej dynamiczny okres podczas całego porodu. Urodzenie dziecka jest możliwe przede wszystkim dzięki coraz częstszym skurczom, następującym co 2–3 minuty. Są one coraz dłuższe i cechują się narastającym napięciem. Dołączają do nich również tzw. skurcze parte, które są wynikiem pracy całej tłoczni brzusznej kobiety. Jest to najbardziej bolesny dla ciężarnej etap porodu. Drugi faza trwa od 30 minut do 2 godzin. 

Trzecia faza: okres łożyskowy

Okres trzeci, jak sama nazwa wskazuje, prowadzi do urodzenia łożyska. W większości szpitali, aby przyspieszyć cały proces, kobiecie podaje się 5 jednostek oksytocyny, czyli leku, który ma za zadanie wywołać czynność skurczową macicy. Trzeci okres trwa z reguły 30 minut. Następnie lekarz bardzo wnikliwie ogląda powierzchnię łożyska w celu stwierdzenia, czy jego fragmenty nie pozostały w jamie macicy. Jeżeli dojdzie do takiej sytuacji, lekarz ginekolog musi zabiegowo opróżnić ją z pozostałych elementów łożyska.

Czwarta faza: etap poporodowy

Czwarty etap jest nieco sztucznie wytworzonym okresem, kiedy poród dobiegł już końca, a ciężarna pozostaje pod opieką i nadzorem personelu medycznego. W tym czasie kontrolowany jest m.in. stan ogólny kobiety, obkurczenie macicy, a także zszywane jest krocze, jeżeli doszło do jego rozerwania. Jest to również moment, kiedy kobieta ma okazję przywitać się ze swoim dzieckiem, oczywiście jeżeli noworodek nie wymaga pomocy lekarzy neonatologów. Otrzymuje ona również wskazówki, jak poprawnie przystawiać dziecko do piersi. Czwarty okres trwa ok. 2 godzin.

Połóg to okres obejmujący 6 tygodni po porodzie. Jest to czas, kiedy dochodzi do cofania się zmian anatomicznych charakterystycznych dla ciąży. W jego trakcie kobieta powinna prowadzić oszczędzający tryb życia, obserwować barwę odchodów połogowych, a także kontrolować gojenie rany operacyjnej po ewentualnym cięciu cesarskim. Jest to również czas, kiedy mama narażona jest na różnego rodzaju niedogodności, takie jak zapalenie piersi, depresja poporodowa, krwawienia lub infekcje. Jeżeli zatem zauważysz jakiekolwiek niepokojące symptomy, powinnaś jak najszybciej udać się do lekarza ginekologa.

Co warto wiedzieć o formalnościach po porodzie?